W ofercie producentów tapet znajdują się: papierowe, zmywalne winylowe, a także tapety z włókien szklanych (do malowania) i płynne tapety natryskowe.
Tapety papierowe
Mogą mieć od jednej do trzech warstw, być tłoczone lub drukowane. Tapety jednowarstwowe drukowane lub tłoczone (o płytkim tłoczeniu) są cienkie, a układanie ich wymaga doświadczenia i wprawy. Konieczne jest przed ich przyklejeniem dokładne przygotowanie i wygładzenie podłoża, by ukryć wszystkie nierówności ściany. Dobrym rozwiązaniem jest położenie tapety izolacyjnej jako podkładu. Najtańsze są tapety drukowane. Trwałość wykonanego z nich pokrycia jest porównywalna do trwałości powłoki malarskiej.
Dostępne są również papierowe tapety do malowania dwu- lub trzywarstwowe, o głębokim tłoczeniu imitującym tynk. Dwuwarstwowe są dość grube, trwałe i łatwe w układaniu. Ich zaletą jest maskowanie drobnych uszkodzeń ścian lub tynku bez konieczności szpachlowania. Tapety te zwykle są białe lub żółte. Ich faktura jest widoczna nawet po kilkakrotnym malowaniu farbami, a cena zbliżona do ceny zwykłych tapet (ale w koszty wykonywanej z nich okładziny należy wliczyć cenę farby).
Tapety warstwowe czyści się odkurzaczem, a w razie potrzeby ponownie maluje. Do tapet papierowych należą też tapety strukturalne, które na warstwie papieru mają naniesioną warstwę białej lub kolorowej pianki akrylowej. Większość tapet papierowych przystosowana jest do czyszczenia wilgotną szmatką, a niektóre nawet do zmywania wodą z detergentem (z wyjątkiem cienkich tapet jednowarstwowych).
Tapety winylowe
Mają podkład winylowy lub tkaninowy. Mogą być płaskie i błyszczące (pokryte cienką warstwą tworzywa) lub spienione i matowe (pokryte warstwą spienionego PVC). Wyglądem przypominają gąbkę lub piankę. Są dość ciężkie, ale dzięki wytrzymałości i odporności na zmywanie stosuje się je często w hotelach i biurach. Doskonale nadają się także do kuchni, łazienek i przedpokojów. Niektóre tapety winylowe można malować farbami. Są one droższe, ale i dużo trwalsze od tapet papierowych. Można je zmywać, co pozwala na wydłużenie okresu ich eksploatacji.
Tapety z włókna szklanego
Ich faktura przypomina tkaninę. Mają barwę białą lub żółtą. Są bardzo wytrzymałe, dlatego stosuje się je również w celu wzmocnienia powierzchni ściany, którą zabezpieczają przed pękaniem. Doskonale maskują defekty ściany. Maluje się je farbami. Szczególnie zalecane są farby emulsyjne z dodatkiem lateksu (głęboko wnikają w tapetę, uodporniając ją na ścieranie i wodę), ale stosuje się też farby akrylowe, silikonowe lub winylowe. Wodoodporność tapet zależy od rodzaju zastosowanej farby. Tapety z włókna szklanego można zmywać bez przeszkód wilgotną tkaniną. Dobrze spełniają swoje zadanie zarówno w pomieszczeniach suchych, jak i wilgotnych. Wykonana z nich okładzina jest dość droga, ale trwała.
Tapety natryskowe
Dostępne są w postaci sypkiej mieszanki ze składników naturalnych (jedwabiu, celulozy, bawełny lub włókien mineralnych), w paczkach lub jako płynne tapety z żywic syntetycznych w kilkulitrowych pojemnikach. Tapety ze składników naturalnych, po naniesieniu na ścianę tworzą chropowatą powierzchnię, którą można wygładzić packą. Odporność na wodę zyskują po polakierowaniu. Nie nadają się do pomieszczeń wilgotnych, takich jak kuchnie i łazienki. Do ich czyszczenia stosuje się preparaty w aerozolu lub odkurza się je. Tapety z żywic syntetycznych są gładkie lub lekko chropowate i wodoodporne. Można je stosować we wszystkich pomieszczeniach, nawet wilgotnych, i zmywać wodą z detergentem. Do układania tapet natryskowych konieczny jest odpowiedni sprzęt. Dzięki swej chropowatej fakturze dobrze maskują nierówności ścian.
Przygotowanie podłoża
Ściana pod każdą tapetę powinna być czysta, bez kurzu, tłustych plam, pleśni, sucha i gładka. Stare warstwy farb klejowych lub wapiennych należy usunąć szpachelką. Stara warstwa farby emulsyjnej, jeżeli nie odpada, może pozostać. Należy ją jedynie umyć wodą z detergentem. Przed układaniem tapety, ścianę należy zagruntować rozcieńczonym klejem lub gotowym preparatem gruntującym (z wyjątkiem ścian malowanych farbami emulsyjnymi).
Potrzebne narzędzia
Tapety tnie się na bryty na blacie lub dużym stole. Bryty powinny być dłuższe o 5 cm od wysokości tapetowanej ściany. Zapas ten jest konieczny do wyrównania różnic w wysokości pomieszczenia oraz musi wystarczyć na przycięcie bryta przy listwie podłogowej. Do cięcia stosuje się długi nóż do tapet, natomiast do odcinania małych elementów lub nacinania otworów - nożyczki lub nożyk introligatorski (z odłamywanymi ostrzami). Stare warstwy tapety usuwa się szpachelką, natomiast nierówności zaciera papierem ściernym. Klej nanosi się za pomocą pędzla ławkowca lub wałków malarskich z futerkiem. Do dociskania przyklejonych brytów najlepsza jest gąbka lub miękka tkanina. Kleje rozrabia się w wiadrze ocynkowanym lub plastikowym, najlepiej przy pomocy mieszadła wiertarkowego.
Wiele firm, oprócz samych tapet, oferuje również dodatki do ich wykończenia, np. bordiury (lub bordery) - wzorzyste pasy do maskowania miejsc połączeń poszczególnych brytów, a także jako łącznik tapet o różnych wzorach. Węższe bordiury układa się poziomo pod sufitem, cieńsze - na dowolnej wysokości ściany. Producenci oferują też kolekcje tkanin zasłonowych, tapicerskich i innych dodatków, dopasowanych do stylistyki tapet.
Tekst: Anna Grunwald
Konsultacje merytoryczne dr inż. Janusz Tatar
Ładny Dom, sierpień 2000