TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Wykład 5 - 16.11.2006r
Centralizacja - organizacja skrajnie scentralizowana to taka, w której uprawnienia do podejmowania decyzji w całości skupione są na najwyższym szczeblu kierowniczym jej struktury.
Decentralizacja - organizacja skrajnie zdecentralizowana to taka, w której całość uprawnień do decydowania skupiona jest na najniższym szczeblu jej struktury.
Formalizacja - utrwalanie takich relacji pomiędzy elementami organizacji i takich zachowań ludzi, które służą realizacji celów organizacji i wysokiej efektywności jej funkcjonowania.
BURNS i STALLKER
(badali związki pomiędzy charakterem otoczenia a sposobem zarządzania w organizacji)
zadania |
MECHANISTYCZNY |
ORGANICZNY |
|
Właściwy dla relatywnie stałych warunków otoczenia |
właściwy dla relatywnie zmiennych warunków otoczenia (burzliwych) |
|
trwale podzielone |
niestałe |
koordynacja |
osiągana przez formalnie ustanowioną hierarchię |
hierarchia wynika z wiedzy fachowej |
władza |
ma charakter hierarchiczny |
zdecentralizowana |
kontakty |
droga służbowa |
dopuszczalne są kontakty nieformalne |
formalizacja |
wysoka |
niska |
TYPOLOGIA STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH
HIERARCHICZNE |
POŚREDNIE |
ORGANICZNE |
liniowa funkcjonalna sztabowo - liniowa |
dywizjonalna macierzowa |
struktur zespołowych
„czystych” struktur organizacyjnych |
Struktury hierarchiczne cechuje:
• stały podział zadań i władzy w organizacji
• hierarchiczna budowa struktury
• jednolitość kierowania i zachowanie drogi służbowej (nie dopuszcza pomijania kolejnych szczebli w procesie kierowania (kontroli))
STRUKTURA LINIOWA
STRUKTURA FUNKCJONALNA
Struktura ta nie sprawdziła się ponieważ każdy z wykonawców ma więcej niż jednego szefa.
STRUKTURA LINIOWO - SZTABOWA
• jednolitość kierowania
• droga służbowa
• specjalności
Komórki sztabowe nie maja uprawnień do wydawania poleceń, a ich zadaniem jest doradzanie kierownikom (opiniują, wydają ekspertyzy, pomagają podjąć decyzję).
Jest to dobra struktura, która sprawdza się w wielu organizacjach.
STRUKTURA DYWIZJONALNA
• dywizje korzystają z rozwiązań dla struktur hierarchicznych
• zalety:
- struktura przejrzysta (wiadomo kto co robi),
- centra podejmowania decyzji zbliżone są do miejsc powstawania problemów
• wady: kwestia finansowa - dywizjony mogą mieć różną rentowność.
2
kierownik naczelny
kierownik pośredni
kierownik pośredni
wykonawca
wykonawca
wykonawca
wykonawca
wykonawca
wykonawca
kierownik
służbowo - funkcjonalny
kierownik funkcjonalny
kierownik funkcjonalny
W
W
W
W
W
kierownik naczelny
sztab
sztab
kierownik pośredni
kierownik pośredni
sztab
sztab
W
W
W
W
W
W
kierownictwo naczelne
d
y
w
i
z
j
a
d
y
w
i
z
j
a
d
y
w
i
z
j
a
d
y
w
i
z
j
a