Bernini- Neapol- ekspresja

Borromini- północne Włochy

BERNINI + BORROMINI

KONFESJA NAD GROBEM ŚW. PIOTRA

1633-34

• pomysł bardziej Borrominiego

• kopuła (występująca w typowych konfesjach) zastąpiona ażurową konstrukcją

• wielkość i wyraźny kontrast z otoczeniem pozwoliły zaistnieć tej konfesji w bazylice

• spiralne kolumny zdobione motywem liści oliwnych i laurowych dzwigają konstrukcję złożoną ze spływów wolutowych- nawiązanie do kolumn, które kiedyś zdobiły konfesję w bazylice konstantyńskiej (kolumny salomonowe wmontowane w aedicule w filarach)

• wysokość- 28 metrów

GIANLORENZO BERNINI

OŁTARZ EKSTAZY ŚW. TERESY

Z kościoła ewangelików św. Teresy

1648

• rezygnacja z obrazu malowanego na rzecz rzeźby

• rozbudowana, wygięta aedicula z zagierowanym belkowaniem i frontonem; środek cofa sie równoważąc wygięcie

• boki ołtarza: fundatorzy- wenecka rodzina Cornaro gapiąca się na scenę ekstazy i komentująca ją

SANTA MARIA DELLA ASSUNZIONE

ARICCIA

1662-64

• uproszczony Panteon

• filarowy fronton świątynii

SAN ANDREA AL QUIRINALE

1658-1661

• kościół nowicjatu jezuitów

• płaszcz muru z wnękami kaplicowymi

• wejście- potężna aedicula z dostawionym do niej wygiętym portykiem kolumnowym (zgrabnie odwzorowane w kościele Misjonarzy w Krakowie projektu Bażanki)

• główny ołtarz ujęty aediculą z przerwanym frontonem, która jest wysunięta do przodu, żeby światło mogło swobodnie docierać do ołtarza

• marmoryzowanie

• perspektywa teatralna

POSZERZENIE FASADY BAZYLIKI ŚW. PIOTRA

KLATKA SCHODOWA DO SALI KRÓLEWSKIEJ NA WATYKANIE (SCALA REGIA)

1663-65

• krótka klatka schodowa która sprawia wrażenie długiej i efektownej

• sztuczne wydłużenie perspektywą

• zwężające się ściany

• okno umieszczone wysoko na zakończeniu schodów

• okno w połowie rzucające snop światła na środkowy podest i zaciemniające resztę

• na początku klatki schodowej rzeźba Konstantyna Wielkiego zwracająca naszą uwagę

KOLUMNADA NA PLACU ŚW. PIOTRA

1667- ok. 1680

• zasłania/ porządkuje chaotyczną zabudowę wokół Placu św. Piotra

• optycznie skraca zbyt szeroką fasadę bazyliki św. Piotra

• nawiązanie do willi palladiańskich

• puncto stabile- punkt z którego należy oglądać całość

FRANCESCO BORROMINI

• pierwszy wielki rewolucjonista

SAN CARLO ALLE QUATTRO FONTANE

1634

RZYM

• niewielki kościółek dla zakonu trynitarzy

• wg. Pevsnera plan jest apoteozą owalu

• wg. Wittkowera postał ze złączenia dwóch trójkątów równobocznych podstawami (co nawiązywałoby do Trójcy Świętej) i na tej bazie miała zostać wyrysowana falista linia

• w narożach cztery filary stanowiące podstawę konstrukcji

• z prawej strony- dziedzińczyk z wypukłymi narożami i sekwencjami serlian

• fasada faluje; odrzucenie koncepcji płaskiej ściany

• (fasada) proste zamknięcie na 2 kolumnach w pierwszej kondygnacji; boki wklęśnięte, środek wypukły; góra: 3 wklęśnięcia, środkowe z tabernakulum i wyrzuconym medalionem

• wnętrze zgodne z ideą Palladia- obiega je kolumnada; zaskakująco zdefiniowane, proste, uspakaja się ku górze

• sekwencje serlian

SAN IVO DELLA SAPIENZA

1642- projekt

1660- poświęcenie

• kaplica dla uniwersytetu Sapienzy w Rzymie

• plan na bazie dwóch przecinających się trójkątów równobocznych

• nieprawdziwe legendy o pszczole Barberini w planie

• świątynia mądrości: mądrość wybudowała sobie świątynię na siedmiu kolumnach

• pierwsza kondygnacja fasady wklęsła, kontunuowana krużgankami della Porty; bęben kopuły wypukły, latarnia wklęsła, spiralne zwieńczenie latarni i wyrzucona kula

• skoplikowany rysunek kopuły

• plan uspokaja się ku górze- idea centralizacji

• proste, niezagierowane belkowanie

ORATORIUM FILIPINÓW

1638-40

WNĘTRZE BAZYLIKI ŚW. JANA NA LATERANIE

• przebudowa wywołana pękaniem dawnego korpusu

• kolumny zastąpione ścianami z pilastrami i i ołtarzami

• aedicla z wypukłym zwieńczeniem i podstawą

GŁÓWNE ORATORIUM KOLEGIUM DI PROPAGANDA FIDE

• prosto zamknięte prześwity

• zaokrąglone naroża

• duża ilość luster rozpraszających światło

GUARINO GUARINI

• tworzył na pólnocy Włoch, głownie w Turynie

• szalone pomysły

PALAZZO CARIGNANO

1679-1681

• śmiało wygięte skrzydła

• wyraźne rozfalowanie

SAN LORENZO

1666

• wnętrze- serliany wygięte do przodu

• rozfalowanie, rozdygotanie wnętrza

• belkowanie niezagierowane zaczyna porządkować kompozycję

• wpływ architektury arabskiej (kopuła w Maksurze meczetu w Kordowie)

KAPLICA CAŁUNU TURYŃSKIEGO PRZY KATEDRZE TURYŃSKIEJ

1667-90

• zwana kaplicą San Sindone

• przedziwna konstrukcja kopuły

• serliany we wnętrzu rozpięte między ośmioma filarami

KOŚCIOŁY TEATYŃSKIE

• sklepienie jako łuk odcinkowy oparty na wygiętych gurtach do których są dostawione przypory

• plan na podstawie węzłów konstrukcyjnych z owalnymi przęsłami