Prawo ochrony środowiska 20.04.05
Procedury dotyczące ochrony środowiska nie są precyzyjnie uregulowane ustawowo.
Procedur oceny oddziaływania na środowisko (ooś)
Procedura dostosowawcza
Ad 1) OOŚ powstała w USA w ustawie z 69r o ochronie środowiska. Została wprowadzona w Polsce do ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, ale nie jako procedura, lecz forma raportu. W 2000r. w ustawie Prawo ochrony środowiska została procedurą kończącą się:
sporządzeniem raportu
prognozą
OOŚ przebiega zawsze z udziałem społeczeństwa.
Skoping- określenie zakresu raportu lub prognozy. Organ administracyjny nie może wykluczyć żadnego elementu raportu bądź prognozy. Może on natomiast, na wniosek lub z urzędu, określić zakres raportu lub prognozy.
Raport, prognoza nie muszą być sporządzane przez biegłego, lecz przez osobę posiadającą wiedzę fachową na dany temat. Oba te akty muszą zawierać streszczenie w języku nieformalnym, tak aby były zrozumiałe przez wszystkich (ze względu na udział społeczeństwa)
Procedurę OOŚ przeprowadza się w trzech sytuacjach:
dla planów i strategii (zakończona prognozą)
dla planowanych przedsięwzięć (zakończona raportem)
transgraniczna, gdy negatywne oddziaływanie, w innym kraju, pojawia się ze względu na działalność prowadzoną w Polsce, bądź na odwrót. Jest to odmiana procedury dla planowanych przedsięwzięć
Procedura OOŚ ma zagwarantować zasadę zrównoważonego rozwoju, która nakłada obowiązek uwzględniania wszystkich skutków dla środowiska przy działalności. Ma ona charakter prewencyjny i musi być max. kompleksowa (tzn. dla całości środowiska, dla poszczególnych jego elementów, zarówno w krótkim jak i długim czasie)
W akcie końcowym OOŚ przedstawia się rozwiązania wariantowe, oraz wariant zerowy.
A. PROCEDURA STRATEGICZNA
sporządza się ją dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (mpzp.) Reguluje to ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz właściwe rozporządzenie ministra ds. ochrony środowiska dotyczące wymogów, jakie musi spełnić prognoza OOŚ mpzp. OOŚ jest aktem wymaganym ale nie wiążącym przy sporządzaniu mpzp.
sporządza się ją dla planów i koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju
sporządza się ją dla planów zagospodarowania przestrzennego województwa
sporządza się ją dla projektów, polityki, strategii, planów lub programów dotyczących przemysłu; energetyki; transportu; telekomunikacji; gospodarki wodnej, leśnej, odpadami; rolnictwa; turystyki; gdy opracowywane są przez organy centralne lub wojewódzkie
Sporządzanie planu zagospodarowania przestrzennego:
- organ ma obowiązek ogłoszenia informacji o przystąpieniu do sporządzenia planu itp. w rejestrze ogólnie dostępnym.
- organ musi ustalić termin do składania uwag i wniosków w sprawie tego projektu. Nie są one wiążące, ale musi je organ przyjąć do wiadomości.
- sporządzenie prognozy OOŚ i podanie jej do publicznego wglądu
- organ musi ustalić termin zgłaszania uwag i wniosków do tej prognozy. Są one jednak niewiążące
- przyjęcie strategii, planu itp. i umieszczenie w rejestrze ogólnodostępnym
B. PROCEDURA OOŚ DLA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
przedsięwzięcie > inwestycja
O tym jakie przedsięwzięcia objęte są procedurą OOŚ decyduje rozporządzenie RM. Wymienia ono przedsięwzięcia:
dla których OOŚ obligatoryjne np. budowa elektrowni atomowej
dla których OOŚ fakultatywnie tzn. organ ustala faktyczny stan i decyduje, czy procedura ma być przeprowadzona, czy nie
Ustawy określają kategorie decyzji, którymi będą towarzyszyć procedury OOŚ:
ustawa Prawo ochrony środowiska wskazuje:
decyzję o warunkach zabudowy albo lokalizacji inwestycji celu publicznego
decyzje o pozwoleniu na budowę
decyzję o pozwoleniu na użytkowanie
ustawa Prawo geologiczne i górnicze wskazuje:
koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin; wydobywanie kopalin ze złóż; bezzbiornikowe magazynowanie substancji w górotworze; składowanie i wydobywanie surowców mineralnych w odpadach; procesy wzbogacenia złóż
inne ustawy wskazują:
pozwolenie wodno prawne, gdy zezwalają na realizacje pewnego przedsięwzięcia
decyzję o zatwierdzeniu podziału i scalenia lub wymianie gruntów leśnych i rolnych
decyzję stanowiącą podstawę odlesienia
decyzję o lokalizacji autostrady
Procedura dla planowanych przedsięwzięć, obligatoryjna:
- złożenie wniosku o określenie zakresu raportu
- organ, w postanowieniu, zakreśla zakres raportu( pełen, ograniczony )
jest to postanowienie niezaskarżalne (ponieważ na ten temat nie ma informacji w ustawie)
- organ ma obowiązek umieszczenia informacji wraz z załącznikami, o wszczęciu postępowania, oraz wyznaczenia terminu co najmniej 21 dni na składanie wniosków i uwag.
- składający wnioski i uwagi nie stają się stroną, chyba, że są to organizacje ekologiczne. One stają się uczestnikami postępowania na prawach strony (tzn. mogą skutecznie skarżyć decyzję)
Raport sporządzany jest na koszt wnioskodawcy.
- organ rozpatruje wnioski, lecz są one niewiążące
- wydanie decyzji i umieszczenie jej wraz z raportem w rejestrze ogólnodostępnym
Procedura dla planowanych przedsięwzięć, fakultatywna:
- wniosek wnioskodawcy o wydanie decyzji
- organ, przed którym toczy się postępowanie w drodze postanowienia określa czy raport jest potrzebny, czy nie, oraz jego zakres
- jeśli raport jest potrzebny to dalej jak w przypadku OOŚ obligatoryjnego
- jeśli raport nie jest potrzebny, to postępowanie zgodne z kpa, bądź ustawami szczególnymi
C. PROCEDURA TRANSGRANICZNA
Podstawą prawną jest umowa międzynarodowa z Espo o procedurach transgranicznych oraz ustawa Prawo ochrony środowiska
Jeżeli przedsięwzięcia dokonywane na terytorium RP negatywnie oddziaływują na stan środowiska państwa trzeciego i na odwrót, to sporządza się raport ze wszystkimi ustawowo
Zagwarantowanymi elementami oraz streszczenie w języku państwa, na obszarze którego są negatywne skutki
Przedsięwzięcia na terenie RP:
organ zajmujący się wydaniem decyzji dotyczącej przedsięwzięcia ma obowiązek zawiadomić ministra ds. zagranicznych o możliwości negatywnego oddziaływania na środowisko państwa trzeciego
minister ds., zagranicznych powiadamia odpowiedniego ministra w państwie trzecim i pyta, czy weźmie ono udział w procedurze OOŚ
Przedsięwzięcia na terytorium państwa trzeciego:
zawiadomienie naszego ministra ds. zagranicznych
minister przekazuje sprawę do właściwego wojewody (ze względu na miejsce negatywnych skutków)
wojewoda, w imieniu państwa polskiego, formułuje wnioski i procedury, następnie je przekazuje)
2
Raport/prognoza realizuje skutki w różnych wariantach
Analiza stanu środowiska, w sytuacji gdy strategia, przedsięwzięcie nie dojdzie do skutku
Zawiera też np. podział i scalenie gruntu, wyłączenie gruntu leśnego z produkcji leśnej