Linux
Linux jest systemem operacyjnym dla komputerów PC wyposażonych w procesory 386, 486 lub Pentium,
czyli kompatybilnych z IBM. Został stworzony na początku lat dziewięćdziesiątych przez studenta
informatyki Linusa Torvaldsa z Uniwersytetu w Helsinkach. W tamtych czasach studenci korzystali z
programu o nazwie Minix, który miał różne cechy systemu Unix. Minix został stworzony przez profesora
Andrewa Tannebauma i rozpowszechniony przez Internet wśród studentów z całego świata. Zamiarem
Linusa Torvaldsa było stworzenie wydajnej wersji PC Unix'a dla użytkowników Minixa. Nazwał go Linux i w
1991 roku wydał wersję 0.11. Linux został szeroko rozpowszechniony przez Internet, a w następnych kilku
latach inni programiści uszlachetnili i rozbudowali go, włączając większość cech i aplikacji odnajdywanych
w standardowych systemach Unix. Wszystkie ważniejsze programy zarządzania oknami zostały
przeniesione na Linux'a. Linux posiada wszystkie programu użytkowe dla Internetu, takie jak ftp, telnet i slip.
Ma również pełny zestaw oprogramowania wspomagającego, takiego jak kompilatory i debugery C++. Mimo
to system operacyjny Linux pozostał mały, stabilny i szybki. W najprostszej wersji może wydajnie
pracować już na 4 MB pamięci RAM.
Choć Linux został rozwinięty jako system darmowy i w otwartym środowisku Internetu, jest zgodny z oficjalnymi standardami Unix'owymi. W związku z mnożeniem się wersji Unix'a w poprzednich dekadach, Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) rozwinął niezależny standard Unix'a dla American National Standards Institue (ANSI). Ten nowy standard został nazwany Portable Operating System Interface for Computer Environments (POSIX). Standard definiuje, jak systemy Unix'owe powinny działać, określając takie szczegóły, jak wywołania systemowe i interfejsy. POSIX definiuje uniwersalny standard, do którego wszystkie wersje Unix'a muszą należeć. Większość popularnych wersji Unix'a jest w tej chwili zgodna ze standardem POSIX. Linux od początku był rozwijany tak, by był zgodny ze standardem POSIX.
Linux jako system operacyjny spełnia wiele funkcji, takich jak DOS czy Windows. Jednak Linux jest ceniony za siłę i elastyczność. Większość systemów operacyjnych dla PC, takich jak DOS, powstała z myślą o małych komputerach osobistych, które dopiero ostatnio stały się bardziej uniwersalnymi maszynami. Takie systemy operacyjne są wciąż uaktualniane, by sprostać zmieniającym się możliwościom sprzętu PC. Natomiast Linux został stworzony w zupełnie odmiennym kontekście. Jest on wersją dla PC systemu operacyjnego Unix, który był używany przez dziesiątki lat na dużych komputerach i minikomputerach i jest aktualnie systemem dla stacji roboczych. Linux daje maszynie PC szybkość i elastyczność systemu Unix, wykorzystując wszelkie możliwości, jakie mogą dać komputery osobiste.
Linux daje to wszystko za wspaniałą cenę. Jest darmowy. W odróżnieniu od oficjalnego systemu operacyjnego Unix, Linux jest rozpowszechniany za darmo na zasadach licencji GNU, określanej przez Free Software Foundation. Wprawdzie Linux ma zastrzeżone prawa autorskie i nie jest oprogramowaniem ogólnie dostępnym (Public Domain), jednak licencja GNU sprawia, że może z niego korzystać każdy, a licencja ma zapewnić, że Linux pozostanie darmowy i zarazem zestandaryzowany. Istnieje tylko jeden oficjalny Linux.
Zarządzanie plikami, zarządzanie programami i współdziałanie z użytkownikiem to tradycyjne cechy wspólne systemów operacyjnych. Linux, podobnie jak wszystkie wersje Unix'a, ma dwie dodatkowe cechy. Jest systemem wielodostępnym i wielozadaniowym. Jako system wielozadaniowy, pozwala na wykonywanie kilku zadań w tym samym czasie - gdy jedno zadanie jest wykonywane, można pracować nad następnym. Jako system wielodostępny, pozwala na logowanie się do systemu kilku użytkowników w tym samym czasie, a każdy użytkownik współdziała z systemem poprzez swój własny terminal.
Podobnie jak Unix, Linux może być podzielony na cztery główne części: jądro, powłokę, system plików i programy użytkowe. Jądro jest programem, który uruchamia inne programy i zarządza urządzeniami, takimi jak dyski czy drukarki. Powłoka jest interfejsem użytkownika. Odbiera polecenia wydawane przez użytkownika i wysyła je do jądra w celu wykonania. System plików określa porządek, w jakim pliki są zachowane na urządzeniu takim jak dysk. Pliki są umieszczone w katalogach. Każdy katalog może zawierać dowolną liczbę podkatalogów, w których przechowywane są pliki.
Jądro, powłoka i system plików stanowią razem podstawową strukturę systemu operacyjnego. Dzięki tym trzem elementom można uruchamiać programy, zarządzać plikami i współdziałać z systemem. Ponadto Linux ma programy użytkowe, które zostały dołączone po to, by zapewnić standardowe cechy systemu.
Chociaż istnieje tylko jedna standardowa wersja Linux'a, obecnie jest kilka różnych dystrybucji. Różne firmy i grupy stworzyły różne komplety Linux'a i oprogramowania do niego. Każda firma czy grupa wydała następnie swój własny pakiet Linux'a na płytach CD-ROM. Ostatnie wydania mogą zawierać uaktualnione wersje programów lub nowe oprogramowanie. Do bardziej popularnych dystrybucji należą Slackware, RedHat, TAMU, Yggdrasil i Infomagic.
1
1