Wstęp teoretyczny
Proces jedno-wymiarowego ruchu wilgoci (w kierunku osi x) w kapilarno-porowatych materiałach budowlanych można opisać w sposób przybliżony, zgodnie z II prawem Ficka, następującym równaniem dyfuzji:
,
gdzie:
am - jest współczynnik dyfuzji wilgoci.
Współczynnik dyfuzji wilgoci można w sposób przybliżony wyznaczyć z zależności opisującej ilość wody „podciągniętej” siłami kapilarnymi przez próbkę materiału zanurzonego w wodzie:
,
gdzie:
V - objętość „podciągniętej” wody,
A - pole powierzchni próbki,
B- współczynnik wyznaczany podczas badań podciągania kapilarnego,
- pierwiastek czasu.
Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest ilościowe zbadanie zjawiska podciągania kapilarnego wilgoci w zaprawie cementowej i zaczynie wapiennym, wyznaczenie dla nich wartości współczynników dyfuzji wilgoci wg zależności:
,
oraz porównanie przebiegu zjawiska w tych materiałach.
Wykonanie ćwiczenia
Próbka zaprawy cementowej o wymiarach 4 cm × 4 cm × 8 cm oraz próbka zaczynu gipsowego o wymiarach 4 cm × 4 cm × 16 cm zostały umieszczone w naczyniu z wodą tak, aby podstawa każdej próbki (4 cm × 4 cm) była zanurzona na głębokość około 0,5 cm. W momencie zanurzenia próbki włączono stoper, którym odmierzano czas pomiędzy kolejnymi ważeniami próbki. Po upływie 60 sekund wyjęto próbki z wody i osuszono szmatka, a następnie zważono z dokładnością do 0,1 g na wadze jednoszalkowej. Po zważeniu włożono próbkę ponownie do wody i odmierzamy czas o kolejnego pomiaru. Ważenie próbki wykonano w odstępach jednominutowych przez pierwsze 5 minut, a następnie dwuminutowych. Ograniczyliśmy się do 21 pomiarów z powodu na ograniczenia czasowe.
Dane do obliczeń:
pole podstawy próbki
gęstość wody
próbka |
Numer pomiaru |
|
Masa próbki m |
Przyrost masy próbki Δm = m - m0 |
|
- |
- |
|
|
|
|
Zaprawa cementowa |
1 |
0 |
0,2542 |
0 |
0 |
|
2 |
|
0,2547 |
0,0005 |
0,0003125 |
|
3 |
|
0,2548 |
0,0006 |
0,0003750 |
|
4 |
|
0,2549 |
0,0007 |
0,0004375 |
|
5 |
|
0,2551 |
0,0009 |
0,0005625 |
|
6 |
|
0,2552 |
0,0010 |
0,0006250 |
|
7 |
|
0,2553 |
0,0011 |
0,0006875 |
|
8 |
|
0,2554 |
0,0012 |
0,0007500 |
|
9 |
|
0,2555 |
0,0013 |
0,0008125 |
|
10 |
|
0,2556 |
0,0014 |
0,0008750 |
|
11 |
|
0,2557 |
0,0015 |
0,0009375 |
|
12 |
|
0,2558 |
0,0016 |
0,0010000 |
|
13 |
|
0,2559 |
0,0017 |
0,0010625 |
|
14 |
|
0,256 |
0,0018 |
0,0011250 |
|
15 |
|
0,256 |
0,0018 |
0,0011250 |
|
16 |
|
0,2561 |
0,0019 |
0,0011875 |
|
17 |
|
0,2562 |
0,0020 |
0,0012500 |
|
18 |
|
0,2563 |
0,0021 |
0,0013125 |
|
19 |
|
0,2563 |
0,0021 |
0,0013125 |
|
20 |
|
0,2564 |
0,0022 |
0,0013750 |
|
21 |
|
0,2565 |
0,0023 |
0,0014375 |
|
22 |
|
0,2566 |
0,0024 |
0,0015000 |
Wykres zależności
od
dla zaprawy cementowej.
Obliczanie współczynnika B:
Wartość współczynnika dyfuzji wilgoci dla badanej próbki zaprawy cementowej wynosi:
próbka |
Numer pomiaru |
|
Masa próbki m |
Przyrost masy próbki Δm = m - m0 |
|
- |
- |
|
|
|
|
zaczyn gipsowy |
1 |
0 |
0,2936 |
0 |
0 |
|
2 |
|
0,2985 |
0,0049 |
0,003062 |
|
3 |
|
0,3002 |
0,0066 |
0,004125 |
|
4 |
|
0,3015 |
0,0079 |
0,004937 |
|
5 |
|
0,3026 |
0,009 |
0,005625 |
|
6 |
|
0,3035 |
0,0099 |
0,006187 |
|
7 |
|
0,3052 |
0,0116 |
0,007250 |
|
8 |
|
0,3066 |
0,013 |
0,008125 |
|
9 |
|
0,3079 |
0,0143 |
0,008937 |
|
10 |
|
0,3091 |
0,0155 |
0,009688 |
|
11 |
|
0,3102 |
0,0166 |
0,010375 |
|
12 |
|
0,3111 |
0,0175 |
0,010938 |
|
13 |
|
0,3121 |
0,0185 |
0,011563 |
|
14 |
|
0,313 |
0,0194 |
0,012125 |
|
15 |
|
0,3139 |
0,0203 |
0,012688 |
|
16 |
|
0,3147 |
0,0211 |
0,013188 |
|
17 |
|
0,3455 |
0,0219 |
0,013688 |
|
18 |
|
0,3162 |
0,0226 |
0,014125 |
|
19 |
|
0,3169 |
0,0233 |
0,014563 |
|
20 |
|
0,3176 |
0,024 |
0,015000 |
|
21 |
|
0,3183 |
0,0247 |
0,015438 |
|
22 |
|
0,3189 |
0,0253 |
0,015813 |
Wykres zależności
od
dla zaczynu gipsowego.
Obliczanie współczynnika B:
Wartość współczynnika dyfuzji wilgoci dla badanej próbki zaczynu gipsowego wynosi:
Wnioski
|
współczynnik
|
współczynnik dyfuzji wilgoci |
zaprawa cementowa |
|
|
zaczyn gipsowy |
|
|
Próbka zaczynu gipsowego „podciągnęła” więcej wody w tym samym czasie, co zaprawa cementowa. Świadczy o tym zmiana masy próbek w trakcie badania jak i różnica w wielkości wyznaczonego współczynnika dyfuzji wilgoci dla obu próbek. Własności kapilarne mają duże znaczenie dla przebiegu tego typu zjawisk, jak podciąganie. Im więcej kapilar i porów tym łatwiejsza staje się dla cieczy „wędrówka” w głąb materiału. Badanie pokazało, że zaczyn gipsowy ma większą sieć kapilar niż zaprawa cementowa.