inzynjeria ruchu
dkatka s. suchkrzewski inzynkeria ruchu
graca s. inzynjeria ruchh drogowego
tracz m. skrzyzowania z sygnalizacja swietlna
uzytkownicy drog warunki ruchu pojazdow na drodze
czlowiek jako podmiot w ruchu drogowym
czlowiek stanowi centralny element czlowiek droga pojazd. dlatego rozwiazanie problemow ruchu drogowego wymaga wiedzy o uzytkownikavh drog ktorymi sa kierowcy i piesi. bledy uzytkownikow drog sa glowna przyczyna wiekszosci wypadkow. jakkolwiek wiadomo ze kazdy wypadek ma kilka przyczyn to jednak czlowiek jest czynnikiem dominujacym. przykladowo blad kierowcy moze polegac na:
zbyt poznym spstrzezeniu bozdzcow istotnych z pkt widzenia ruchu
nieprawidlowej analizie sytuacji drogowej
nieprawidlowej lub zbyt poznej decyzji
nieuwzglednieniu mozliwosci psychofizjologicznych
nieuwzglednieniu mozliwosci technicznych pojazdu
swiadomym lub nie swiadomym przekraczaniu przdpisow
dla zrozumienia przyczyn i zrodel bledow konieczne jest poznanie prawidlowosci zachowan uzytkownikow drogi w ktorych wyroznic mozna trzy fazy. spostrzezenie analize i podejmowanie decyzji oraz wykonywanie decyzji. badania zachiwan czlowieka w ruchu drogowym stanowia przedmiot psychologii komunikacyjnej.
x
cechami czlowieka szczegolnie istotnymi dla bezpieczenstwa ruchu sa cechy psychofizjologiczne: wzrok sluch zmysl rownowagi i zdolnosc reakcji oraz cechy psychiczne.
psychofizjologiczne cechy czlowieka
na kazdego uczestnika ruchu drogowego dziela bodzce wsrod ktorych szczegolnie istotne sa tak zwane bodzce komunikacyjne to znaczy takie ktore wymagaja wyodrebnienia decyzji i ewentualnej akcji. w przecietnych warunkach drogowych kierowca odbiera od 5 bodzcow na minute. wna malo obciazonych drogach. 120 w gestym ruchu w miescie. wlasciwy dobor bodzca zalezy w duzym stopniu od czasu ekspozycji.
wzrok
pierwszorzedne znaczenie wzroku wsrod zmyslow wynika z faktu ze niemal polowa procesow myslowych w czasie prowadzenia pojazdu polega na dokladnym spostrzeganiu i wyodrebnianiu zdarzen komunikacyjnie waznych. do najwazniejszych cech wzroku kierowcy nalezy zakres pola widzenis. dla kierowcy szczegolnie wazne sa granice poziome widzenia jakkolwiek tworza one kat okolo 160 stopni. pole widzenia zmniejsza sie wraz ze wzrostem predkosci.
zdolnosc adaptacji wzroku do seiatla i ciemnosci
wrazliwosc na olsnienie
stereskopowe widzenie
rozpoznawanje barw
sluch i zmyzl równowagi
nie ma takiej roli jak wzrok. jego brak moze spowodowac wypadek dotyczy to przedewszystkim pieszych ktorzy nie potrafia uslyszec. D nadjezdzajacego pijazdu. ma zmysl rownowagi ktory pozwala na eyczucie zaburzen rownowagi pojazdu spowodowqnych np. nierownosciami jezdni naglymi zmianam spadku poprzecznego jezdni.
zmysl uwagi
chwilowa zdolnosc spostrzezen albo skierowania mysli na przedmiot lub zjawisko.
zakres uwagi mierzy liczbe bodzcow jakie kierowca moze spostrzec w jednostce czasu.
najwazniejsze cechy uwagi to podzielnosc zakrss trwalosx przezutnosc
trwalosc uwagi jest to zdolnosc skupienia uwagi przez czas na ograniczonej liczbie czynnosci przy jednoczesnym ograniczeniu odbioru innych bodzcow. ma ona szczegolne znaczenie dla bezpiecznego kierowania pojazdem. niestety zdolnisx do koncentracji nie jest stala. maja miejsca wahania dobowe. ponadto zdolnosc koncentracji maleje pod wplywem zmeczenia odxzialywania alkoholu niektorych lekow. monotonia jazdy spotegowana nieraz wystepowaniem dlugich prostych odcinkow powoduje stan nazywany hipnoza drogowa .
podzielnosc uwagi to zdolnosc spostrzegania rownoczesndie wielu bodzcow i kontrolowanie wykonanych wielu czynnosci
czas reakcji
okresla potencjalne mozliwosci reakcji na sytuacje . czas pomiedzy spostrzezeniem a podjecia jakiejs akcji. dla oceny danego kierowcy istotny jest nie tylko przecietny czas reakcji ale takze stalosc reakcji mierzona roznica miedzy najdluzszym a najktrotszym czasem reakcji. kierowca o duzej syspersji czasow reakcji stwarza wiecej zagrozen w ruchu drogowym.