Pytanie 96

Transport to działalność, która polega na odpłatnym (lub nieodpłatnym) świadczeniu usług, których efektem jest przemieszczanie osób i/lub ładunków z punktu nadania do punktu odbioru oraz świadczenie usług pomocniczych, bezpośrednio z tymi usługami związanych.

Transport dzielimy:

1. według statusu prawno organizacyjnego:

• publiczny

• branżowy

• gospodarczy

według jednostek geograficznych i politycznych:

• krajowy

• międzynarodowy

• kontynentalny

• międzykontynentalny

3. według związku środka przewozowego z drogą:

• pojazdowy

• przesyłowy

4. według środowiska, w którym się odbywa:

• powietrzny

• lądowy

• wodny

5. transport lądowy dzielimy według drogi na:

• bezszynowy (samochodowy)

• szynowy (kolejowy: naziemny, podziemny, nadziemny)

• rurociągowy

• kablowy

6. transport wodny dzielimy według drogi na:

• rurociągowy

• kablowy

7. według odległości na:

• bliski (dźwigowy, wózkowy, podnośnikowy)

• daleki

Transport spełnia trzy główne funkcje:

• konsumpcyjną - oznaczającą zaspokojenie potrzeb przewozowych przez świadczone usługi transportowe;

• produkcyjną - oznaczającą zaspokojenie potrzeb produkcyjnych przez świadczenie usług transportowych, tzn. przez stworzenie warunków działalności gospodarczej, jej stymulację oraz wpływ na funkcjonowanie rynku i wymianę towarów;

• integracyjną - która pozwala zintegrować państwo i społeczeństwo poprzez usługi transportowe.

Dla krajów Beneluksu ważnym rodzajem transportu jest żegluga śródlądowa. Holandia jako pierwsza na świecie zbudowała sztuczne kanały ze śluzami komorowymi. Warto także zwrócić uwagę na to, że w Holandii prawie 50% ładunków przewozi się żegluga śródlądową. Transport lotniczy jest ważny dla państw wyspiarskich(np. Japonia, Filipiny, Sri Lanka), o niekorzystnych warunkach środowiska naturalnego (np. Arabia Saudyjska, Jordania) oraz państw wysoko rozwiniętych (Japonia, Wielka Brytania). Transport przesyłowy jest bardzo ważny np. dla Rosji. Rosja za pomocą rurociągów i gazociągów rozsyła do swoich odbiorców wydobytą ropę naftową i gaz ziemny. Transport kolejowy jest bardzo ważny dla krajów Europy Zachodniej i Środkowej. To w tym rejonie świata zbudowano pierwsze linie kolejowe, a obecnie kolej posiada dobrze rozbudowaną infrastrukturę, co zapewnia sprawne przemieszczanie ładunków. Transport samochodowy jest ważny dla państw, w których występuje duża ilość autostrad, np. Niemczech, USA, Japonii. Często właśnie transport samochodowy jest wykorzystywany do tranzytu pośredniego i bezpośredniego. Żegluga morska jest ważnym rodzajem transportu dla państw, w których występują duże porty przeładunkowe, np. Niemcy, Polska. Często w takich państwach porty te stanowią „bramę” dla państw, które nie mają dostępu do morza, np. w przypadku Polski i Niemiec dla Węgier czy Czech. Metro jest specjalnym rodzajem kolei. Służy do przewozu ludzi i rozwija się w dużych miastach, np. Moskwie, Paryżu, Tokio czy Londynie. Tokijskie metro w Japonii przewozi ok. 6 mln. osób, przez co ludzie do pracy nie dojeżdżają własnymi samochodami i nie tworzą się korki.

Literatura:

• Foltyński M., Hajdul M., Krupa A., Stajniak M., 2008: Transport i spedycja, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań

• Berezowski S., 1979: Zarys geografii komunikacji, PWN, Warszawa

• Dziadek S., Hornig A., 1987: Zarys geografii transportu lądowego, PWN, Warszawa

---