FINANSE PRZEDSIEBIORSTWA
FINANSE PRZEDSIEBIORSTWA - są to zjawiska i procesy pieniężne zachodzące w przedsiębiorstwie.
INWESTOWANIE - proces polegający na zwiększaniu zasobów majątku przedsiębiorstwa.
Procesy inwestycyjne angażują kapitały na długie okresy. Są obarczone dużym stopniem ryzyka.
Rodzaje inwestycji
mające na celu pozyskanie rzeczowych składników majątku trwałego ( technologie, urządzenia, maszyny, nieruchomości), zwiększają one zdolności produkcyjne
inwestycje w majątek finansowy, głównie inwestycje, udziały w innych podmiotach gospodarczych
pozyskiwanie wartości niematerialnych i prawnych (zakup licencji, patenty, znaku firmowego, oprogramowania)
EFEKTYWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTWA - to takie, które osiąga nadwyżkę przychodów nad kosztami działalności, czyli takie które generuje nadwyżkę finansową o charakterze dodatnim.
ZARZĄDZANIE ZAPASAMI W PRZEDS - poddajemy ocenie koszty np.: magazynowanie, strukturę zapasów, dynamikę zmian wielości zapasów w przeds, rotacje zapasów, długość czasu zamrożenia środków finansowych w zapasach
PROCES PRODUKCJI - struktura asortymentowa produkcji, wielkość poszczególnych grup asortymentowych, dynamika zmian, koszty związane z utrzymaniem ciągłości procesu produkcji, struktura tych kosztów, rozkład w czasie, potrzeby kapitałowe.
PROCES SPRZEDAŻY - wielkość obrotów, struktura asortymentowa obrotów, dynamika zmian sprzedaży, koszty związane z procesem sprzedaży
OCENA SYTUACJI KAPITAŁOWEJ W PRZEDS - struktura kapitałów zaangażowanych w przedsiębiorstwo, wielkość poszczególnych grup (rodzajów) kapitału, dynamika zmian, wykorzystanie kapitału (czyli zdolność kapitału do generowania określonych przychodów)
OCENA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ PRZEDS - płynność bieżąca firmy, ocena
długoterminowej płynności firmy, jak ją ocenić, jaka jest wielkość kapitału pracującego w przeds.
DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA - przepływy gotówkowe związane z lokowaniem majątku trwałego w przedsiębiorstwie
RENTOWNOŚĆ - generowanie zysków, zdolność przedsiębiorstwa do generowania dochodów w długim okresie, umożliwia ocenę zdolności reinwestycyjnych przeds. Do oceny używane są: wskaźniki rentowności kapitału i obrotu
Wskaźniki rentowności kapitału
ROE - stopa zwrotu kapitału własnego ROE= zysk neto / kapitał własny
ROI - stopa zysku = zysk operacyjny / majątek całkowity
ROA- stopa zwrotu kapitału całkowitego = zysk netto / kapitał całkowity
Im większa rentowność - tym większa możliwość spłaty kapitałów obcych
Wskaźniki rentowności obrotu
Rentowność obrotu (marża zysku netto, rentowność netto) = zysk netto /przychody ze sprzedaży
Rentowność brutto (rentowność obrotu brutto, marża zysku brutto) = zysk brutto / przychody ogółem (ze sprzedaży)
Rentowność operacyjna = zysk operacyjny / przychody ogółem
Wskaźnik poziomu kosztów = koszty uzyskania przychodów / przychody ogółem
Wskaźnik obracalności należnościami = przychody ze sprzedaży brutto / przeciętny stan należności
Przeciętny okres spływu należności =przeciętny stan należności *360 / przychody ze sprzedaży brutto
WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA - to relacja zobowiązań do wartości majątku przedsiębiorstwa. Przeds może funkcjonować tylko w oparciu o kapitały obce i własne.
PROCES PRODUKCJI - struktura asortymentowa produkcji, wielkość poszczególnych grup asortymentowych, dynamika zmian, koszty związane z utrzymaniem ciągłości procesu produkcji, struktura tych kosztów, rozkład w czasie, potrzeby kapitałowe (kapitałochłonność procesu produkcyjnego)
PROCES SPRZEDAŻY - wielkość obrotów, struktura asortymentowa obrotów, dynamika zmian sprzedaży, koszty związane z procesem sprzedaży.
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI W PRZEDS - wielkość zatrudnienia, struktura osób zatrudnionych, koszty osobowe, ich strukturę, wydajność pracowników.
ANALIZA FINANSOWA - umożliwia całościowe spojrzenie na funkcje przeds, kondycję finansową, przez pryzmat kosztów, przychodów, nakładów, efektów, wpływów, wydatków gotówkowych.
Obszary analityczne
ocena sytuacji majątkowej przeds - struktura majątkowa firmy, udział poszczególnych rodzajów majątku w całkowitej strukturze majątku firmy, wielkość poszczególnych grup majątkowych, tempo zmian poszczególnych rodzajów majątku, ocena wykorzystania majątku w przeds,
ocena sytuacji kapitałowej - w przeds, struktura kapitałów zaangażowanych w przeds, wielkość poszczególnych grup kapitału, dynamika zmian, wykorzystanie kapitału (zdolność kapitału do generowania określonych przychodów)
ocena płynności finansowej - płynność bieżąca firmy, ocena długoterminowej płynności firmy, jak ją ocenić, jaka jest wielkość kapitału pracującego w przeds, jak ocenić stopień zapotrzebowania na kapitał pracujący
ocena rentowności - przez pryzmat generowanych przychodów i ponoszonych kosztów przez przeds oceniamy skalę zwrotności zainwestowanych kapitałów, rentowność przychodów, rentowność majątku firmy, dynamika zmian w zakresie rentowności
badanie kompleksowe kondycji finansowej z wykorzystaniem różnych modeli finansowych, umożliwiających ocenę firmy
PODSTAWOWE ELEMENTY FINANSOWE
1.bilans - oceniamy udział majątku trwałego i obrotowego w strukturze aktywów. Firma jest elastyczna, gdy majątek obrotowy przekracza majątek trwały. Istnieje wtedy małe ryzyko utraty płynności finansowej, im wyższa elastyczność tym mniejsze są koszty stałe. Przy pasywach zwracamy uwagę na wielkość kapitału stałego. I wyższy kapitał stały tym bezpieczniejsza struktura finansowania.
2.rachunek zysków (wyników) - odzwierciedla efekty działania firmy. Ważne są: wielkość zysku operacyjnego (efektywność działalności) do której firma została powołana, zysk na działalności gospodarczej (powiązanie firmy z rynkiem finansowym), zysk brutto - uwzględnia zdarzenia nadzwyczajne i losowe, zysk netto - powstaje po rozliczeniu z budżetem
3.Rachunek przepływów środków pieniężnych - obejmuje przepływy gotówki, które postępowały w okresie na który jest sporządzany, odzwierciedla działalność przedsw3 obszarach:
działalność operacyjna - nadwyżka, zakup, produkcja, sprzedaż
działalność inwestycyjna - przepływy gotówkowe związane z lokowaniem majątku trwałego w przedsiębiorstwie
działalność finansowa - odzwierciedla przepływy gotówki związane z powiązaniami danej firmy z rynkiem finansowym (obligacje krótkoterminowe)
CELE GOSPODARKI FINANSOWEJ - wzrost wartości rynkowej przeds, utrzymanie płynności i niezależności fin przeds, zapewnienie środków finans na bieżącą działalność i rozwój przeds, minimalizacja ryzyka gospodarczego
POZIOMY PODEJMOWANIA DECYZJI
Strategiczny - ukształtowanie struktury aktywów trwałych w przeds, znajduje odzwierciedlenie w procesach inwestowania, jest to kształtowanie struktury kapitału stałego w procesie finansowania przeds.
Operacyjny - dotyczy kształtowania struktury aktywów bieżących, kształtowanie struktury zobowiązań bieżących. Te dwa aspekty łącza się w procesie zarządzania kapitałem pracującym przeds.
EFEKTYWNOŚĆ PRZEDS - efektywne przeds to takie, które osiąga nadwyżkę przychodów nad kosztami działalności, takie, które generuje nadwyżkę finans o charakterze dodatnim. Do badania oceny efektywności służy: analiza ekonomiczna - obejmuje całokształt działań i procesów w przeds, które zmierzają do oceny poszczególnych obszarów funkcjonalnych w przeds jak i całego przeds, przy wykorzystaniu różnorodnych mierników finansowych określonych kategorii ekonom i obejmuje:
1. analizę techniczno - ekonomiczną - zajmuje się oceną procesów gospodarczych zachodzących w przeds, poddaje się ocenie np. proces zaopatrzenia przeds.
2. analizę finansową
ZARZĄDZANIE ZAPASAMI W PRZEDS - poddajemy ocenie koszty np.: magazynowanie, strukturę zapasów, dynamikę zmian wielkości zapasów w przeds, rotacje zapasów, długość czasu zamrożenia środków fin w zapasach.
KAPITAŁ PRACUJĄCY W PRZEDS - odzwierciedla procesy związane z kształtowaniem wielkości i strukturą majątku obrotowego przeds, z drugiej strony z kształtowaniem wielkości i struktury zobow. bieżących.
Kap.prac. = maj.obrot - zobow.bieżące lub kap.prac=kap.stały - maj.trwały
Ujemny kap.prac
Kap.stały<maj.trwały
Maj.obrot<zobow.bieżące
OCENA WIELKOŚCI KAP.PRAC - cykl obrotowy w przeds - daje informację o tym jak długo trwa w przeds konwersja gotówki, ile czasu upływa od wydatkowania środków pieniężnych na materiały, czas od momentu sprzedaży wyrobów
Cykl obrot brutto - jak długo zamrożone są pieniądze
COB = Rz + On , Rz - rotacja zapasów, On - okres spływu należności do firmy
Cykl obrot netto - czas na który firma potrzebuje śr. Pien. Z innych źródeł
CON = COB - Ozb, Ozb - okres spłaty zobow. bieżących
Zmniejszenie CON - jest to zmniejszenie zapotrzebowania na kapitał pracy - przyspieszenie rotacji zapasów, działania marketingowe, działania logistyczne, skracanie rotacji zapasów, skracanie okresu windykacji należności, wydłużenie terminu płatności zobowiązań
MIERNIKI WARTOŚCI KAP.PRACY - oceniają czy kap. Prac. Jest dostosowany do wielkości firmy.
*Kp / Z+N = 1, z - zapasy, N - naleanooci - orodki obrotowe powsta3e w dział. Bieżącej przeds.
Firma powinna za pomocą Kap.pr. sfinansować co najmniej połowę Z + N. Wtedy jest zagwarantowana ciągłość procesów gosp.
*Kp / Pmp - przeciętna miesięczna przychodów
z Kp firma powinna sfinansować przynajmniej 1 m-c dział, taka wielkość zapewnia ciągłość procesów gosp, utrzymanie wypłacalności, utrzymanie równowagi finansowej. Gdy Kp jest zbyt duży (> 3 m-c) świadczy to o nieefektywnym gospodarowaniu.
Porównanie Kp z wielkością na zapotrzebowanie na kg.- ustalenie długości cyklu obrotów netto CON w przeds, oszacowanie wielkości przeciętnej sprzedaży w przeds, im krótszy jest CON tym mniejsze jest zapotrzebowanie na kg.
STRATEGIE FINANSOWANIA PRZEDS
UMIARKOWANA - odzwierciedla pełne dostosowanie struktury kapit.przeds do struktury majątkowej. Dostosowanie czasu dysponowania danymi źródłem kapitału do czasu używania danego elem. Maj. Firmy. Nie daje możliwości wykorzystania dźwigni finansowej.
AGRESYWNA - daje możliwość wykorzystania dźwigni finans. Firma może szybko stracić rentowność. Jest często stosowana na rynkach dynamicznych, gwarantujących szybki zysk. Wymaga sprawności w kontroli wypływów i wpływów finans z przeds.
KONSERWATYWNA - nie ma możliwości utraty, płynność fin. Sprzyja długoterm. Wypłacalności przeds. Czasami oznacza nieefektywne wykorzystanie kapitału.
KRYTERIA WYBORU ŹRÓDEŁ KAPITAŁU
Mechanizm dźwigni finans
dźwignia finans - kształtowanie struktury kapitału
dźwignia operacyjna - struktura majątku firmy wpływa na to jakie koszty stałe ponosi firma. Bazuje na udziale kosztów stałych w kosztach całkowitych zwiększa poziom generowanych zysków operacyjnych przeds.
Dźwignia połączona - łączy dział dźwigni finans i operac na wzrost kapitału własnego.
Zwiększanie rentowności kapitałów własnych: zadłużanie przeds (umiejętne kształtowanie struktury kapitałowej i wykorzystanie efektu dźwigni finansowej), umiejętne kształtowanie kosztów firmy (optymalizowanie kosztów stałych przeds -im mniejsze koszty stałe, tym wcześniej firma zaczyna zarabiać)
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA - nadwyżka, zakup, produkcja, sprzedaż
DŹWIGNIA OPERACYJNA
DOL - efekt dźwigni operacyjnej = %zmiana zysku operacyjnego / %zmiana przychodów
DOL = przychody - koszty zmienne (marża pokrycia) / zysk operacyjny
DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA - odzwierciedla przepływy gotówki związane z rozwiązaniami danej firmy z wynikiem finansowym (obligacje, kredyty)
DŹWIGNIA FINANS
DFL = %zmiana ROE / %zmiana zysku operacyjnego
ROE - stopa zwrotu kapitału własnego
DFL = zysk operacyjny / zysk operacyjny - odsetki
Zalety - zwiększenie rentowności kap. własnego (warunki: koszt pozyskania kapit. Obcego musi być niższy niż generowanie zysku w danym przeds, koszt pozyskania kapit= stopa zysku- nie ma wpływy na kap. własny
Wady - obniżenie rentowności kap. Własnego (war: koszt pozyskania kap. Obcego jest wyższy niż stopa zysku generow. W przeds)
DŹWIGNIA POŁĄCZONA
DOL + DFL = DTL
DTL = %zmiana ROE / %zmiana przychodów
DTL = przychody - koszty zmienne / zysk operacyjny - odsetki