PLAN BADANIA GINEKOLOGICZNO-POŁOŻNICZEGO
Opis zwierzęcia. Generalia.
Wywiad. Anamnesis.
1. Pochodzenie zwierzęcia i okres jego posiadania.
2. Warunki żywienia, pielęgnacji, utrzymania samicy
3. Dane dotyczące czasu trwania, przebiegu i zejścia dotychczasowych ciąży, porodów, okresów poporodowych, cyklów rujowych ze szczególnym uwzględnieniem, ostatniej ciąży, porodu, okresu poporodowego, oraz czasu pojawienia się rui po porodzie.
4. Objawy skłaniające do zasięgnięcia porady lekarskiej.
5. Dotychczasowe postępowanie lecznicze.
III Badanie kliniczne.
Stan ogólny:
Wiek
Budowa
Stan odżywienia, utrzymania, ewentualna waga zwierzęcia
Zachowania psychoseksualne:
objawy rui ( nie ma -, ruja słabo wyrażona +,++,+++ )
wirilizm- męskie cechy płciowe nabyte przez samicę
5. Błona śluzowa zewnętrznych otworów ciała
C, T, O
Badanie zewnętrzne.
Powłoki brzuszne. Oglądanie i omacywanie.
Zrąb miedniczny- stosunek miednicy do kości krzyżowej, więzadła miedniczne.
Srom i szpara sromowa: zamknięta, rozwarta, ziejąca.
a) charakter ewentualnego wypływu: ciągły, okresowy, skąpy, obfity,
b) rodzaj wypływu: śluzowy, ropny, śluzowo-ropny
c) konsystencja śladu po wypływie na włosach sromu, wewnętrznej stronie ogona, guzach siedzeniowych
d) wargi sromowe - położenie, pofałdowanie, wielkość, symetria, wrażliwość nalanie, obrzęk zapalny
Gruczoł mlekowy: wielkość, kształt, konsystencja, okres laktacji, wydajność mleczna (dobowa, roczna), zasuszenie
Badanie wewnętrzne:
I. Badanie przez pochwę- exploratio per vaginam
a) badanie ręką
b) badane wziernikiem
1. przedsionek pochwy, łechtaczka, ujście cewki moczowej (błona śluzowa, barwa, wilgotność, pofałdowanie, ewentualne zmiany). U krowy przewód Gertnera. Obecność obrzęków, ubytki tkanki, blizny, obecność guzków, pęcherzyków.
2. Błona śluzowa pochwy właściwej: barwa- jasno różowa, anestrus- bladoróżowa, oestrus- przekrwiona, wilgotna, diestrus- mało wilgotna.
Vaginitis- nastrzykana, zaczerwieniona, bródnoczerwona wydzielina ropna, śluzowo-ropna.
Stopień napięcia ściany pochwy i jej wrażliwość , szmery pochwowe
3. Pochwowa część szyjki macicznej- portio vaginae uteri
a) położenie
b) wielkość
c) rozwarcie i kształt: czopowata, gwiaździsta, wiotka, szeroka, pofałdowana.
d)błona śluzowa: zabarwienie, wydzielniczość
e) ruchomość pochwowego ujścia szyjki macicy
f) wilgotność: obecność śluzu, konsystencja : gęsty, rzadki, obfity, skąpy
g) obecność lub brak czopa śluzowego
Exploratio per rectum.
1.szyjka maciczna- płożenie, grubość, tkliwość, konsystencja(oporna, twarda), przesuwalność.
2. macica:
a) położenie ( miednicze, miedniczo-brzuszne, brzuszne)
b) wielkość, nakrywalna dłonią, lub nie nakrywalna, osiągalna, nie osiągalna.
c) rogi maciczne: grubość- małe rogi maciczne - 1 palec, średnie-2 palce, grube- 3 palce, asymetria rogów- patologiczna - ropomacicze, fizjologiczna -ciąża.
Asymetria prawego rogu- Ap
Asymetria lewego rogu - Al.
oba rogi symetryczne- S
Asymetria rogów:
+
++
+++
d) konsystencja macicy: wiotka (patologiczna), elastyczna, flakowata, mięsista, jędrna. W czasie oestrus- konsystencja jędrna. W ciąży konsystencja mięśniówki macicy jest papierowata.
e) zachowanie powierzchni macicy
f) konsystencja ścian
g) ruchomość macicy
h) wycieki stałe lub okresowe: endometrit E1- E2śluz z domieszka ropy, E3ropa z domieszka śluzu
i) zawartość macicy
ropmacicze- przelew ropy z jednego rogu do drugiego, płód- nie da się przesunąć z jednego do drugiego rogu
3. Jajowody- salpinx s. oviductius, fizjologicznie są nie wyczuwalne. Patologicznie- wyczuwalne. Określenie grubośći, przesuwalność, tkliwość. Grubość określamy przyrównując do grubości grafitu lub stosiny.
4. Jajniki- oophorum-ovaria.
a) położenie- u krowy, jajniki w pobliżu rogów macicy, bocznie na granicy jamy brzusznej i miednicznej.
b) wielkość- porównujemy do owoców śliwki węgierki,
c) kształt
d) powierzchnia
e) konsystencja: twarda, fluktująca, flakowata-miękka, torbiele, cysty- luteinowe, pęcherzykowe, mieszane,
f) ciałko żółte lub (pęcherzyk Graffa- kształt grzybka),odróżnienie cysty od ciałka żółtego- cystę można wycisnąć, a ciałko żółte nie da się wycisnąć,
g) wrażliwość jajnika, ora próba wyłuszczania z kieszonki jajnikowej,
5. Więzadła szerokie macicy- ligamentum latum uteri - położenie, napięcie, tętnica maciczna środkowa- drżenie tętnicy.