SEMINARIUM ANESTEZJOLOGIA
RESUSCYTACJA KRAZENIOWO - ODDECHOWA - postepowanie majace na clue przywrocenie
i utrzymanie czynnosci waznych dla zycia oraz ukladow, a w szczegolnosci krazenia krwi, oddychania i osrodkowego ukladu nerwowego. Celem jest zachowanie I odwrocenie procesu umierania.
Na wyniki resuscytacji krazeniowo - oddechowej wplywaja takie czynniki jak :
stan chorego przed wystapieniem procesu umierania,
czas od zatrzymania krazenia do podjecia czynosci ratunkowych,
SMIERC - zjawisko rozlozone w czasie, w pierwszej kolejnosci destrukcji ulegaja tkanki i narzady wysokowyspecjalizowane, cechujace sie duzym matabolizmem : OUN, serce, nerki, watroba. Do taknek o wydluzonym czasie umierania zaliczamy : chrzastke, kosci I rogowke oka.
PRZYCZYNY NZK (nagle zatrzymanie krazenia) :
UKLAD KRAZENIA - choroba wiencowa oraz jej powiklania (np. zawal, zaburzenia rytmu), zator
t.plucnej, ostra hipowolemia (spadek perfuzji wiencowej), zaburzenia elektrolitowe (hipermagnezemia, hipomagnezemia, heperkalcemia, hipokalcemia), porazenie pradem elektrycznym,
UKLAD ODDECHOWY :
PLUCNE - zaburzenia wymiany gazowej w plucach z nastepujacych powodow : choroba nawotworowa, obrzek pluc, odma, niedroznosc drog oddechowych,
POZAPLUCNE - porazenie nerwow oddechowych lub porazenie miesni oddechowych.
OUN - uraz, udar, guz, obrzek, neuroinfekcje,
OBIAWY NZK :
utrata przytomnosci (5-8 s po zatrzymaniu krazenia),
brak tetna,
bezdech (45 s po ustaniu czynnosci serca),
szerokie, niereaktywne zrenice (porazenie n.rzeskowego - 45 s),
sinica powlok (100ml krwi wlosniczkowej - 5g zredukowanej hemoglobin),
wiotkowsc miesni,
CZYNNOSCI PODEJMOWANE W NZK - maja na celu utrzymanie droznosci drog oddechowych oraz podtrzymanie oddychania I krazenia, podjecie czynnosci ratunkowych : defibrylacja + masarz serca + oddechy ratunkowe zwieksza szanse przezycia do 75%. W ciagu roku dochodzi do 700 000 przypadkow NZK.
BLS - podstawowe czynnosci ratujace :
czestosc ucisniec 30 : 2 (jeden ratownik),
czestosc ucisniec 15 : 2 (dwoch ratownikow),
100 ucisniec / minute,
objetosc oddechowa 6 - 7 ml/ kg m.c,
czas trwania oddechu ratunkowego - 1s
kolejnosc czynnosci : DOROSLY (masaz + oddech), DZIECKO (oddech + masaz),
powietrze wdychane przez ratownika - 16 - 17 % tlenu, 20 - 30 mmHg dwutlenku wegla,
osoba ratowana utrzymanie tlenu na poziomie - 80 mmHg
sila ucisku 10kg,
ugiecie mostka sr. 4-5 cm,
UDRAZNIANIE DROG ODDECHOWYCH :
odchylenie glowy ku tylowi (przesuniecie jezyka),
oczyszczenie jamy ustnej (krew/sluz),
REKOCZYN ESCHMARCA (likwidacja niedroznosci przez zapadajacy sie jezyk, wykonywany przez odchylenie glowy ku tylowi I wysuniecie zuchwy do przodu oraz przycisnieciu jej do szczeki)
REKOCZYN HEIMLICHA - przeszkoda w drogach oddechowych, u dzieci polega na pieciokrotnym (5) uderzeniu w plecy, u doroslego uchwyt pacjeta w pasie od tylu miedzy pepkiem a wyrostkiem mieczykowatym, podparcie go o wlasne cialo i wykonanie ruchu wygarynajacego.
ALS - zlozone czynnosci ratunkowe,
zaawansowana pomoc z zastosowaniem metod inwazyjnych,
zabiegowe udraznianie drog oddechowych,
dozylna podaz plynow/ lekow,
monitorowanie pracy serca,
zastosowanie defibrylacji / kardiowersji/ przeskornej stymulacji rytmu serca,
PRZYZADOWE UDROZNIENIE DROG ODDECHOWYCH :
odessanie - odsysanie j. ustnej ssak sr 16mm,
ZASADY ODSYSANIA DROG ODDECHOWYCH : nalezy poinformowac pacjenta o czynnosci ktora zostanie zachwile podjeta, przygotowanie potrzebnego sprzetu (ssak, cewniki, ambu, odziez ochronna, rekawiczki, dostep do tlenu), cewnik powinien stanowic swiatla rurki intubacyjnej, przed odsysaniem tzw. PREOKSYGENACJA - wentylowanie 100% tlenem, odessanie wydzieliny z jamy ustnej,wprowadzenie rozki na wylaczonym ssaniu, jednorazowe odsysanie 15 - 20s, wyprowadzanie rozki ruchem okreznym, odsysanie wrazie potrzeb, kontrola paramertow zyciowych, ocean ulozenia rurki po odessaniu, osluchanie pluc(glosny szmer obustronny),
rurka ustno - gardlowa (tzw. GEDELA) - dostosowanie rozmiaru rurki dla pacjenta odbywa sie przez zmierzenie dlugosci od platka usznego do kacika ust pacjenta,
WSKAZANIE : niezdolnosc do odksztuszania wydzieliny, brak odruchow chroniacych drogi oddechowe u pacjentow nieprzytomnych, niedroznosc gornych drog oddechowych.
WYKONANIE CZYNNOSCI - otwieramy usta, usuwamy wszelkie ciala obce, wprowadzamy rurke w pozycji odwroconej (wglobienie w dol) I odwracamy rurke o 180', umocowanie rurki,
rurka nosowo - gardlowa (tzw. WENGLA) - rozmiar dla czlowieka doroslego 6/7.
WSKAZANIE : urazy twrzoczaszki, szczekoscisk.
POWIKLANIA : uszkodzenie sluzowki, krwawienie.
maska krtaniowa
WSKAZANIA : urazy wielonarzadowe, wstrzas hipowolemiczny, uraz glowy, spiaczka, stan nieprzytomnosci, niezdolnosc odksztuszania wydzieliny, niedroznosc gornych drog oddechowych, (uniemozliwia wymiotowanie)
PRZECIWWSKAZANIA : przepuklina roztworu przelykowego, otylosc, niska podatnosc pluc,
MANEWR SELLICKA - polega na ucisku na przelyk poprzez ucisk chrzastki pierscieniowatej, przez co dochodzi do przycisniecia przelyku do kregoslupa i zabezpieczenia przed przedostaniem sie tresci pokarmowej do pluc,
Intubacja - zabezpieczenie w sposob optymalny droznosci drog oddechowych, chroni przed zachlysnieciem, wykonywana przez usta lub przez nos (osoby z urazem kregoslupa szyjnego),
maksymalny czas utrzymania rurki intubacyjnej to 21dni, po uplywie tego czasu nalezy wylonic treachostomie,
Konikopunkcja - naklucie wiezadla pierscieniowo - tarczkowego, okolo 20 minutowa wentylacja,
WSKAZANIA : mnogie nieprawidlowosci anatomiczne, obrazenie twarzoczaszki, obrazenia gardla,
Konikotomia - naciecie wiezadla pierscieniowo - tarczkowego oraz wprowadzenie rurki dotchawiczej, prowadzenie wentylacji przez ambu lub metoda usta - rurka,
Treachostomia - WSKAZANIA - gesta wydzielina, krwawienie z pluc, stluczenie pluc przebiegajace z formowaniem skrzepow.
SPOSOB PRZEPROWADZENIA ZABIEGU : zaintubowanie chorego, ulozenie pacjenta w pozycji na plecach z podlozonym walkiem na wysokosci barkow, odchylenie glowy ku tylowi, naciecie skory I chrzastki na wysokosci 4 -5 pierscienia.
POWIKLANIA : rozedma, odma, krwawienie, zator powietrzny, zaczopowanie, zwezenie tchawicy, (cisnienie mankietu uszczelniajacego 15 - 20 mmHg), infekcje.
POZYCJA BOCZNA USTALONA - pozycja w ktorej mozesz pozostawic nieprzytomna ofiare aby wezwac pomoc lub udzielic pomoc innym poszkodowanym :
odchylenie glowy ku tylowi (odblokowanie gardla)
nieskie ulazenie kacika ust - swobodny odplyw sliny,
zabezpieczenie przed przeroceniem (pozycja lezaca na boku),
PRZECIWWSKAZANIA POZYCJI BOCZNEJ : urazy glowy, urazy kregoslupa, zlamania miednicy, uraz klatki piersiowej, uraz brzucha.
HIPERWENTYLACJA - zwiekszenie cisnienia w klatce piersiowej przez co zmniejszenie powrotu krwi zylnej do serca, a tym samym spadek pojemnosci minutowej serca
METODY POMIARU RR :
BEZPOSREDNIA (inwazyjna) - pomiar dotetniczy w tetnicy promieniowej,
POSREDNI - z zastosowaniem mankietu,
SPOSOBY ULATWIAJACE ODKSZTUSZANIE WYDZIELINY :
leki mukolityczne
zmiana pozycji,
oklepywanie,
rehabilitacja I fizjoterapia,
prawidlowy bilans wodno - elektrolitowy,
odpowiednia temperature ciala,
terapia p/bolowa,
odpowiedni mikroklimat pomieszczenia,
AKCEPTACJA CHOROBY (wg MOSS&DAVIS) :
problem dyskomfortu I ograniczenie jakie niesie choroba,
akceptacja warunkow szpitalnych, wykonywanych badani i stosowanego leczenia,
rozwoj relacji z czlonkami zespolu terapeutycznego,
zachowanie rownowagi emocjonalnej, ktora zwiazana jest z uczuciami wywolanymi przez chorobe,
zachowanie takiego obrazu wlasnej osoby, ktory pobudzi poczucie spelnienia i wytworzenie wrazenia, ze czlowiek ma wplyw na swoja rownowage,
prawidlowa ocean granic, niezaleznosci, oczekiwan, dazen w swietle ograniczen zwiazanych
z istnieniem choroby,
zachowanie kontaktow z rodzina i przyjaciolmi, poczucie wsparcia,
przygotowanie sie na niepewna przyszlosc, ktora moze przyniesc powazne straty.
1