Ręka (manus) - okolice, mięśnie, powięzie, naczynia, nerwy, elementy topograficzne

Okolice (4)

1. o. dłoniowa s. dłoń (r. palmaris s. palma)

2. o. grzbietowa s. grzbiet ręki (r. dorsalis s. dorsum manus)

3. o. dłoniowa palców (r. palmaris digitorum)

4. o. grzbietowa palców (r. dorsalis digitorum)

MIĘŚNIE (19) - trzy grupy:

Mm. kłębu kciuka (mm. thenaris) - z boku [4]:

1. m. odwodziciel kciuka krótki (m. abductor pollicis brevis)

2. m. przeciwstawiacz kciuka (m. opponens pollicis)

3. m. przywodziciel kciuka [głowa poprzeczna i skośna] (m. adductor pollicis caput transversum et obliquum)

4. m. zginacz kciuka krótki [głowa powierzchowna i głęboka] (m. flexor pollicis brevis caput superficiale et profundum)

unerwienie:

1. n. pośrodkowy - m. odwodziciel kciuka krótki, m. przeciwstawiacz kciuka, głowa powierzchowna m. zginacza kciuka krótkiego

2. n. łokciowy - m. przywodziciel kciuka, głowa głęboka m. zginacza kciuka krótkiego

Mm. kłębika [palca małego] (mm. hypothenaris) - przyśrodkowo [4]:

1. m. odwodziciel palca małego (m. abductor digiti minimi)

2. m. przeciwstawiacz palca małego (m. opponens digiti minimi)

3. m. zginacz krótki palca małego (m. flexor digiti minimi brevis)

4. m. dłoniowy krótki (m. palmaris brevis)

unerwienie - nerw łokciowy

Mm. dłoniowe (mm. volae) - pośrodku [11]:

1. mm. międzykostne dłoniowe (mm. interossei palmares) [3]

2. mm. międzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales) [4]

3. mm. glistowate (mm. lumbricales) [4]

Różnice w umięśnieniu:

kciuk		palec mały
m. odwodziciel	=	m. odwodziciel
m. przeciwstawiacz	=	m. przeciwstawiacz
m. zginacz	=	m. zginacz
m. przywodziciel	=	m. dłoniowy krótki

TABELA PORÓWNAWCZA MIĘŚNI ŚRODKOWYCH DŁONI

	mm. międzykostne dłoniowe	mm. międzykostne grzbietowe	mm. glistowate
ilość	3	4	4
ilość głów	jednogłowe	dwugłowe	I, II - jednogłowe III, IV - dwugłowe
układ względem osi 3 palca	rozbieżny	zbieżny	-
początek	kości śródręcza II, IV, V	kość śródręcza I, II, III, IV, V	ścięgna m. zginacza głębokiego palców
stosunek do więzadła poprzecznego głębokiego śródręcza (lig. metacarpeum transversum prof.)	grzbietowo	grzbietowo	dłoniowo
zakończenie - rozcięgno grzbietowe palców (aponeurosis dorsalis digitorum)	II, IV, V	II, III (dwa ścięgna), IV	II, III, IV, V
funkcja	zbliżają (przywodzą palce)	oddalają (odwodzą palce)	zbliżają (przywodzą palce)
		p r o s t u j ą - stawy międzypaliczkowe z g i n a j ą - stawy śródręczno-paliczkowe
unerwienie	n. łokciowy		I, II - n. pośrodkowy III, IV - n. łokciowy

PRZYCZEPY ŚCIĘGIEN NA PALICZKACH RĘKI

mięsień	przyczep na
Mięśnie przedramienia 1. m. zginacz powierzchowny palców	paliczek środkowy (na paliczku bliższym tworzy szczelinę dla m. zginacza głębokiego palców)
2. m. zginacz głęboki palców	paliczek dystalny
3. m. zginacz długi kciuka	postawa paliczka dystalnego
4. m. prostownik palca małego 5. m. prostownik palców 6. m. prostownik wskaziciela 7. m. prostownik długi kciuka 8. m. prostownik krótki kciuka	4 i 5 - paliczek bliższy 6 - paliczek środkowy i dalszy (tworzą rozcięgno grzbietowe) 7 - podstawa paliczka dystalnego 8 - podstawa paliczka bliższego
Mięśnie ręki 1. m. odwodziciel kciuka krótki 2. m. zginacz kciuka krótki 3. m. przywodziciel kciuka Mięśnie palca małego 4. m. odwodziciel palca małego 5. m. zginacz krótki palca małego	1, 2, 3 - podstawa paliczka bliższego 5, 6 - podstawa paliczka bliższego

Rozcięgna grzbietowe palców ręki (aponeurosis dorsalis digitorum)

Jest to „plecionka” ścięgien na powierzchni grzbietowej palców. Utworzona jest przez pasma boczne ścięgien prostowników palców i dochodzące do nich ścięgna mm. glistowatych oraz międzykostnych. Najsilniej rozwinięte jest ono na palcu wskazującym i palcu małym (5 ścięgien), słabiej na palcu środkowym i obrączkowym (4 ścięgna), najsłabiej na kciuku (2 ścięgna)

Powięzie (4):

1. powięź dłoniowa powierzchowna ręki (f. palmaris manus superficialis) = rozcięgno dłoniowe (aponeurosis palmaris)

1. pęczki podłużne (fasciculi longitudinales) - w przedłużeniu m. dłoniowego długiego

2. pęczki poprzeczne (fasciculi transversi)

2. powięź dłoniowa głęboka ręki (f. palmaris manus profunda)

3. powięź grzbietowa powierzchowna ręki (f. dorsalis manus superficialis)

4. powięź grzbietowa głęboka ręki (f. dorsalis manus profunda)

TĘTNICE (2)

Tętnica promieniowa (a. radialis)

przebieg:

• przez dołek promieniowy (foveola radialis)

• na grzbiecie ręki

• przez I przestrzeń międzykostną śródręcza (spatium interosseum metacarpi I)

• na dłoń (palma manus)

• kończy się w łuku dłoniowym głębokim (arcus palmaris profundus)

Tętnica łokciowa (a. ulnaris)

przebieg:

• bocznie od kości grochowatej, w troczku zginaczy (retinaculum flexorum)

• pomiędzy jego blaszką powierzchowną, a głęboką (+ gał. dłoniowa n. łokciowego, m. dłoniowy długi)

• kończy się w łuku dłoniowym powierzchownym (arcus palmaris superficialis)

RÓŻNICE W ODGAŁĘZIENIACH OBU TĘTNIC

t. promieniowa		t. łokciowa
1. t. wsteczna promieniowa (a. recurens radialis)	=	t. wsteczna łokciowa (do sieci stawowej łokcia)
2. gał. nadgarstkowa dłoniowa (r. carpeus palmaris)	=	gał. nadgarstkowa dłoniowa (do sieci dłoniowej nadgarstka)
3. gał. nadgarstkowa grzbietowa (r. carpeus dorsalis)	=	gał. nadgarstkowa grzbietowa (do sieci grzbietowej nadgarstka)
4. gał. dłoniowa powierzchowna (r. palmaris superficialis)	=	gał. dłoniowa głęboka
5. t. główna kciuka (a. princeps pollicis)	=	t. międzykostna wspólna
6. t. grzbietowa śródręcza I (a. metacarpea dorsalis I)	=	-

Obie tętnice zasilają dwa łuki dłoni:

1. łuk dłoniowy powierzchowny (arcus palmaris superficialis)

2. łuk dłoniowy głęboki (arcus palmaris profundus)

PORÓWNANIE ŁUKÓW DŁONIOWYCH

Łuk dłoniowy powierzchowny	Łuk dłoniowy głęboki
t. łokciowa (zakończenie)	t. promieniowa (zakończenie)
+ gał. powierzchowna t. promieniowej	+ gał. dłoniowa głęboka t. łokciowej
sięga niżej, ale jest węższy	sięga wyżej, ale szerszy
na ścięgnach zginaczy	pod ścięgnami zginaczy
oddaje tt. palcowe dłoniowe wspólne (aa. digitales palmares communens) dzielące się na tt. palcowe dłoniowe właściwe (aa. digitales palmares propriae)	oddają tt. śródręczne dłoniowe (aa. metacarpeae palmares), które wpadają do tt. palcowych dłoniowych wspólnych, zaś przez gałęzie przeszywające przednią i tylną (rami perforantes ant. et post.) łączą się z tt. śródręcznymi grzbietowymi (aa. metacarpeae dorsales) do sieci grzbietowej nadgarstka

Tętnice palców ręki (4):

1, 2) tt. palcowe grzbietowe (dla paliczka bliższego)

3, 4) tt. palcowe dłoniowe właściwe (dla paliczków bliższego, środkowego i dalszego)

SIEĆ NADGARSTKA (rete carpi) [2]

Sieć grzbietowa nadgarstka (rete carpi dorsale)	Sieć dłoniowa nadgarstka (rete carpi palmare)
1. gał. nadgarstkowa grzbietowa t. promieniowej (r. carpeus dorsalis a. radialis)	1. gał. nadgarstkowa dłoniowa t. promieniowej (r. carpeus palmaris a. radialis)
2. gał. nadgarstkowa grzbietowa t. łokciowej (r. carpeus dorsalis a. ulnaris)	2. gał. nadgarstkowa dłoniowa t. łokciowej (r. carpeus palmaris a. ulnaris)
3. t. międzykostna przednia (a. interossea anterior)	3. t. międzykostna przednia
4. t. międzykostna tylna	4. gał. wsteczne łuku dłoniowego głębokiego (rr. recurentes arcus palmaris profundus)

Żyły ręki (2):

1. ż. odpromieniowa

2. ż. odłokciowa

ż. odpromieniowa (v. cephalica)	ż. odłokciowa (v. basilica)
z łuku żylnego grzbietowego śródręcza (arcus venosus metacarpi dorsalis) i ż. brzeżnej bocznej (v. marginalis lat.) [ż. odpromieniowej kciuka (v. cephalica pollicis)]	z łuku żylnego grzbietowego śródręcza (arcus venosus metacarpi dorsalis) i ż. brzeżnej przyśrodkowej (v. marginalis med.) [ż. odłokciowej palca małego (v. salvatella)],
wzdłuż brzegu bocznego przedramienia i ramienia	wzdłuż brzegu przyśrodkowego przedramienia i ramienia
uchodzi do ż. pachowej	uchodzi do ż. ramiennej

NERWY (3)

Nerw promieniowy (tylko gałąź powierzchowna)

przebieg - na dołku promieniowym (foveola radialis), na grzbiecie ręki

gałęzie (5): 1 - 5 nerwy palcowe grzbietowe (nn. digitales dorsales); dla promieniowej części grzbietu ręki, do linii przebiegającej przez oś III palca

Nerw łokciowy

przebieg - dzieli się na dwie gałęzie (patrz → przedramię):

1. gałąź grzbietowa ręki (r. dorsalis manus) - z powierzchni przedniej przedramienia na grzbiet ręki pod ścięgnem m. zginacza łokciowego nadgarstka

oddaje gałęzie (5): 1 - 5 nn. grzbietowe palców (nn. digitales dorsales) - dla łokciowej części grzbietu ręki, do linii przebiegającej przez oś III palca

2. gałąź dłoniowa ręki (r. palmaris manus) - bocznie od kości grochowatej dzieli się na:

1. gał. powierzchowną (czuciowa)

oddaje (3): 1 - 3 nn. dłoniowe własne palców (nn. digitales palmares proprii) - dla łokciowej części dłoni przebiegającej przez oś IV palca

2. gał. głęboka (ruchowa)

zaopatruje:

1. mm. kłębika,

2. mm. międzykostne (grzbietowe i dłoniowe),

3. mm. glistowate III i IV,

4. m. przywodziciel kciuka,

5. głową głęboką m. zginacza krótkiego kciuka

Nerw pośrodkowy

przebieg - na dłoni (palma manus)

dzieli się na gałęzie (3): 1 - 3 nn. dłoniowe wspólne palców (nn. digitales palmares communes), te zaś dzielę się na 7 nn. dłoniowych własnych palców (nn. digitales palmares proprii) - dla promieniowej części dłoni aż do linii przebiegającej przez oś IV palca

gał. mięśniowe dla:

1. m. odwodziciela krótkiego kciuka,

2. m. przeciwstawiacza kciuka,

3. głowy powierzchownej m. zginacza krótkiego kciuka,

4. mm. glistowatych I i II

UNERWIENIE RĘKI

mięśnie (2): n. pośrodkowy, n. łokciowy

skóra (3): n. pośrodkowy, n. łokciowy, n. promieniowy

ELEMENTY TOPOGRAFICZNE

Kanał nadgarstka (canalis carpi) - jest to element topograficzny położony do przodu od kości nadgarstka, przeprowadzający z przedramienia na rękę 10 ścięgien zginaczy oraz nerw pośrodkowy.

ograniczenie:

1. przyśrodkowe - wyniosłość łokciowa nadgarstka (kość grochowata i haczyk kości haczykowatej)

2. bocznie - wyniosłość promieniowa nadgarstka (guzek kości łódkowatej i guzek kości czworobocznej większej)

3. dno - bruzda nadgarstka (pozostałe kości nadgarstka + więzadło promieniste nadgarstka)

4. przednie - troczek zginaczy (blaszka powierzchowna i głęboka)

zawartość: pod troczkiem (11):

1. n. pośrodkowy

2. ścięgna mm. zginaczy (10)

Pomiędzy blaszką powierzchowną, a głęboką troczka zginaczy znajdują się:

1. m. dłoniowy długi

2. t. i ż. łokciowa,

3. gał. dłoniowa głęboka n. łokciowego

Troczek prostowników (retinaculum extensorum) - jest to wzmocnienie powięzi przedramienia na tylnej powierzchni nadgarstka.

przytracza on do kości 12 ścięgien objętych pochewkami maziowymi (vaginae synoviales), które tworzą 6 przedziałów

Przedziały zawierają następujące ścięgna mięśniowe:

I przedział (2):

1. m. odwodziciel dł. kciuka (m. abductor pollicis longus)

2. m. prostownik kciuka krótki (m. extensor pollicis brevis)

II przedział (2):

1. m. prostownik nadgarstka promieniowy długi (m. extensor carpi radialis longus)

2. m. prostownik nadgarstka promieniowy krótki (m. extensor carpi radialis brevis)

III przedział (1):

a) m. prostownik kciuka długi (m. extensor pollicis longus)

IV przedział (4+1):

1. m. prostownik palców (m. extensor digitorum)

2. m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)

V przedział (1):

1. m. prostownik palca małego (m. extensor digiti minimi)

VI przedział (1):

a) m. prostownik nadgarstka łokciowy (m. extensor carpi ulnaris)

Dołek promieniowy (foveola radialis)

Jest to zagłębienie pomiędzy ścięgnami tylnych głębokich prostowników przedramienia, które przeprowadza naczynia promieniowe z przedramienia na rękę

ograniczenia:

1. promieniowe - m. prostownik krótki kciuka, m. odwodziciel długi kciuka

2. łokciowe - m. prostownik długi kciuka

3. dno - kość łódeczkowata, kość czworoboczna większa

zawartość (2) - t. i ż. promieniowa

ż. odpromieniowa i gał. powierzchowna n. promieniowego (nad ścięgnami)

---