PATOLOGIA SPOŁECZNA - termin wg Adama Podgóreckiego:
„Ten rodzaj zachowania, ten typ instytucji, ten typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego, czy ten rodzaj struktury jakiegoą systemu społ., który pozostaje w zasadniczej, nie dającej się pogodzić sprzeczności z światopoglądowymi”.
Próby obiektywizacji patologii, próby stworzenia ponadkulturowego kryterium pozwalającego odpowiedzieć na pytanie, co jest patologią.
I. Podgórecki:
Etyka globalna - poczucie odpowiedzialności za cały świat żyjący, za warunki panujące w danym świecie, ostateczne zasada, która pozwala ustalić, co jest wartościowe i cenne, a co nie.
Trzeba rozwijać pojęcia adekwatne do tego.
Patologia społeczna to dewiacja negatywna.
II. Dwie wielkie próby obiektywizacji
Jacek Wódz:
Zachowania, postawy niezgodne z normami panującymi w społ.
Duże nasilenie ilościowe
Zjawiska dysfunkcjonalne
Czyli stopień nasilenia jest równy
Kwaśniewski: gdy zmieniają się kryteria i oceny zmienia się zakres zjawisk uważanych za patologiczne
Jasiński:
Masowość
Naruszanie powszechnie uznawanych norm
Szkodliwe dla systemu społecznego
Krytyka Kwaśniewskiego:
Termin naznaczony negatywnie - więcej mówi o nastawieniu badacza niż o samym zjawisku
Poza tym oceny społeczne mają aspekty kognitywny, emocjonalny, instrumentalny
Kwaśniewski:
należy odróżnić zjawiska obiektywnie do społecznie zobiektywizowanych:
coś jest uznawane za patologię przez większość osób, taki obraz jest w kulturze i świadomości społecznej, i są instytucje, które się tym zajmują i coś traktują jak patologię, coś już jest uznawane za patologię w systemie społ.
przy zjawiskach przyrodniczych, empirycznych badane zjawiska są niezależne od kryteriów, a w przypadku patologii społecznej kryterium=przedmiot badań
Konsekwentne potraktowanie faktu, że problematykę patologii wyznaczają oceny ludzkie i uznania owych ocen za główny przedmiot dociekań badaczy społecznego zła. Bo to oceny są podstawą traktowania zjawisk za patologiczne i to je trzeba zbadać.