USTAWA Z 14 MARCA 2003r. O STOPNIACH NAUKOWYCH I TYTULE NAUKOWYM ORAZ O STOPNIACH I TYTULE W ZAKRESIE SZTUKI

Stopnie naukowe są uregulowane w ustawie z 14 marca 2003 o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595). Ustawa przewiduje następujące stopnie naukowe:

• doktora,

• doktora habilitowanego

Stopnie naukowe są nadawane w instytucjach, którym takie prawo przyznała Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów biorąc pod uwagę następujące przesłanki: poziom działalności naukowej lub artystycznej jednostki oraz liczbę zatrudnionych w niej osób posiadających tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego.

Stopień doktora i doktora habilitowanego jest nadawany w drodze przewodu wszczętego na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie stopnia.

Stopień naukowy doktora:

Stopień doktora nadaje się osobie, która posiada tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera, lekarza, lekarza weterynarii lub inny równorzędny; zdała egzaminy doktorskie w zakresie określonym przez radę jednostki organizacyjnej i przedstawiła oraz obroniła rozprawę doktorską.

Rozprawa doktorska, przygotowywana pod opieką promotora, powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego lub artystycznego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną kandydata w danej dyscyplinie naukowej lub artystycznej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej.

Stopień naukowy doktora habilitowanego:

Do przewodu habilitacyjnego może być dopuszczona osoba, która posiada stopień doktora i uzyskała znaczny dorobek naukowy lub artystyczny, a ponadto przedstawiła rozprawę habilitacyjną.

Rozprawa habilitacyjna powinna stanowić znaczny wkład autora w rozwój określonej dyscypliny naukowej lub artystycznej.

Stopnie naukowe a tytuły zawodowe i tytuł naukowy

Od stopni naukowych należy odróżnić tytuł naukowy profesora, który jest nadawany przez Prezydenta RP w oparciu o wniosek uczelni macierzystej zaakceptowany uprzednio przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Tak rozumiany tytuł profesora (tzw. profesor belwederski) należy odróżnić od tytułów profesorskich nadawanych przez wyższe uczelnie.

Niższe rangą od stopni naukowych (doktora i doktora habilitowanego) są tytuły zawodowe, głównie magistra (lub też licencjata, inżyniera).

Tytuł naukowy (tytuł naukowy profesora) - nadawany przez Prezydenta RP osobie, która najczęściej uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie habilitacyjnym oraz posiada poważne osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej. Wyjątkowo może być nadany osobie ze stopniem doktora, o wybitnych osiągnięciach naukowych lub artystycznych.

Tytuł naukowy profesora potocznie określany jest jako tzw. profesor belwederski (nazwa pochodzi od byłej siedziby Prezydenta RP, w której nadawano tytuły naukowe). Inne określenia dla tytułu naukowego to profesura, ale także profesor tytularny.

Podstawy prawne:

Nadawanie tytułów naukowych jest w większości krajów ściśle skodyfikowane aktem prawnym o mocy ustawy.

W Polsce, zasady nadawania tych tytułów są określone w obowiązującej od 1 maja 2003 roku ustawie z 14 marca 2003 o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. 2003 nr 65 poz. 595 z późn. zm.).

Według tej ustawy w Polsce istnieją obecnie tytuł naukowy profesora oraz odpowiadający mu tytuł w zakresie sztuki - profesor sztuki.

Tytuł naukowy a stopnie naukowe i tytuły zawodowe:

• tytuł naukowy:

• tytuł: licencjat lub inżynier (wymagania: studia I stopnia), instytucja nadająca: uczelnia posiadająca odpowiednie uprawnienia

• tytuł: magister lub lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii (wymagania: studia II stopnia), instytucja nadająca: uczelnia posiadająca odpowiednie uprawnienia

• stopień naukowy:

• stopień: doktor (wymagania: studia III stopnia oraz/lub przygotowanie i obrona rozprawy doktorskiej), instytucja nadająca: uczelnia lub instytut naukowy posiadający odpowiednie uprawnienia na podstawie własnej decyzji

• stopień: doktor habilitowany (wymagania: stopień naukowy doktora, przygotowanie i obrona rozprawy habilitacyjnej oraz znaczący dorobek), instytucja nadająca: uczelnia lub instytut naukowy posiadający odpowiednie uprawnienia.

• tytuł naukowy:

• tytuł: profesor (wymagania: stopień naukowy doktora habilitowanego, znaczący dorobek, w tym przygotowanie tzw. książki profesorskiej oraz wypromowanie co najmniej dwóch doktorów (niekiedy - na uczelniach artystycznych i technicznych - wymagania te nie muszą być spełnione)), instytucja nadająca: Prezydent RP na wniosek uczelni macierzystej po akceptacji Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów.

Tytuł zawodowy - system certyfikatów i tytułów, które otrzymują osoby, które (przynajmniej teoretycznie) dowiodły, że posiadają określony zasób wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania danego zawodu.

Tytułów zawodowych nie należy mylić z tytułami naukowymi, które są dowodem posiadania określonego poziomu wiedzy i ogólnie rozumianych zdolności intelektualnych.

Tytułów zawodowych istnieje cała mnogość, a ich hierarchia wygląda różnie w różnych grupach zawodowych. W Polsce w niektórych grupach zawodowych (technicy, lekarze, rzemieślnicy) istnieją ustawowo zadekretowane nazwy i hierarchie tych stopni, podczas gdy w innych nie ma takich systemów. Do najczęściej spotykanych tytułów zawodowych należą:

• Tytuły zawodowe uzyskiwane w szkołach i placówkach oświaty:

• robotnik wykwalifikowany

• technik

• Tytuły zawodowe uzyskiwane w szkołach wyższych:

• magister

• magister inżynier

• magister inżynier architekt

• magister sztuki

• lekarz

• lekarz dentysta

• lekarz weterynarii

• magister pielęgniarstwa

• magister położnictwa

• inżynier

• inżynier architekt

• licencjat

• licencjat pielęgniarstwa

• licencjat położnictwa

• Tytuły zawodowe w rzemiośle:

• uczeń

• czeladnik

• mistrz

• Tytuły zawodowe w kulturze fizycznej:

• trener

• instruktor

• menedżer sportu

• Tytuły zawodowe związane z gospodarką nieruchomościami

• zarządca nieruchomości

• pośrednik w obrocie nieruchomościami

• rzeczoznawca majątkowy

• Tytuły zawodowe w zawodach prawniczych:

• adwokat

• radca prawny

• prokurator

• notariusz

• Inne tytuły zawodowe

• doradca inwestycyjny

• doradca podatkowy

• biegły rewident

---