TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Wykład 4 - 09.11.2006r
OTOCZENIE |
||
proste |
stałe |
zmienne |
|
nieliczne |
nieliczne |
|
jednorodne |
niejednorodne |
|
niezmienne |
zmieniające się |
złożone |
liczne |
liczne |
|
różnorodne |
różnorodne |
|
niezmienne |
zmieniające się |
Otoczenie stałe:
• rodzaj produktów i usług w dłuższym czasie nie ulegają zmianie
• w technice i technologii, którą posługuje się organizacja nie występują zmiany
• krąg dostawców i odbiorców jest stabilny, nie pojawiają się konkurenci
• polityka fiskalna jest spójna
WIZJA ORGANIZACJI
• koncepcja przyszłości firmy, najbardziej fundamentalna aspiracja.
• jest obrazem przyszłości firmy, którą uczestnicy organizacji chcą wykreować.
MISJA ORGANIZACJI
Szczególny powód dla którego ta organizacja istnieje i który odróżnia ją od wszystkich innych - misja jest więc zestawieniem względnie trwałych dążeń i aspiracji organizacji, swoistym samookreśleniem się organizacji, wyraża jej filozofię.
Misja powinna być precyzyjnym wyrażeniem w języku zrozumiałym dla pracowników i otoczenia organizacji - dalekosiężnych zamierzeń i aspiracji organizacji.
STRATEGIA
Przemyślana, ogólna koncepcja działania, której realizacja zapewnia organizacji przewagę na rynku mimo inteligentnego przeciwdziałania konkurencji. Jest pewnym planem szczegółowym jak realizować misję.
ORGANIZOWANIE
Definicja wg Jana Zieleniawskiego - organizowanie jest to system, którego uporządkowanie polega przede wszystkim na tym, że funkcjonalnie zróżnicowane części w zasadzie współprzyczyniają się do powodzenia całości, a powodzenie całości jest istotnym warunkiem powodzenia części.
• struktura organizacyjna to całokształt stosunków między jej elementami: ludźmi i składnikami rzeczowymi. Jest to sposób uporządkowania elementów organizacji. Graficznym przedstawieniem struktury organizacji jest schemat struktury organizacyjnej.
• struktura organizacji jest rezultatem:
- podziału pracy (zadań) między uczestników organizacji
- podziału władzy w organizacji, tzn. uprawnień do decydowania i kontroli
- koordynacji i integracji elementów i działań w całość
• struktura organizacji jest „zapisana” w:
- schematach organizacyjnych
- zakresach obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności
- regulaminach
- instrukcjach
- zasadach komunikowania się
- zasadach dokumentowania zdarzeń
• strukturę organizacyjną można rozpatrywać pod wieloma względami (tzn. biorąc pod uwagę różne relacje pomiędzy elementami organizacji (podejście wielosystemowe)):
- rozmiar struktury, jej wielkość wynikająca z wielkości organizacji
- sposób rozczłonkowania całości i pogrupowania jej elementów oraz kryteria zastosowane do podziału i łączenia
- liczbę szczebli hierarchicznych i rozpiętość kierowania
- stopień specjalizacji, wyrażający się zróżnicowaniem zadań, głębokością podziału pracy i stopniem wykorzystania wiedzy i umiejętności fachowych pracowników
- stopień centralizacji określający rozmieszczenie uprawnień do decydowania i odpowiedzialności czyli podział władzy pomiędzy szczeble hierarchiczne organizacji
- struktura sformalizowana, czyli zakres szczegółowości regulacji objętych strukturą formalną i ograniczających swobodę zachowań uczestników.
GRUPOWANIE ELEMENTÓW ORGANIZACJI - KRYTERIA
1. grupowanie wg funkcji (albo podobieństwa wykonywanych czynności) - w praktyce oznacza to łączenie ludzi o podobnych kwalifikacjach i wykorzystujących podobne elementy rzeczowe organizacji (aparaturę, zasoby)
2. grupowanie wg produktu (budowanie zespołów wokół zadań)
3. grupowanie wg miejsca (terytorialne) - stosowane w sytuacjach rozproszenia działalności gospodarczej
4. grupowanie wg klienta (segmentu rynku) występują szczególne potrzeby określonej grupy klientów
Rozpiętość kierowania - liczba osób, którą bezpośrednio nadzoruje i kieruje jeden przełożony.
Jednolitość kierowania - każdy uczestnik organizacji podlega tylko jednemu ośrodkowi podejmowania decyzji i kontroli.
3