Drogi zakażenia

Wirus HIV przenosi się poprzez:

krew (najbardziej efektywna droga zakażenia) i produkty krwiopochodne,

spermę, płyn przedejakulacyjny, śluz szyjkowy (trudno się zarazić),

mleko matki (udowodniono możliwość przeniesienia zakażenia tą drogą),

przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie mieszają się, jednak może do tego dojść np. podczas jakichś komplikacji porodowych).

Do organizmu wirus może dostać się podczas stosunku płciowego. Możliwe jest także zakażenie przez transfuzję krwi, podczas dializ, przeszczepów, zabiegów chirurgicznych i przyjmowanie preparatów krwiopochodnych (zdarza się to obecnie bardzo rzadko, ze względu na badania dawców). Bardzo duże ryzyko stanowi używanie wspólnych żyletek, igieł i strzykawek (tatuaże, narkomania).

Potencjalne ryzyko zarażenia występuje w klubach sportowych np. w sytuacji pobrudzonych krwią worków treningowych czy innych sprzętów do sportów walki oraz wstrzykiwanie środków dopingujących tą samą igłą i strzykawką przez wiele osób. Opisano przypadki zakażenia przez kontakt z krwią podczas bójki.

Matka seropozytywna (HIV+) może zakazić płód, jednak przy zachowaniu odpowiednich procedur podczas ciąży i porodu można znacząco obniżyć ryzyko. Wirus przenosi się także z mlekiem w czasie karmienia. Nie ma możliwości zakażenia przez owady z aparatem gębowym ssąco-kłującym (komary, kleszcze etc.).

Prawdopodobieństwo zakażenia HIV jest różne przy różnych drogach zakażenia (1/15 - największe ryzyko, 1/2000 - najmniejsze ryzyko)[potrzebne źródło]:

użycie zakażonej strzykawki: 1/15,

stosunek analny: 1/30 (bierny) 1/125 (czynny),

zakłucie zakażoną igłą, skalpelem: 1/150,

stosunek dopochwowy: 1/600 (kobieta) 1/2000 (mężczyzna),

transfuzja, przeszczep: 1/1 000 000 (w USA).

W przypadku stosunku dopochwowego ryzyko jest większe dla kobiety, a mniejsze dla mężczyzny. Można się zarazić także podczas:

przyjmowania krwi, produktów krwiopochodnych i narządów (zwłaszcza przed 1990),

akupunktury,

robienia tatuaży,

bójki (jeśli doszło do kontaktu z krwią),

uprawiania sportów kontaktowych, sportów walki lub sztuk walki, jeśli doszło do kontaktu z krwią,

praktyk sadystyczno-masochistycznych,

skaleczeń, ran, zadrapań podczas naprawiania sprzętu (zwłaszcza medycznego),

używania dożylnie narkotyków,

używania dożylnie środków dopingujących,

karmienia piersią gdy matka jest zarażona,

podczas ciąży i porodu,

udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków bez zachowania należytego zabezpieczenia,

pracy z materiałem zakaźnym (np. w laboratorium) bez zachowania zasad bezpieczeństwa.

W Polsce większość zarażeń przenosi się prawdopodobnie drogą pozaseksualną[1]. Na dzień 1 marca 2006 potwierdzono w Polsce 10.292 przypadki zarażenia wirusem HIV, z czego co najmniej 5 318 przypadków w związku z dożylnym używaniem narkotyków. Szacuje się, że rzeczywista ilość nosicieli jest jednak prawdopodobnie 2-3 krotnie wyższa[2].

Najwięcej zarażonych stwierdzono w Warszawie, okręgu Katowickim, Trójmieście, rejonach przy granicy wschodniej i zachodniej. Największa liczba chorych na 1000 mieszkańców w Polsce została odnotowana w Puławach.

---