Kod ucznia: ………………………………… Grupa A

I. Określ czy zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Jeśli zdanie jest prawdziwe wpisz „p”, jeśli jest fałszywe, wpisz „f”. (3 punkty)

1. Wybory do Senatu RP są powszechne, tajne i bezpośrednie. [p] [f]

2. Ustawa wchodzi w życie po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. [p] [f]

3. Według wierzących w Boga prawo stanowione jest ważniejsze od prawa naturalnego. [p] [f]

4. Zadania wykonywane przez samorząd gminny dzielą się na zadania własne i zlecone. [p] [f]

5. Każda norma prawna zakazuje jakiegoś postępowania. [p] [f]

II. Wskaż prawidłową odpowiedź: (3 punkty)

1. Senat RP nie może powołać komisji:

a. śledczej, b. nadzwyczajnej, c. stałej, d. Senat RP nie powołuje żadnych komisji

2. Sądem tylko i wyłącznie drugiej instancji jest:

a. sąd rejonowy, b. sąd okręgowy, c. sąd apelacyjny, d. Sąd Najwyższy

3. Ważność wyborów ogólnokrajowych stwierdza:

a. Trybunał Konstytucyjny, b. Państwowa Komisja Wyborcza, c. Sąd Najwyższy, d. Najwyższa Izba Kontroli.

4. Do źródeł prawa powszechnie obowiązującego należą:

a. uchwały Sejmu RP, b. uchwały Rady Ministrów, c. rozporządzenia Rady Ministrów, d. regulaminy urzędów

5. Do uprawnień Rzecznika Praw Obywatelskich należy::

a. inicjatywa ustawodawcza w sprawach dotyczących praw człowieka, b. możliwość nakazania organowi władzy państwowej zaprzestania naruszeń praw człowieka, c. występowanie z wnioskiem o kasację do Sądu Najwyższego, d. reprezentowanie obywatela przed sądem

III. Przyporządkuj kompetencje do właściwych organów władzy państwowej. (2 punkty)

Kompetencje: A. Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych pomiędzy najwyższymi organami państwa, B. Wnioskowanie o wotum zaufania dla rządu, C. Powoływanie ministrów, D. Udzielanie absolutorium Radzie Ministrów

Organy władzy państwowej: 1. Prezydent RP, 2. Prezes Rady Ministrów, 3. Trybunał Stanu, 4. Sejm RP, 5. Trybunał Konstytucyjny, 6. Rada Ministrów

IV. Wyjaśnij pojęcia. (5 punktów)

1. Prerogatywa prezydencka, 2. Prawo (ujęcie przedmiotowe), 3. Komisja śledcza, 4. Klub poselski (podaj nazwy dwóch największych obecnie klubów poselskich - a. i b.),

V. Uzupełnij luki w tekście (5 punktów)

Żeby nowo powołany rząd mógł zacząć działać potrzebuje …(1)… udzielonego przez Sejm …(2)… większością głosów. Aby je uzyskać, nowo powołany premier przedstawia w Sejmie skład rządu i wygłasza …(3)… czyli przemówienie programowe. Jeśli Prezydent lub premier będą działać niezgodnie z konstytucją mogą stanąć przed …(4)… który jest częścią władzy …(5)… i rozstrzyga w sprawach złamania konstytucji i innych ustaw przez wyższych urzędników państwowych.

VI. Uszereguj chronologicznie wydarzenia, które miały miejsce podczas transformacji ustrojowej w Polsce. Przy pierwszym i ostatnim podaj datę roczną. (4 punkty)

1.Wybory do „sejmu kontraktowego” 2. Rozmowy „okrągłego stołu”, 3. Powszechne wybory prezydenckie (zwycięstwo Lecha Wałęsy) 4. Powołanie Tadeusza Mazowieckiego na premiera 5. Pierwsze wolne wybory parlamentarne

VII. Do podanych opisów, przyporządkuj odpowiednie funkcje prawa. (4 punkty)

1. Prawo przewiduje surowe kary za przestępstwa, celem odstraszenia od ich popełniania. 2. Prawo kładzie nacisk na resocjalizację, tak aby ukarane osoby nie powróciły na drogę przestępstwa. 3. Prawo określa zasady przyznawania zasiłku dla bezrobotnych. 4. Niestabilne i źle sformułowane prawo, powoduje, że obywatele nie mają dla niego szacunku i starają się je omijać dla własnych korzyści.

a. Funkcja regulacji życia społecznego. b. Funkcja wychowawcza c. Funkcja dystrybucyjna d. Funkcja represyjna e. Funkcja kulturotwórcza

VIII. Uzupełnij schemat wpisując w odpowiednie miejsca odpowiednie organy władzy państwowej. (2 punkty)

Odpowiedzi dobierz spośród:

A. Sejm, B. Rada Ministrów, C. Senat, D. Prezydent, E. Premier, F. Rada Gabinetowa, G. Zgromadzenie Narodowe

IX. Przeanalizuj fragment Konstytucji RP i wykonaj polecenie.

Źródło A: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej

Art. 118. 

1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów.

2. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje również grupie co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Tryb postępowania w tej sprawie określa ustawa.

3. Wnioskodawcy przedkładając Sejmowi projekt ustawy, przedstawiają skutki finansowe jej wykonania.

Art. 119. 

1. Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.

2. Prawo wnoszenia poprawek do projektu ustawy w czasie rozpatrywania go przez Sejm przysługuje wnioskodawcy projektu, posłom i Radzie Ministrów.

3. Marszałek Sejmu może odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji.

4. Wnioskodawca może wycofać projekt ustawy w toku postępowania ustawodawczego w Sejmie do czasu zakończenia drugiego czytania projektu.

Art. 120. 

Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, chyba że Konstytucja przewiduje inną większość. W tym samym trybie Sejm podejmuje uchwały, jeżeli ustawa lub uchwała Sejmu nie stanowi inaczej.

Art. 121. 

1. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.

2. Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki albo uchwalić odrzucenie jej w całości. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm.

3. Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę albo poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu, uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Art. 122. 

1. Po zakończeniu postępowania określonego w art. 121 Marszałek Sejmu przedstawia uchwaloną ustawę do podpisu Prezydentowi Rzeczypospolitej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent Rzeczypospolitej może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją. Prezydent Rzeczypospolitej nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją.

4. Prezydent Rzeczypospolitej odmawia podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodną z Konstytucją. (…)

5. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W razie ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi Rzeczypospolitej nie przysługuje prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3.(…)

1. Wypisz po kolei etapy procesu legislacyjnego (4 punkty)

Począwszy od: a. zgłoszenie inicjatywy ustawodawczej, skończywszy na: h. ogłoszenie ustawy w dzienniku ustaw.

X. Przeanalizuj ilustrację i wykonaj polecenia.

1. Nazwij rodzaj prawa wyborczego, które zostało przedstawione na fotografii. (1 punkt)

2. Podaj cztery warunki, które wykluczają skorzystanie z tego rodzaju prawa wyborczego w Polsce (w przypadku wyborów do Sejmu RP) (4 punkty).

XI. Wyjaśnij krótko, jakie znaczenie dla obywatela ma zasada mówiąca, że postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne (2 punkty)

---