Sedymentacja czyli inaczej mówiąc osadzanie, jest procesem polegającym na gromadzeniu się materiału doniesionego do miejsca jego złożenia, gromadzenie to zachodzi pod wpływem sił grawitacji, zmian fizyko-chemicznych oraz działalności świata organicznego ale ma to miejsce w warunkach ciśnienia i temperatury charakterystycznych dla powierzchni naszej planety.
Sedymentacja zachodzi najczęściej na obszarach obniżonych w stosunku do terenów otaczających. Dzisiaj wiemy że między tektoniką a sedymentacją zachodzą bardzo ścisłe związki zresztą podobnie jak w pozostałych gromadach skał.
Powstawanie części skał osadowych morskich jak się okazuje ma również związek z tektoniką płyt i geosynklinami. Wyjaśnić więc należy pojęcie geosynkliny. Historia teorii geosynklinalnych sięga XIX wieku, dziś już teoria ta nieco podupadła ale ja raczej powiedział bym że uległa pewnej transformacji. Geosynkliny uważane były za mobilne fragmenty naszej planety, w których gromadzić się mogły ogromnej miąższości osady, które to obserwowano w wielu miejscach na Ziemi. Pomijając szczegóły, w chwili obecnej teorie geosynklinalne łączy się z obszarami planety gdzie skały ulegają destrukcji... Właśnie w rejonach aktywnych tektonicznie szukamy obecności tych form.

W skład środowisk kontynentalnych wchodzą:

---------Środowisko rzeczne

---------- Środowisko jeziorne

----------- Środowisko pustynne

------------ Środowisko eoliczne

------------- Środowisko glacjalne

Środowisko rzeczne
Osady rzeczne charakteryzują się występowaniem gruboziarnistych zlepieńców i piaskowców, rzadziej występują tu piaski i mułki. We frakcji piaszczystej występuje często warstwowanie przekątne z cienkimi przewarstwieniami mułków, występują tu również ripplemarki oraz spękania powstałe w czasie wysychania osadów. Rzadko spotykamy fragmenty fauny lądowej, częściej trafiają się szczątki roślinności lądowej. Cechą charakterystyczną osadów rzecznych jest również występowanie imbrykacji, związanej z ułożeniem się wydłużonych otoczaków dłuższymi osiami równolegle do kierunku prądu.

W zależności od typu rzeki, możemy spotkać dwie różne asocjacje (które często jednak wykształcają ogniwa pośrednie):

• w rzekach silnie erodujących spotykana jest asocjacja w której dominują piaskowce i zlepieńce z wkładkami drobnoziarnistych sedymentów

• w rzekach meandrujących dominuje asocjacja składająca się z piaskowców i mułowców z wkładkami zlepieńców.

W rzekach meandrujących osady zawierają więcej składników klastycznych średnio-, i drobnoziarnistych w których występują wkładki torfów i gytii. Osady rzeczne często charakteryzują się czerwoną barwą związaną z utleniającymi warunkami (przykładowo w czasie obniżenia zwierciadła wody), lub barwą szarą związaną z warunkami redukującymi (przy wysokim stanie wody i obecności kwasów humusowych).

Środowisko jeziorne
Charakteryzują się osadami drobnoziarnistymi, jedynie w strefach brzeżnych występują osady średnio- i gruboziarniste. Drobnoziarniste osady stref marginalnych często zawierają wkładki osadów węglistych. W obszarach o klimacie subtropikalnym i tropikalnym powstają również osady ewaporatów.Wskaźnikiem pochodzenia osadów jeziornych jest brak w nich fauny morskiej. Również skład mineralny sedymentów może być cechą diagnostyczną. Szczególnie uwypukla się to w osadach słonych jezior. Występują tu następujące sekwencje paragenez mineralnych:

• sedymenty ilaste z fauną słodkowodną

• węglany Ca, Mg (kalcyt, aragonit, dolomit)

• gips, węglany Ca (kalcyt, aragonit)

• halit, gips, ślady węglanów

Osady dużych jezior podobnie jak osady mórz i oceanów charakteryzują się występowaniem prądów zawiesinowych.

Środowisko pustynne
Osady pustynne cechuje czerwona barwa, związana z obecnością na powierzchni ziarn tlenków żelaza. Pospolitymi sedymentami pustynnymi są zlepieńce, lokalnie pojawiają się również bruki żwirowe które powstają w wyniku wywiewania drobnego materiału. Spotykamy również toczeńce ilaste, oraz spękania błotne i piaszczyste żyły. Wśród sedymentów pustynnych obserwować można różnego rodzaju laminację, występuje tutaj zarówno laminacja płaska jak i przekątna. Osady pustynne charakteryzują się brakiem łyszczyków (głównie dotyczy to piasków). Ziarna kwarcowe w odróżnieniu od środowiska rzecznego, mają matowe powierzchnie. Przy dużych powiększeniach uwidaczniają się liczne rysy. Wyróżnikiem osadów pustynnych może być: wydmowo - eoliczny charakter osadu, obecność składników powstałych w wyniku ewaporacji oraz najistotniejsza cecha wcześniej wspomniana - czerwona barwa sedymentu.

Środowisko eoliczne
Do powstania osadów tego typu przyczynia się oczywiście wiatr. Wśród składników tego środowiska wymienić należy: kwarc, węglany, łyszczyki, skalenie, minerały ilaste. Osady wykazują nieregularne warstwowanie soczewkowate i przekątne. Frakcją dominującą są piaski oraz muły o drobnych lub średnich rozmiarach, dobrze wysortowanych i obtoczonych. Wśród składników zauważyć można matowe powierzchnie. Charakterystycznym osadem należącym do tej grupy jest less, związany jednak z działalnością glacjalną.

Środowisko glacjalne
Podczas topienia się lodowca, zarówno u jego czoła jak i na spodzie, prowadzi do nagromadzenia osadów wypełniających nierówności terenu. Osady związane bezpośrednio z lodowcem możemy podzielić na dwie główne grupy: morena denna powstaje z osadów wypełniających nierówności terenu pod lodowcem, oraz morena czołowa która jest wynikiem nagromadzenia się osadów w strefach brzeżnych, w formie wałów. Transport na niewielkie odległości nie pozwala na to aby osady zostały wysortowane. Jednym z charakterystycznych osadów są żwiry glacjalne które reprezentują skały w których ziarna mineralne i skalne nie przekroczyły rozmiarów 2 mm. Podobnie jak w środowisku wodnym klasty o wydłużonym kształcie są ułożone w sposób dachówkowaty. Wśród otoczaków żwirów spotykane są fragmenty skał tak zwane graniaki, które powstają na przedpolu lodowca i związane są ściśle z działalnością wiatru. Spotykane są one również na obszarach pustynnych jednak rzadziej. Oczywiście podobnie jak w środowisku wodnym w czasie transportu zaokrąglenie fragmentów skał wzrasta, co uwidacznia się w trwałości takich form, najczęściej wśród żwirów spotykane są właśnie formy kuliste i dyskoidalne. Rzadziej spotykana jest postać wydłużona, natomiast forma płaska jest przypadkiem mającym najmniejsze znaczenie. Powstająca w czasie topnienia woda, wynosi materiał poza obręb lodowca na jego przedpole czyli w strefę peryglacjalną. Tutaj powstają rozległe osady piasków i żwirów. Sedymenty te podlegając następnie działalności wiatru zostają pozbawione frakcji najdrobniejszej, która przemieszczona dalej tworzy lessy.
Na powierzchni klastów widoczne często są rysy które są wynikiem ocierania się jednych fragmentów skał o drugie.
Główną cechą wyróżniającą osady glacjalne jest brak ich wysortowania. Wśród drobnoziarnistych ziarn występują różnej wielkości klasty, nawet mające objętość wielu metrów sześciennych. Druga cecha to występowanie linijnych zarysowań na klastach.
Osady glacjalne które zostały z wiekiem scementowane noszą nazwę tillitów.

---