Przedmiot nauki organizacji i zarządzania

Rozumienie zarządzania

Funkcje zarządzania

POSD CORB	HAROLD KOONTZ
- planning	- Planning (planowanie)
- organizing	- prganizing (organizowanie)
- staffing	- staffing (kierowanie personelami)
- directing	- directing (kierowanie)
- controling	- controling (kontrolowanie)
- reporting	- reporting (raportowanie i informowanie)
- budgeting	- budgeting

ZARZĄDZANIE - kompleksowa działalność zespalająca która ujmuje w sieci zależności, procesy pracy i sprawczo wnika w całość funkcji rzeczowych.

Kompetencje menedżera

Funkcje

Kompetencje planowanie organizowanie kontrola

Techniczne

Społeczne

Koncepcyjne

Otoczenie

Proces zarządzania

Czynności	Projektowanie stanu wymaganego	Tworzenie zbioru Działań celowych	Obsadzenie stanowisk odpowiednimi ludźmi	Regulowanie pojedynczych czynności	Porównanie stanu wymaganego z faktycznym
Funkcje	Planowanie	Organizowanie	Zabezpieczenie kadr	Kierowanie	Kontrola
Działania	Analizowanie	Określanie	Informowanie
Elementy	Idee	Rzeczy	Ludzie

Role Menedżera

Zakres	Stosunki międzynarodowe	Informacje	Decyzje
Role	- reprezentant	- odbiornik	- innowator
	- przełożony	- nadajnik	Rozwiązujący problemy
	- organizator	- rzecznik	- przydzielający zadania
			- prowadzący rokowania

Pole działania Menedżera

SZKOŁA	PRZESTAWICIELE
Klasyczna	Friderick W. Taylor (1856 - 1915) praktyk z USA. Autor “Zasady naukowego zarządzania”, Twórca taśmy produkcyjnej Harry Fayol (1841 -1925) inżynier z Francji. Autor „Ogólna i przemysłowa administracja” 1916, twórca 14 zasad dobrego zarządzania Max Wejher (1864 - 1920), socjolog z Niemiec. Ojciec teorii organizacji, wróg biurokracji
Zacowań - wykorzystuje eksperymenty z Hawthone, akceptuje stosunki międzyludzkie i potencjał ludzki.	Claster I. Bernard (1886 - 1961) uczony z USA. Autor „Rola wykonawcy” 1938, Twórca bodźxów i układów Elton Mayo (1980 - 1949) naukowiec z USA - inicjator eksperymentów w zakładach włókienniczych w Filadelfii (przerwy wypoczynkowe
Matematyczna	Zastosowanie aparatury matematycznej i wykorzystanie modeli decyzyjnych. Prekursorem był Grant.
Systemowa	Bada systemy i próbuje odpowiedzieć na pytanie dlaczego jedne systemy funkcjonują a inne nie. Bada zależność organizacji od zasobów.

NAUKA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA - analizuje działalność jednostek i zespołów ludzkich a szczególnie ich funkcjonowaniem w procesie pracy

NUKA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA - Analizuje procesy ze szczególnym uwzględnieniem procesów kierowania złożonej z ludzi i zasobów materiałowych. Organizacje rozpatrywane są z punktu widzenia ich celowości, sprawności i efektywności.

SYSTEMATYKA NAUKI I JEJ USYTUOWANIE

Nauka organizacji i zarządzania

• systemowa teoria organizacji

• psychologia organizacji

• socjologiczna teoria organizacji

• prakseologiczna teoria organizacji

• techniki organizatorskie

• badania operacyjne

system:

Teza 1 : system działania przedsiębiorstwa może bez zakłóceń realizować zadania planowe

Teza 2 : Otoczenie działania systemu przedsiębiorstwa jest poznawane i prognozowalne

Elementy procesu zarządzania w teorii systemów:

• selekcja

• losowość lub kompensacja ryzyka

• rozwój - poszukiwania nowych granic

• samozłożoność

Przesłanki systemu kierowania przedsiębiorstwem

1. Proces kierowania i jego racjonalizacja muszą być systematycznie wplątane w interreakcje między systemem i zawsze niepewnym otoczeniem

2. Płaszczyzna odniesienia musi zostać teoretycznie przedstawiona z działań pojedynczych na system ażeby mogła sprostać złożonym problemom społecznych

KIEROWANIE

Wejście Impulsy Wyjście

Pojęcia:

• sterowanie

• kierowanie

• zarządzanie

• rządzenie

• administrowanie

• dowodzenie

Sterowanie - wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny system w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemem w danej chwili który uważa się za pożądany.

Kierowanie - jest procesem dobrowolnego lub wymuszonego ograniczenia swobody działań ludzi realizowanym dla osiągnięcia powodzenia działania zbiorowego. Istotą tego procesu jest koordynacja zbiorów wysiłków na pożądanym poziomie.

Zarządzanie - to taka działalność kierownicza która polega na takim ustaleniu celów i powodowaniu ich

Realizacji organizacji podlegającym zarządzeniu na podstawie środków produkcji i dyspozycji nimi.

Cechy zarządzania:

• prawo zarządzającego do decydowania lub współdecydowania i celach organizacji działania społecznego

• prawo zarządzającego do decydowania lub współdecydowania kierunkach i sposobach wyorzystania zasobów organizacji materialnych finansowych, ludzkich.

• Tworzenie materialnych, finansowych i organizacyjnych warumków organizacji misji celów i zadań.

Administrowanie - różni się tym od zarządzania że kierujący jest wykonawcą decyzji narzuconą przez nadrzędną.Tu mamy ograniczone możliwości tego co kieruje (np. kierowanie województw przez wojewodę)

Kierowanie - można rozumieć czynnościowo i rezultatowo

Autorytet - to zdolność podejmowania takich decyzji które są odbierane bez zastrzerzeń.

Zarządzanie :

• funkcja

• faza

• przedmiot

Funkcje dzielimy na: planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie.

Fazy dzielimy na: realizacja, preparacja, i ocena.

Przedmioty dzielimy na: procedury, zasoby materialne, ludzie.

1. FAZA / FUNKCJA

• preparacja (planowania) - sformułowanie celu i ustalenie ich przesłanek

• preparacja (organizowania) - zaprogramowanie systemu współdziałania składowych organizacji

• preparacja (motywowania) - zaprojektowanie systemów motywacji.

• preparacja (kontrolowania) - zaprojektowanie kontroli i procesu kierowania.

• realizacja (planowania) - opracowanie wariantów i wybór projektów

• realizacja (organizowania) - zapewnienie dostępności lub wyposażenia podwładnych w środki współdziałania (uprawnienia, procedury, zasady)

• realizacja (motywacji) - zastosowanie instrumentów motywacji

• realizacja (kontrolowania) kontrolowanie procesu działania, kierowania.

• ocena (planowania) - ocena racjonalności metodologicznej

• ocena (organizowania) - ocena systemów współdziałania i ocena wystarczalności środków

• ocena (motywacji) - ocena systemu motywacji

• ocena (kontrolowania) - ocena systemu kontroli sterowania

2. FUNKCJA / PRZEDMIOT

• Ludzie (planowanie) - określenie potrzeb kadrowych

• Ludzie (organizowanie) - określenie i zorganizowanie zespołu

• Ludzie (motywowanie) - zastosowanie instrumentów motywacji

• Ludzie (kontrolowanie) - kontrola sprawności działalności zespołu

• Zasoby materialne (planowanie) - określa zapotrzebowanie na zasoby materialne.

• Zasoby materialne (organizowanie) - pozyskanie i rozmieszczenie zasobów , wyposażenie podwładnych w środki ich uzyskania

• Zasoby materialne (kontrolowanie) - kontrola poprawności doboru rozmieszczenia i preparowania armatury

• procedura (planowania) - obmyślanie i wybór wariantu osiągnięcia celu

• procedura (organizowania) - opracowanie procedur lub opracowanie wytycznych, zapewnienie środków i warunków do ich opracowania przez podwładnych

• procedura (motywowania) - nie istnieje...

• procedura (kontrolowania) - kontrola poprawności procedur

3. PRZEDMIOTY / FAZY

• preparacja (procedury) - konstruowanie procedur

• preparacja (zasobów materialnych) - dobór i rozmieszczenie zasobów materialnych

• preparacja (ludzi) - dobór i rozmieszczenie podwładnych

• realizacja (procedury) - powodowanie sprawnego wykorzystania procedur przez podwładnych

• realizacja (zasobów materialnych) - powodowanie sprawnego wykorzystania zasobów materialnych przez podwładnych

• realizacja (ludzi) - powodowanie sprawnego wykorzystania czasu i kwalifikacji czasu

• ocena (procedury) - ocena sprawności wykorzystania i racjonalności budowy procedur

• ocena (zasobów materialnych) - ocena sprawności wykorzystania i doboru zasobów materialnych

• ocena (ludzi) - ocena sprawności doboru i działania podwładnych.

PLANOWANIE W STRUKTURZE ZARZĄDZANIA

Planowanie - jest działaniem operacyjnym zmierzającym do skonstruowania wiązki celów oraz operacyjnej struktury ich realizacji

Cel - To określony przedmiotowo podmiotowy, przyszły, pożądany stan lub rezultat działania organizacji, możliwy i przewidziany do osiągnięcia w terminie lub okresie mieszczącym się w przedziale czasu objętym wieloletnim lub krótkookresowym planem działania.

Cele planowania:

• zapewnienie wykonania działań przy możliwie najniższym koszcie

• koordynacja działania komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa

• optymalne wykorzystanie rezerw ludzkich i rzeczowych

• najlepsze przygotowania firmy do zmieniających się warunków otoczenia

FUNKCJE PLANOWANIA

Cele -

Plany dzielimy na strategiczne i operatywne:

Planowanie strategiczne zakreśla ramy orientacyjne planowania operatywnemu systematycznie je antycypując.

Planowanie operatywne spełnia funkcję wykonawczą w stosunku do planowania strategicznego.

Planowanie strategiczne to zachodzący w organizacji proces polegający na ustalaniu jej polityki i konkretnych zadań za pomocą osiąganych celów oraz metod niezbędnych do zapewnienia wdrążenia polityki i programów strategicznych.

Pytania w planowaniu strategicznym:

• czym się zajmujemy

• czym powinniśmy się zajmować

• kim są nasi klienci

• kim powinni być nasi klienci

NARZĘDZIA PLANOWANIA

• wytyczne (np. normy higieny)

• procedury wdrażania wytycznych - zbiór szczegółowych instrukcji

• reguły mają charakter względny (np. godziny urzędowania)

Plany Operacyjne - Wyznaczają cele które powinny być osiągnięte przez plany niższego rzędu i są instrumentem realizacji celów wyższego rzędu.

NIEBEZPIECZEŃSTW WYNIKAJĄCE Z PLANOWANIA

• utrata styczności z klientami i wyrobami firmy

• ponoszenie znacznych nakładów dla konsultantów

• biurokratyzowanie planistów

• Menedżerowie

Podział Planów:

• Standardowe i projektowe

• Plany procesów realnych, plany procesów finansowych

• Plany w okresie niepewności

Funkcje planowania finansowego:

• funkcja ukierunkowująca

• funkcja koordynująca i integracyjna

• funkcja kontrolna

• funkcja motywacyjna

Niebezpieczeństwa wynikające z planowania finansowego

• myślenia etatystycznego

• niebezpieczeństwo zbyt krótko terminowej orientacji

• niebezpieczeństwo wzmożenia partykularnego myślenia kierowników ( sytuacja która powoduje konflikt interesów pomiędzy kierownikami gdy kierownik myśli o swojej jednostce).

• Absolutyzacji wielkości budżetowych

• Niebezpieczeństwo ukrytych rezerw

Biznes plan - zawiera informacje o konkretnej firmie, dotyczy produkcji, rynków zbytu, wskaźników finansowych, kwalifikacji, kompetencji, zakresu uprawnień i odpowiedzialności oraz schematy organizacyjne

Etapy budowy biznes planu

• określenie celów

• lista zasobów

• określenie sposobu realizacji biznesu

• przygotowanie planu produkcji

• przygotowanie planu marketingowego

• przygotowanie planu finansowego

• przygotowanie planu ryzyka

• wdrożenie planu i ocena postępu

KONTROLA (instytucjonalna i funkcjonalna)

zakłócenie

sprężenie

sprężenie

Proces kontroli

• wyznaczanie stanu zadanego

• ustalenie stanu faktycznego

• porównanie stanu zadanego i faktycznego

• analiza odchyleń

• sprawozdanie

ORGANIZACJA I STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Organizacja - trzy znaczenia:

• czynnościowa - definiujemy zarządzanie jako splot działań mających charakter oddziaływania na całość lub na jego części którego celem jest uzyskanie takiego rodzaju stosunków, części do części i części do całości aby te części przyczyniły się do powodzenia całości. Celem organizacji jest uzyskanie przewagi.

• Aspekt rzeczowy - rozumiemy „organizowanie” nie jako działanie, ale jako rezultat procesu organizowania. Rezultat ten charakteryzuje się określonym składem całości oraz powiązaniem między elementami tej całości.

• Aspekt atrybutowy - rozumiemy „organizacja” jako szczególny rodzaj stosunków części do siebie i złożonej z niej całości. W założeniu organizującego, stosunki powinny polegać na tym aby przyczyniać się do powodzenia całości.

Ps. Brakuje części wykładu dotyczącej spółek.

Wykłady z 14 grudnia

Decyzja:

• jest pewnym wyborem, świadomym i nielosowym jednego z rozpoznanych i uznanych za możliwe przyszłego działania

• akt będący wolnym wyborem jednego z przyszłych możliwych zachowań się.

Trzy aspekty Decyzji:

1. - cybernetyczny - interpretowana jako pewne zdarzenie które wchodzi do treści tworzącej pewny skład i daje się zapisać za pomocą informacji zawartej w układzie

2. - Prawny - Orzeczenie albo akt administracyjny

3. - Psychologiczny - Postanowienia będące aktem wyboru jednego z możliwych zachowań

Dwa ujęcia :

• rezultatowe - interpretujemy jako jeden konkretny wynik

• czynnościowe - interpretacja decyzji jako procesu dochodzenia do wyniku

Świadomość wyboru wymaga trzech określonych komponentów:

• warianty rozwiązania i wybór najlepszego z nich

• konsekwencje tych wariantów i zależność od otoczenia

• cechy i kryteria będące miarą konsekwencji i tym samym miarą wariantów

PODZIAŁ DECYZJI

1. Kierownicza - realizacja funkcji kierowniczych wydanych do konkretnych ludzi podejmowane w sposób formalny

2. Niekierownicze - decyzje które nie podlegają powyższym regułom

Treść decyzji kierowniczych musi być związana z 4 elementów:

• planistyczna - związana z celem i kierunkiem działania organizacji

• organizowania - związana z wyborem sposobów realizacji celów i kierunku działania oraz tworzenia struktur organizacyjnych

• motywowania - związana z wyborem sposobu skłaniania uczestników organizacji do działania w celu realizacji podjętych celów

• Kontrolowania - związana z wyborem sposobu kontroli realizacji podjętych celów oraz z wyborem wykorzystania wyników wyborów

E L E M E N T	R O D Z A J D E C Y Z J I
	Strategiczne	Taktyczne	Operacyjne
Analizujemy rodzaj elementów	Kierunki rozwoju działalności instytucji	Zapewnienie warunków do sprawnej realizacji celów instytucji	Optymalizacja wykorzystania zasobów instytucji
Istota problemu	Alokacja ogółu zasobów w zależności od możliwości określonych przez otocznie	Pozyskanie, organizacja i rozwój zasobów	Zastosowanie zasobów, nadzór nad nimi i kontrola
Najważniejszy cel	Cele i zadania oraz strategia dywersyfikacji a także zadania dotyczące finansów administracji i metod rozwoju.	Organizacja i struktura informacji, organizacja odpowiedzialności. Pozyskiwanie zasobów i ich rozwój (w tym środków pieniężnych)	Organizacja zaopatrzenia, produkcji i zbytu oraz oraz procesy je kontrolujące.
Ogólna charakterystyka decyzji	Są scentralizowane. Są one niepowtarzalne, jednostkowe podejmowane od czasu do czasu.	Rozwiązują konflikty między strategią a wykonawstwem.	Zdecentralizowane decyzje powtarzalne, jest ich bardzo dużo, cechuje je zróżnicowanie i podejmuje się je często. Dzielimy te decyzje na zrutynowane i niezrutynowane.

Techniki podejmowania Decyzji :

1. 
   
   Tradycyjne : Decyzje programowe i nieprogramowe:

2. Nowoczesne :

• Badania operacyjne

• Analiza matematyczna

• Modele ekonometryczne

• Symulacja komputerowa

Przetwarzanie Danych

Charakterystyczne techniki rozwiązywania problemów obejmujące szkolenie podejmowanych decyzje oraz konstruowanie charakterystycznych programów komputerowych.

TECHNIKI PODEJMOWANIA DECYZJI . TRZY ZASADY :

1. Optymizmu - zasady Churwicza - w myśl tej zasady zostanie wybrany taki stan natury który przyniesie mu najwyższy możliwy wynik strategiczny.

2. Pesymizmu Walda - pesymistyczne nastawienie podejmującego decyzje i decydent wybiera taki stan który zminimalizuje wynik (natura jest złośliwa)

3. Minimaxu - zasada Laplace'a - wg. tej zasady, jeżeli nie ma żadnej informacji to należy przyjąć że są jednakowe... ( nie zdążyłem zapisać )

Teoria Organizacji i Zarządzania

Pięć sytuacji w których mogą być podejmowane decyzje:

• pewność - najbardziej komfortowa sytuacja

• niepewność

• ryzyka

• częściowej informacji

• konfliktu

Kryterium Wyboru :

Trzy elementowa gradacja:

• opłacalność

• szybkość uzyskania celu

• skuteczność

Kultura przedsiębiorstwa :

pewne szczególne historyczne ukształtowanie cechy tworzą całość cech grup narodowych (gesty, sposoby myślenia, itp.)

• Kultura przedsiębiorstwa jest takim zjawiskiem które nie jest bytem samodzielnym

• Kultury przedsiębiorstwa są przeżywane a wzorce orientacji są oczywistymi założeniami tkwiącymi u podstaw codziennej działalności.

• Kultura przedsiębiorstwa odnosi się do wspólnej wartości. Jest to zjawisko masowe.

• Kultura przedsiębiorstwa jest rezultatem procesu uczenia się w obcowaniu z problemami otoczenia i koordynacji wewnętrznej.

• Kultura przedsiębiorstwa wyraża sposób pojmowania świata

• Kultura przedsiębiorstwa jest przekazywana w procesie socjalizacji i jest rzadko nauczana świadomie

STRUKTURY KULTURY PRZEDSIĘBIORSTWA

Ma on trzy poziomy:

1. najniższy - niewidoczne i najczęściej nieświadome elementy kultury - dotyczą stosunku do otoczenia (stosunek do przyrody i stosunek do czasu - pomagają nam to ustalić). Czy pracownicy wykonują chętnie swoja pracę, czy są zdolni do rozwoju... Możemy tu mówić o koncepcji działania. Z tego poziomu wynika drugi :

2. częściowo widoczne (częściowo nieświadome) - Normy i standardy, różnego rodzaju maksymy, wytyczne, zakazy (nie wywołuj wilka z lasu ; Każdy uczestnik ma swoją dziedzinę w której nie wolno się mu przeciwstawiać ; Nie utrzymuj bliższych kontaktów z przełożonym ; Nie wynoś informacji dotyczących przedsiębiorstwa na zewnątrz. )

3. elementy widoczne ale wymagające interpretacji. ( wykaz symbolów : - związane ze strojem ; z gestami ; z językiem)

TYPY KULTURY W PRZEDSIĘBORSTWIE

1. wszystko albo nic - tworzą się indywidualiści, albo „gwiazdy” (przebojowość, entuzjastyczność, dynamiczność)

2. chleba i igrzysk - kładzie się nacisk na aktywność, świętuje się wiele uroczystości.

3. Przedsięwzięć narady, tworzące hierarchię, charakteryzuje się porządkiem, rozwój, jest wszystko przemyślane, nie ma tu błyskawicznej kariery, długa praca.

4. Procesu - Perfekcja, dyskretna realizacja zadań, panuje tu nieufność i zabezpieczanie się. Język jest poprawny i drobiazgowy.

Możemy te kultury podzielić na silne i słabe.

Kryteria które decydują o sile kultury:

• wyrazistość kultury

• stopień upowszechniania kultury

• głębokość zakorzenienia danej kultury

SUBKULTURY - przeciwna do kultury, równoległe do kultury głównej, i mogą być wzmacniające kulturę główną (tworzą się w konkretnych przedsiębiorstwach)

SUBKULTURA ZE WZGLĘDU NA INNE ELEMENTY

• szczebel hierarchiczny (kultura członków zarządów, mistrzów, szeregowych pracowników)

• profesje (np. informatycy)

• poszczególne jednostki organizacji poszczególnych wydziałów

WADY I ZALETY SILNYCH KULTUR W PRZEDSIĘBIORSTWIE

ZALETY:

• ukierunkowanie działań przez redukcje złożoności

• sprawna siec komunikacyjna

• szybkie przetwarzanie informacji i podejmowanie decyzji

• przyspieszone wdrążanie planów i projektów

• małe nakłady na kontrole

• silna motywacja i lojalność

• stabilność i niezawodność

WADY:

• zamykanie się pracowników w sobie

• blokowanie nowych orientacji

• bariery we wdrożeniach

• utrwalanie się tradycyjnych motywów sukcesu

• kolektywne postawy uników

• „kultura myślenia”

• brak elastyczności

www.student.e-tools.pl

str. 1

Rozwój podziału pracy i standaryzacji

Konieczność synchronizacji i integracji działań

doskonalenie techniki wytwarzania

Wzrost skali i koncentracji produkcji

Wzrost złożoności procesów wytwórczych

Zarządzanie jako forma praktyki społecznej

Zapotrzebowanie na wiedzę o organizacji i zarządzaniu

Powstanie nauk o organizacji i zarządzaniu

Potrzeby społeczne ludzkie

Podejście instytucjonalne

- praca grupy osób której powierzono wydawanie poleceń

Podejście funkcjonalne

- zbiór zadań niezbędnych do kierowania systemu

Szef

Koledzy

Podwładni

Menedżer

Oczekiwania wobec Menedżera

Własne wybory

Restrykcje

(limity technologii)

Matematyka

Teoria systemów

Cybernetyka

Statystyka

prakseologia

Ekonomia

Prawo

Fizjologia

Socjologia

Psychologia

otoczenie

przedsiębiorstwo

człowiek

obiekt

Autorytet

charyzma

Tradycja

kwalifikacje

Cechy psychofizyczne

Insygnia ceremonialny

Plany strategiczne

Plany trwałe

Plany jednorazowe

Wytyczne polityki

Preliminarze

Programy

Procedury i reguły

projekty

Kontrolowanie to funkcja zarządzania - zbiór czynności ploegający na porównaniu stanu rzeczywistego z zadanym

Kontrola i analiza odchyleń

Realizacja

Dane wynikające z planu

Rutynowe, inaczej powtarzalne:

• zwyczaj

• rutynowa biurowa zawierająca pewne standardowe struktury

• Struktura organizacyjna - system celów niższego rzędu zawiewierająca zdefiniowane kanały informacyjne

Jednorazowe, słabo ustrukturyzowane, dotyczące jednorazowych procesów rozwiązywania problemów, 3 elementy:

• osąd i intuicja

• dobór i szkolenie kierownikow

• Reguły robocze

---