I. Polityka

1. Koncepcje definiowania polityki: formalno-prawna, behawioralna, funkcjonalna, racjonalna, postbehawioralna.

2. Polityczność a polityka (koncepcja. Z. Bloka)

3. Podmiotowy i przedmiotowy aspekt polityki.

4. Kryteria postrzegania polityki.

5. Funkcje polityki.

6. Determinanty polityki: polityka a etyka, prawo, kultura, gospodarka i ideologia.

7. Polityka i politologia. Metody stosowane w politologii - analiza systemowa, komparatystyka, decyzyjna, typów idealnych, statystyczna, behawioralna.

8. Etyka i realizm polityczny.

Literatura:

1. Andrzej W. Jabłoński, Polityka i jej właściwości, [w:] Studia z teorii polityki, red. A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

2. Andrew Heywood (2006) Politologia, wyd. PWN. Warszawa Roz. 1

3. Metafory polityki, red. B. Kaczmarek, Warszawa 2002, ss. 35-172, 220-343.

4. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, ss. 11-20.

Pojęcie polityki

• Z języka greckiego „politikon” = społeczne, publiczne, państwowe, powszechne, obywatelskie, codzienne, zwyczajne, towarzyskie, uprzejme

• „polis” starożytnych Greków = ograniczona wspólnota wolnych obywateli, podporządkowanych wspólnym celom i interesom; termin oznaczał kraj, ojczyznę, państwo, społeczność, gród, zamek,miasto, obywatelstwo, rządy, sprawy publiczne

• Od greckiego politea oznaczającego republikę (organizację państwową)

• W pismach Platonaoraz Arystotela → polityka jako sztuka rządzenia państwem, posiadanie kunsztu, zdolności rządzenia państwem

Koncepcje klasyfikacyjne

1. Formalno-prawna → od lat 80. I 90. XIX wieku do początków lat 20 XX wieku

• Polityka jako działalność instytucji państwowych

• Definicja polityki opierała się na pojęciu rządu rozumianego jako formalne instytucje władzy państwowej

2. Behavioralna → oparta na 3 zasadniczych kategoriach politycznych = władzy, wpływie, konflikcie

• Władza, wpływ i konflikt istnieją niezależnie od poziomu rozwoju organizacji społecznej

3. Funkcjonalna → polityka jako jedna z funkcji systemu społecznego; w dziejach filozofii politycznej przypisywano polityce szereg funkcji: utrzymanie porządku społecznego, rozwiązywanie konfliktów, wcielanie zasad sprawiedliwości społecznej; polityka jako sfera działalności mająca służyć realizacji określonych celów istotnych dla społeczeństwa

4. Racjonalna → polityka jako proces podejmowania decyzji - centralnym elementem procesu jest władza, jest zawsze realizowana przez pewną grupę ludzi; polityka robiona jest w trakcie kompleksowego procesu, którego uczestnicy posługują się władzą i wpływem we wzajemnych oddziaływaniach

5. Postbehavioralna →polityka jako sposób rozwiązywania problemów; rozpatrzywanie polityki jako tej dziedziny życia społecznego, której zadaniem pierwszoplanowym jest rozwiązywanie problemów trapiących społeczeństwo i osiąganie celów wynikających z rozpatrzywania potrzeb społecznych

Definicja polityki

• Polityka to zespół działań podjętych przez ośrodek decyzyjny, zmierzających do osiągnięcia zamierzonych celów za pomocą odpowiednio dobranych środków

5. M. Faliński, Polityka i władza, [w:] Interpretacje polityki, red. M. Szyszkowska, Warszawa 1991.

6. Tadeusz Klementewicz (2010) Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce. Warszawa, dom wydawniczy „Elipsa” Roz. 2,3,6,7

7. Metafory polityki( 2001) pod red B. Karczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa ss. 109-141, 152-177, 169-185, 202-229

8. Grażyna Ulicka (2002) Determinanty polityki. [w] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Pod red. B. Szmulika i M. Żmigrodzkiego. Lublin wyd. UMCS

9. Giovani Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1994, roz. III. "Granice realizmu politycznego".

---