Co to jest budżet państwa?
BUDŻET PAŃSTWA - (art. 61 u.o.f.p.) jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów: organów: władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa, sądów i trybunałów, administracji rządowej uchwalany w formie ustawy na okres roku kalendarzowego Kto przedkłada uchwalenie rocznego sprawozdania?
UCHWALENIE ROCZNEGO SPRAWOZDANIA Z WYKOANIA BUDŻETU PAŃSTWA przedstawia Rada Ministrów Sejmowi i NIK do 31 maja roku następującego po upływie roku budżetowego.
Kto orzeka o zgodności o naruszeniu dyscypliny finansów publicznym?
I instancja: Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych wszczyna przewodniczący komisji orzekającej pierwszej instancji na podstawie wniosku o ukaranie, złożonego przez rzecznika dyscypliny finansów publicznych, Ministra Finansów, Najwyższą Izbę Kontroli lub prezesa regionalnej izby obrachunkowej. (art. 166 ust. 1 u.o.f.p).
Środkami zaskarżenia rozstrzygnięć wydanych przez komisje orzekające pierwszej instancji są odwołania lub zażalenia do
II instancji: Główna Komisja Orzekająca przy Ministerstwie Finansów (art. 172 u. o f. p.)
Na rozstrzygnięcia Głównej Komisji Orzekającej w przedmiocie stwierdzenia nieważności, uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia oraz na prawomocne rozstrzygnięcia kończące postępowanie w toku instancji służy skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. (art. 173 u. o f. p)
Wymień trzy zasady wykonywania budżetu: (książka s. 342)
pełna, terminowa, zgodna z harmonogramem realizacja dochodów i wydatków, ustalona przez Ministra Finansów w porozumieniu z dysponentami części budżetowych
ustalenie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje w terminach obowiązujących przepisów
dokonywanie wydatków budżetowych następuje w granicach kwot określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień i zgodnie z planowanym przeznaczeniem
wydatki na współfinansowanie programów realizowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi, mogą być dokonywane po uzyskaniu tych środków
zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów ustawy o zamówieniach publicznych
wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa są dokonywane przed innymi wydatkami
wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe płatności wynikają z tytułów egzekucyjnych lub wyroków sądowych, mogą być pokrywane z budżetu bez względu na poziom środków finansowych zaplanowanych na ten cel. Powinny one być zrefundowane w trybie przeniesień wydatków.
przeniesienia wydatków w budżecie mogą być dokonywane na zasadach i w zakresie określonych w ustawie.
dotacje celowe przyznawane jednostkom samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, nie wykorzystane w danym roku, podlegają zwrotowi do budżetu państwa w części, w jakiej zadanie nie zostało wykonane.
Dysponenci części budżetowych wykonują układ wykonawczy:
Art. 89. 1. W terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej dysponenci części budżetowych przedstawiają Ministrowi Finansów szczegółowy plan dochodów i wydatków danej części budżetowej, zwany dalej "układem wykonawczym".
2. Układ wykonawczy opracowuje się w podziale na działy, rozdziały i paragrafy klasyfikacji dochodów i wydatków.
3. Dysponenci części budżetowych w terminie, o którym mowa w ust. 1, (21 dni od ogłoszenia ustawy budżetowej) przekazują jednostkom podległym informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków, w tym wynagrodzeń, oraz limitach zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń.
4. Jednostki, o których mowa w ust. 3, sporządzają plany finansowe celem zapewnienia ich zgodności z ustawą budżetową.
6. Czego dotyczy program finansowy? (chyba wieloletni???)
Program finansowy wieloletni może być ustanowiony wyłącznie w celu realizacji zadań dotyczących (książka s. 39):
obronności i bezpieczeństwa państwa
ochrony środowiska
rozwoju gospodarki, w tym restrukturyzacji wybranych dziedzin
rozwoju nauki
ochrony ogólnonarodowego dziedzictwa kulturowego
wspierania rozwoju regionalnego.
Skarbowe papiery wartościowe. Definicja.
Art. 53 u. o f. p.
Skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.
Skarbowe papiery wartościowe mogą być emitowane lub wystawiane w granicach limitu zadłużenia określonego w ustawie budżetowej.
Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne mogą być emitowane lub wystawiane przez Ministra Finansów.
Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia niepieniężne, emituje Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów.
Skarb Państwa odpowiada całym majątkiem za zobowiązania wynikające z wyemitowanych lub wystawionych skarbowych papierów wartościowych.
Daniny i świadczenia pieniężne zaliczamy do: Dochodów podstawowych (zasadniczych) budżetu państwa
SUBWENCJA - (łac. subventio) oznacza bezzwrotną pomoc finansową, czyli w pewnym sensie zapomogę udzielaną przez państwo ze środków budżetowych różnym podmiotom w celu wsparcia ich działalności.
Świadczenie pieniężne na rzecz innego podmiotu publicznoprawnego przekazywane w trybie władczym i odzwierciedlające podział władzy między państwo a podmioty. Ma charakter bezzwrotnym, niepieniężny i obiektywny.
Rada Ministrów w razie naruszenia dyscypliny może:
Art. 156. 1. Prezes Rady Ministrów może, z wyłączeniem pracowników organów wymienionych w art. 161, złagodzić, darować lub darować i puścić w niepamięć prawomocnie orzeczoną karę za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Co to jest prowizorium budżetowe?
PROWIZORIUM BUDŻETOWE - jest planem gospodarki finansowej państwa, posiadającym jednak kształt i charakter prawny nieco odmienny od budżetu. Prowizorium jest planem mniej szczegółowym, uchwalane jest na czas krótszy niż budżet (zazwyczaj miesiąc bądź kwartał), przestaje obowiązywać z chwilą wejścia w życie ustawy budżetowej. Celem prowizorium jest uniknięcie sytuacji, w której gospodarka finansowa państwa byłaby prowadzona przez pewien okres na skutek braku ustawy budżetowej bez żadnego obowiązującego planu. W odniesieniu do każdego z poszczególnych lat budżetowych posłużenie się instytucją prowizorium budżetowego może wchodzić w grę tylko jeden raz.
Do kiedy i kto składa raport ze sprawozdania ustawy budżetowej rocznej do Sejmu i NIK-u?
Rada Ministrów przedstawia Sejmowi i Najwyższej Izbie Kontroli, składa do 31 maja roku następującego po upływie roku budżetowego, coroczne sprawozdanie z wykonania budżetu państwa. (art. 103 ust. 2 u. o f. p.)
Podaj definicję finansów publicznych.
FINANSE PUBLICZNE - operacje finansowe podmiotów publicznoprawnych, polegające na gromadzeniu i dokonywaniu wydatków. (książka s. 20)
Naczelny Sąd Administracyjny orzeka w sprawach skarg na:
Art. 16. (ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym Dz.U.95.74.368 )
1. NSA orzeka w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne,
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty,
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,
4) inne niż określone w pkt. 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa,
5) akty organów jednostek samorządu terytorialnego oraz organów administracji rządowej ustanawiające przepisy prawa miejscowego,
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej,
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego.
2. Sąd orzeka także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosuje środki określone w tych przepisach.
Rewizję nadzwyczajną do Sądu Najwyższego może wnosić: ( art. 57 ust. 2 u. o NSA)
Minister Finansów
Prezes NSA
a także Minister Sprawiedliwości, Prokurator Generalny, I Prezes Sądu Najwyższego, Rzecznik Praw obywatelskich, Minister Pracy i Polityki Społecznej
Dochody i wydatki budżetu państwa klasyfikuje się: (k. s. 330)
według części działów, rozdziałów i paragrafów ( w gminach nie ma części)
Gospodarka budżetowa brutto charakteryzuje się tym, że: (k. s. 270); jednostki organizacyjne całość swoich wydatków pokrywają środkami z budżetu, a ich dochody stanowią w całości dochód z budżetu
Według art. 225 Konstytucji Prezydent może skrócić kadencję Sejmu, jeżeli ustawa budżetowa nie zostanie mu przedstawiona do podpisania w terminie: (Konstytucja)
4 miesiące od dnia przedłożenia projektu ustawy budżetowej Sejmowi
Dysponenci części budżetowych przedstawiają układ wykonawczy swoich części w terminie: (art. 89 u. f.p.): 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej
Sprawozdanie o przebiegu wykonania budżetu państwa za I półrocze składa:
Minister Finansów Komisji Finansów i NIK w terminie do 10 września roku budżetowego
Wymień przynajmniej 3 przykłady naruszenia dyscypliny finansów publicznych: (art. 138 u. f.p.)
1) zaniechanie ustalenia należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych, a także pobraniu, ustaleniu lub dochodzeniu jej w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia oraz niezgodnym z przepisami jej umorzeniu lub dopuszczeniu do przedawnienia;
2) przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych;
3) przekroczenie uprawnień do dokonania zmian w budżecie lub w planie jednostki budżetowej, zakładu budżetowego, gospodarstwa pomocniczego jednostki budżetowej lub funduszu celowego;
4) niezgodne z przeznaczeniem wykorzystaniu środków publicznych otrzymanych z rezerwy budżetowej, dotacji z budżetu, funduszu celowego oraz ze środków, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 i 2a;
5) niezgodne z przeznaczeniem wykorzystaniu środków funduszu celowego;
6) niedokonanie pełnej i terminowej wpłaty do budżetu przez zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej;
Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:
1) dochody własne;
2) subwencja ogólna;
3) dotacje celowe z budżetu państwa
4) a także dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.
3. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być:
1) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;
3) inne środki określone w odrębnych przepisach.
Źródłami dochodów własnych gminy są:
1) wpływy z podatków:
a) od nieruchomości,
b) rolnego,
c) leśnego,
d) od środków transportowych,
e) dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
f) od posiadania psów,
g) od spadków i darowizn,
h) od czynności cywilnoprawnych;
2) wpływy z opłat:
a) skarbowej,
b) targowej,
c) miejscowej,
d) administracyjnej,
e) eksploatacyjnej - w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z późn. zm.3)),
f) innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;
3) dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych;
4) dochody z majątku gminy;
5) spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;
6) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
7) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;
10) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
11) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
12) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.
2. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze gminy wynosi 39,34 %, z zastrzeżeniem art. 89.
3. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze gminy, wynosi 6,71 %.
Źródłami dochodów własnych powiatu są:
1) wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;
2) dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych powiatowych jednostek budżetowych;
3) dochody z majątku powiatu;
4) spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu;
5) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
6) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
7) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu;
9) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
10) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
11) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.
2. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze powiatu wynosi 10,25 %.
3. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze powiatu, wynosi 1,40 %.
Źródłami dochodów własnych województwa są:
1) dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych wojewódzkich jednostek budżetowych;
2) dochody z majątku województwa;
3) spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;
4) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
5) 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;
8) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.
2. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze województwa wynosi 1,60 %.
3. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze województwa, wynosi 15,90 %.
Subwencja ogólna składa się z części:
1) dla gmin:
a) wyrównawczej,
b) równoważącej;
2) dla powiatów:
a) wyrównawczej,
b) równoważącej;
3) dla województw:
a) wyrównawczej,
b) regionalnej;
4) oświatowej - dla gmin, powiatów i województw.
O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
Wydatki budżetu państwa dzielą się na: (art. 69 u. o f.p): bieżące, majątkowe i na obsługę długu Skarbu Państwa
Skarbowy papier wartościowy oferowany do sprzedaży wyłącznie krajowym osobom fizycznym to: (art. 57 i in. u. o f.p.) (dług publ. - książka s. 289)
bon skarbowy
skarbowy papier oszczędnościowy
Ile Trybunał Konstytucyjny ma na rozpatrzenie wniosku prezydenta o niezgodności ustawy budżetowej z Konstytucją:
Trybunał Konstytucyjny ma na rozpatrzenie wniosku nie więcej niż 2 miesiące od daty złożenia wniosku, o sprawdzenie zgodności ustawy budżetowej z konstytucją przez Prezydenta.
Dług publiczny to:
Przez państwowy dług publiczny rozumie się nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalone po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.
Deficyt budżetowy to:
Deficyt budżetowy jest wtedy gdy strumień dochodów jest mniejszy niż wydatki budżetowe.
Prezydent może rozwiązać Sejm:
jeżeli w ciągu 4 miesięcy od przedłożenia Sejmowi ustawy budżetowej nie zostanie ona przedłożona Prezydentowi RP do podpisu, prezydent w ciągu 14 dni może zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.
Środki publiczne to:
rozchody publiczne
przychody
bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych
Państwo może prowadzić działalność gospodarczą w formie:
spółek prawa handlowego
przedsiębiorstw państwowych
Deficyt budżetowy państwa może być pokryty przychodami pochodzącymi z:
sprzedaży skarbowych papierów wartościowych
prywatyzacji majątku Skarbu Państwa
a także z nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych, kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych, z pożyczek.
Deficyt budżetu państwa według standardów UE nie może być niższy niż: (k. s. 283)
3 % PKB
a dług publiczny 60 % PKB
Do zasad podatkowych wymienionych w Konstytucji RP należą: (art. 217 Konst.)
zasada zachowywania stosownego vactio legis zmian w przepisach podatkowych ???
zasada ustawowej rangi przepisów podatkowych
Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:
kara pieniężna
zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi od roku do 5 lat, a także kara upomnienia i nagany
Organem finansowym w sprawach podatkowych jest: Naczelnik Urzędu Skarbowgo, Dyrektor Izby Skarbowej
Co to jest karta podatkowa: jest to sposób zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego przez osoby prowadzące określona w ustawie działalność.
6