Definicja chorob niedoborowych bydla

-cala grupa zaburzen stanu zdrowia bedacych konsewencja niedoborow mineralnych (w zakresie mikro i makroelementow) oraz niedobory witaminowe, ktore sa nastepstwem zbyt malej podazy lub niedostatecznego przyswajania tych elementow diety

-z etiopatologicznego punktu widzenia czesto zalicza sie te choroby do grupy zaburzen metabolicznych, co ma swoje szczegolne uzasadnienie jesli bedziemy rozpatrywali je z punktu widzenia zarzadzania stadem

Oddzialywanie ujemnego bilansu energetycznego na powstawanie i nasilenie zmian klinicznych zwiazanych z niedoborem magnezu, wapnia i fosforu oraz skutecznosc leczenia

Niewystarczajaca wydolnosc hormonalna polaczona z problemami zywieniowymi i wzrostem produkcji mlecznej

Makroelementy witamny i mikroelementy

Witaminy- zwiazki biologicznie czynne, dostarczane zwierzetom z pokarmem lub syntetyzowane w ich organizmie. Sa katalizatorami wielu procesow metaboliczych, reguluja czynnosc tkanek, narzadow i ukladow. Uczestnicza bezposrednio lub posrednio w przemianie materii - synteza i budowa wielu enzymow, stymulowanie procesow wydzielania, usprawnienie gospodarki solami mineralnymi. Sa niezbedne do wzrostu organizmu (A, D, B2, B3, B12) procesach rozrodu A i E) odpornosc i i opornosci (A E C pirydoksyna, kwas foliowy i B6)

Mikroelementy zelaza mangan cynk miedz selen molibden kobalt jod fluor chrom wanad kadm stront cez bar bor brom arsen rtes i olow

Podatnosc

-zwierzeta w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju

-krowy cielne

-coraz czesciej rozpoznajemy je, szczegolnie w postaci podklinicznych w wysokoprodukcyjnych stadach bydla

Okresy fizjologiczne i ich wplyw na profilaktyke

Okres okoloporodowy- hipokalcemia hipomagnezemia hipofosfatemia hiposelenoza

Okres zasuszania- ca, mg, p, k, se, cu, zn

Okres szczytu laktacji- hipokalcemia hipomagnezamie hipofosfatemia hiposelenamia

Etiopatogeneza w skrocie

-niedobory pierwotne, ktore wynikaja ze zbyt malej podazy

-wtorne- bedace konsekwencja uposledzonego wchlaniania np w skutek obecnosci substancji antagonistycznych

Najwaznieszje czynniki wplywajace na stan metabolizmu u bydla:

- czynniki genetyczne- w tym rowniez genetyczne zaburzenia wchlaniania jelitowego

-substancje czynne zmieniajace wchlanianie i wykorzystanie skladnikow mineralnych

-skladniki organiczne tworzace ze skladnikami mineralnymi nierozerwalne kompleksy nie ulegajace procesom rawienia - np blonnik fruktoza kwas fitynowy

-niektore substancje endogenne, zaburzenia czynosciowe przewodu pokarmowego i innych narzadow wewnetrznych

W niekturych przypadkach rezygnujemy z podstawowego profilu na rzecz profili szczegolowych np mikroelementy. W powszechnym

Najczesciej wystepujace zaburzenia mineralne w stadach bydla:

Hipofosfatemia

Hipokalcemia

Hipomagnezemia

Hipokupremia- niedobor miedzi

Hiposelenoza

Niedobor cynku

Calkowity brak witamin- awitaminoza

Czesciowy brak witamin- hipowitaminoza

Witaminy rozpuszczalne w wodzie:

Wit B1- aneuryna tiamina

B2- ryboflawina, laktoflawina

Witaminy rozpuszczalne w tluszczach.............

Wit c- diureza, moczopedna

przy niedoborze bialka obniza sie zdolnosc magazynowania wit a w watrobie. Niedobor witaminy A ujemnie wplywa na wykorzystanie karotenow u owiec i bydla. Azotany przez redukcje w przedzoldkach na azotyny powoduja u bydla zaburzenia w postaci hamowania premiany karotenow na wit A, siarczyny zaburzaja wchlanianie i przemiane karotenow, takze wieksze ilosci zwiazkow zelaza i miedzi ujemnie wpywaja na karoteny,

Niedobor wit A

-nablonki wytwarzajace mucyne

- zmniejsza sie ilosc mukoidow rozpuszczalnych w wodzie, wzrasa keratyna

-rogowacenie nablonka pochwy i innych nablonkow

-zabuerznie rozwoju chrzastki

-zaburzenia sprawnosci syntezy glikogenu z octanow, kwasu mlekowego i octanow, syntezy sterydow, czynnosci tarczycy

Swinie

-kurza slepota, objawy nerwowe, chod niezborny, chwiejny, przekrzywienie karku porazenia zadu

-jednostronne porazenie n. Facilis i vestibularis, zwyrodnienie nn. Opticus, femoralis, ischiadicu, drgawki

-biegunka, sciemnienie skory, swiad

-zanik jader u samcow, nieplodnosc samic, resorpcja plodu wady wrodzone noworodkow

-zaburzenia rozwoju koscca

-zapotrzebowanie dzienne 30-40 j.m/kg mc: karoten 500-1000 mg/szt

Bydlo:

-zawartosc karotenow i wit A u krow pieciokrotnie wieksza niz u buhajow

-sezonowe wahania poziomu zwiazane z wypadaniem

-wzrost cieniania plynu mozgowo- rdzeniowego

-slepota i tapetum lucidum

-biegunka cielat spowodowana zaburzeniami rogowacenia nablonka zwacza

-choroby skorne

-zmetnienie rogowki i zapalenie rogowki- preparaty odciskowe i ilosc komorek zrogowacialych wpw.

Betakaroten podany parenteralnie im wiaze sie z lipoproteinami krwi, ktore sa jego fizjologicznymi nosnikami. Nie wplywa na zawartosc wit A we krwi, podnosi poziom..

Objawy niedoboru betakarotenu sa podobne do nieodoboru witaminy A, istotnie koreluje z wit A i E. Zywienie swin paszami sypkimi powoduje niedostateczna podaz prowitaminy

U krów wieksza podatnosc