Zagadnienia egzaminacyjne z Prawoznawstwa, I-szy rok Europeistyki
1. Podział nauk w ramach Prawoznawstwa
2. Pojęcie państwa i narodu, państwa narodowe, mniejszości narodowe i etniczne
3. Istota władzy państwowej, władza państwowa, publiczna i polityczna, legitymizacja władzy
4. Formy przymusu państwowego
5. Funkcje i działania państwa /władcze i nie władcze/, Państwo liberalne /koncepcja państwa „stróża nocnego”/, państwo interwencjonistyczne /koncepcja państwa „usług socjalnych”/, państwo neoliberalne /zasada subsydiarności/
6. Aparat państwowy, organ, podział organów, urząd, zasady ustrojowe /jednolitości i podziału władzy/ i organizacyjne aparatu państwowego - centralizacji i decentralizacji /autonomia i samorząd jako specyficzne formy decentralizacji/, koncentracji i dekoncentracji
7. Państwo jako organizacja terytorialna -pojęcie terytorium państwa, zasada zwierzchnictwa terytorialnego państwa, ludność, obywatele -nabycie obywatelstwa, obywatelstwo europejskie, cudzoziemcy -reżimy traktowania cudzoziemców, bezpaństwowcy
8. Suwerenność państwa a suwerenność narodu, suwerenność wewnętrzna i zewnętrzna państwa, ograniczenie suwerenności a ograniczenie wykonywania suwerenności, państwa narodowe a współczesne koncepcje suwerenności
9. Pojęcie prawa, pojęcie normy, wypowiedzi opisowe, normatywne i oceniające
10. Prawo i moralność -różnice, relacje przedmiotowe, walidacyjne i funkcjonalne
11. Granice prawa: przedmiotowe -zakres prawnej regulacji i kwalifikacji /zastosowania prawa/, temporalne i podmiotowe /podmioty prawa a adresaci norm prawnych/
12. Funkcje prawa -pojęcie, rodzaje, sprawiedliwość formalna, materialna i proceduralna
13. Norma prawna a przypis prawny, treść hipotezy normy prawnej: adresat, zakres zastosowania normy prawnej -fakty prawne i ich podział, treść dyspozycji normy prawnej: obowiązek a uprawnienie, podział uprawnień, prawa podmiotowe, prawa podmiotowe publiczne I-szej do IV-tej generacji, sankcja prawna -podział
14. Podział przepisów i norm, zasady prawa
15. Obowiązywanie prawa w znaczeniu
a/ normatywnym, obowiązywanie prawa w czasie -początkowy i końcowy zakres obowiązywania -derogacja wyraźna i milcząca, reguły kolizyjne I-szego i II-giego stopnia, obowiązywanie prawa w przestrzeni i co do osób
b/ faktycznym, utrata faktycznej mocy obowiązującej /desuetudo/ a normatywnej mocy obowiązującej
c/ aksjologicznym
16. System prawa -pojęcie, systemy-typy, konkretne systemy prawa: kryteria poziomej systematyzacji prawa, gałąź prawa a instytucja prawa, prawo materialne a formalne, kodyfikacja a inkorporacja, prawo publiczne a prywatne: pionowa systematyzacja prawa -pojęcie źródeł prawa, moc prawna a moc obowiązująca, hierarchia aktów normatywnych na przykładzie RP, źródła prawa o mocy powszechnie obowiązującej i akty prawa wewnętrznego, miejsce umów międzynarodowych w systemie źródeł prawa RP; dynamiczny, statyczny i mieszany system prawa, sprzeczności i luki w prawie
17. Tworzenie prawa -formy tworzenia prawa
18. Tekst prawny i jego budowa: część artykułowana i nieartykułowana, przepisy ogólne szczegółowe, przejściowe, dostosowujące i końcowe, nowelizacja, tekst jednolity
19. Prawo między narodowe publiczne a prawo krajowe -różnice: podmiotowe, przedmiotowe, w źródłach prawa i sposobach sankcjonowania, relacje strukturalne -sposoby inkorporacji norm prawa międzynarodowego publicznego do systemu prawa krajowego
20. Europejskie Prawo Wspólnotowe a prawo krajowe: podmiotowy i przedmiotowy zakres regulacji, źródła prawa; system prawa międzynarodowego publicznego, Wspólnotowego a krajowego -hierarchia porządków normatywnych
21. Stosowanie prawa -pojęcie, typy stosowania prawa, model sylogistyczny i argumentacyjny stosowania prawa, rodzaje luzów decyzyjnych, model decyzyjny stosowania prawa J. Wróblewskiego /etapy sądowego stosowania prawa/, pojęcie dowodu, przedmiot i ciężar dowodu, rodzaje dowodów, zasada swobodnej i legalnej oceny dowodów, domniemania prawne, postępowanie odwoławcze
22. Wykładnia prawa -pojęcie, przebieg procesu wykładni /model wykładni operatywnej J. Wróblewskiego/, podział wykładni ze względu na podmiot i moc obowiązującą, zakres, stosunek do prawa obowiązującego /+ zakres stosowania tych wykładni/, sposób dokonywania wykładni /+dyrektywy tych wykładni/; reguły wnioskowań prawniczych, reguły instrumentalnego nakazu i zakazu, materiał wykładni; język prawny, prawniczy i naturalny
23. Stosunek prawny: charakterystyka stosunku cywilno-prawnego podmioty, osoby fizyczne i prawne, zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób fizycznych i prawnych, korporacje a zakłady i fundacje -różnice, tryb powstawania i likwidacji osób prawnych; przedmiot i treść stosunku prawnego; różnica pomiędzy stosunkiem cywilno-, administracyjno- i karno-prawnym
24. Państwo prawa /praworządne/ -pojęcie, podmiotowy i przedmiotowy zakres /praworządność formalna i materialna/, gwarancje praworządności, cywilne nie posłuszeństwo a urzędowe odstępstwo od reguł prawnych