zaimki

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Najkrócej mówiąc, zaimki są to słówka, którymi możemy zastąpić rzeczownik. Gdybyśmy nie używali zaimków musielibyśmy powtarzać wiele razy rzeczownik.
Wyglądałoby to mniej więcej tak:

Do you like Mike? I don't like Mike. Mike is very boring.

A używając zaimków powiemy tak:

Do you like Mike? I don't like him. He is very boring.

Prawda, że ładniej?

Oto zestawienie zaimków osobowych:

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
1 osoba	I	ja		we	my
2 osoba	you	ty		you	wy
3 osoba	he she it	on ona ono		they	oni

Jak można zauważyć you oznacza zarówno ty jak i wy a także pan, pani, państwo.

Kilka przykładów:

I always get up at 7.	(Ja) Zawsze wstaję o godzinie 7.
You have a pen.	Ty masz długopis. Wy macie długopis.
She is reading a book.	Ona czyta książkę.
We are watching TV.	My oglądamy telewizję.
They want to go for a walk.	Oni chcą iść na spacer.

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Przymiotnik dzierżawczy

W języku polskim opisując co do kogo należy odmieniamy słówka przez rodzaje, w rezultacie mamy: mój, moja, moje, moi. Język angielski jest pod tym względem dużo prostszy. Wszystko załatwia jedno słowo: my.

Należy zapamiętać, że przymiotniki dzierżawcze występują ZAWSZE razem z rzeczownikami!

my book	moja książka
my apples	moje jabłka
my computer	mój komputer
my friends	moi przyjaciele
my car	mój samochód
my sisters	moje siostry
my toy	moja zabawka

A oto pełna lista przymiotników dzierżawczych:

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
1 osoba	my	mój, moja, moje, moi			our	nasz, nasza, nasze
2 osoba	your	twój, twoja, twoje			your	wasz, wasza, wasze
3 osoba	his her its	jego jej jego, jej			their	ich

Kilka przykładów użycia:

her boyfriend	jej chłopak
your letter	twój list, wasz list
his leg	jego noga
our ball	nasza piłka
my dog	mój pies
their keys	ich klucze
our houses	nasze domy
her dress	jej sukienka
your grandpa	twój dziadek
his room	jego pokój
my bed	moje łóżko

Mike has his own room.	Mike ma swój pokój.
Peter has our car.	Piotr ma nasz samochód.
I haven't got my ticket.	Nie mam mojego biletu.
They go to their house.	Oni idą do swojego domu.
Has Ann my pen?	Czy Anna ma mój długopis?
Adam hasn't got her toys.	Andy nie ma jej zabawek.
Your house is very big.	Twój dom jest bardzo duży.
Today we go to our grandma.	Dziś idziemy do naszej babci.

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Zaimki osobowe w przypadku dopełniacza

Brzmi groźnie, prawda? Ale to nie jest takie trudne. Najpierw przedstawmy te zaimki:

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
1 osoba	me	mnie, mi, mną			us	nam, nas, nami
2 osoba	you	ciebie, tobą			you	was, wami, wam
3 osoba	him her it	jego, go, jemu, niego, nim jej, ją, niej je, jego, go, jemu, nim			them	ich, im, nimi, nich

Uff, polskich tłumaczeń dużo więcej niż angielskich słówek - to tylko ułatwi nam ich używanie. Nie będzie żadnej odmiany. Najczęściej tych zaimków użyjemy w różnego rodzaju nakazach, zakazach czyli w zdaniach rozkazujących. Np.:

Give me that book!	Daj mi tę książkę!
Help her!	Pomóż jej!
Don't look at me.	Nie patrz na mnie.
Come with us.	Chodź z nami.
Let them do that.	Niech oni to zrobią.
Show him your car.	Pokaż mu swój samochód.
John, tell me about your hobby.	John, opowiedz mi o swoim hobby.
Wait for him.	Zaczekaj na niego.
Kiss her if you love her.	Pocałuj ją, jeśli ją kochasz.
Bring me a cup of coffee, please.	Przynieś mi filiżankę kawy proszę.
Tell her everything you know.	Powiedz jej wszystko co wiesz.

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Zaimki dzierżawcze

W drugiej zakładce opisywaliśmy przymiotniki dzierżawcze, teraz czas na zaimki dzierżawcze. A więc znów opisywanie przynależności. Porównajmy takie dwa zdania:

This is my book.	To jest moja książka.
This book is mine.	Ta książka jest moja.

Jak widać w języku polskim użyliśmy dwa razy tego samego słówka: moja. W angielskim jednak użyjemy dwóch różnych słówek. Jak je rozpoznać i skąd wiedzieć kiedy którego używać?

Najważniejsza zasada: zaimka dzierżawczego używamy ZAMIAST rzeczownika, podczas gdy przymiotnik dzierżawczy występuje RAZEM z rzeczownikiem.

Oto lista zaimków dzierżawczych:

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
1 osoba	mine	mój, moja, moje, moi			ours	nasz, nasza, nasze
2 osoba	yours	twój, twoja, twoje			yours	wasz, wasza, wasze
3 osoba	his hers its	jego jej jego, jej			theirs	ich

Najłatwiej prześledzić użycie zaimków na przykładach:

This is your book and that is mine.

To jest twoja książka a tamta jest moja.

W pierwszej części zdania występuje wyrażenie your book - przymiotnik dzierżawczy łącznie z rzeczownikiem, natomiast w drugiej części widzimy samo mine - jest to więc zaimek dzierżawczy - użyty zamiast rzeczownika (w tym przypadku my book).

Przykłady użycia przymiotników i zaimków dzierżawczych:

The blue car is mine and the red one is hers.	Niebieski samochód jest mój a czerwony jej.
This is my watch. This watch is mine.	To jest mój zegarek. Ten zegarek jest mój.
Their car looks strange. Is it really theirs?	Ich samochód wygląda dziwnie. Czy to naprawde ich (samochód)?
Is that your cat? Is that cat yours?	Czy to twój kot? Czy ten kot jest twój?
Their house is very big, but ours is much bigger.	Ich dom jest duży, ale nasz jest dużo większy.
This toy belongs to me. It's mine!	Ta zabawka należy do mnie. Jest moja!
You take his umbrella and I'll take yours.	Weź jego parasol a ja wezmę twój.
Is this his orange? Yes, it is his.	Czy to jego pomarańcza? Tak, to jego. (uwaga: his występuje zarówno jako przymiotnik i zaimek dzierżawczy)
That is not your desk. Yours is over there.	To nie twoje biurko. Twoje jest tam.

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Zaimki zwrotne

I kolejna grupa zaimków. W tym przypadku łatwiej niestety jest w języku polskim niż angielskim. Ale po kolei. Zaimki zwrotne oznaczają, że daną czynność podmiot wykonuje "na sobie". W polskim te zaimki to: się, sobie, sobą, sobie. I tak w każdej osobie. W języku angielskim dla każdej osoby jest inne słówko... oto zestawienie:

	liczba pojedyncza				liczba mnoga
1 osoba	I	»	myself			we	»	ourselves
2 osoba	you	»	yourself			you	»	yourselves
3 osoba	he she it	» » »	himself herself itself			they	»	themselves

Jak widać w liczbie pojedynczej doklejamy końcówkę "-self" a w liczbie mnogiej "-selves". Prześledźmy teraz to samo zdanie ale w różnych osobach:

I have cut myself.	Skaleczyłem się.
You have cut yourself.	Skaleczyłeś się.
He has cut himself.	Skaleczył się.
She has cut herself.	Skaleczyła się.
It has cut itself.	Skaleczyło się.
We have cut ourselves.	Skaleczyliśmy się.
You have cut yourselves.	Skaleczyliście się.
They have cut themselves.	Skaleczyli się.

Po polsku jest łatwo - zawsze "się". W angielskim trzeba pamiętać o osobie i użyć właściwego zaimka. Oto dalsze przykłady:

She is looking at herself.	Ona przygląda się sobie.
They like talking about themselves.	Oni lubią mówić o sobie.
Yesterday I bought myself a new car.	Wczoraj kupiłem sobie nowy samochód.
Take care of yourself!	Uważaj na siebie!
Tell me something about yourself.	Powiedz mi coś o sobie.
He's really enjoying himself.	On naprawde się dobrze bawi.
We never think only about ourselves.	My nigdy nie myślimy tylko o sobie.

Tych samych zaimków używamy także aby podkreślić, że osoba wykonała coś samodzielnie, np.:

He has done it himself.	On sam to zrobił.
I have baked this cake myself.	Sam upiekłem to ciasto.
Don't worry. She can go there herself.	Nie martw się. Ona może tam iść sama.
They wrote all these sentences themselves.	Oni sami napisali te wszystkie zdania.

Często używa się w takich przypadkach zaimków z czasownikiem:

You better see it yourself.	Lepiej jak sam to zobaczysz.
Tom will help us himself.	Tomek sam nam pomoże. (nie musimy go prosić)
She must buy this book herself.	Ona sama musi kupić tę książkę.

Skoro tych samych przyimków używamy w różnych funkcjach musimy nauczyć się je rozróżniać. Przypatrzmy się następującym zdaniom:

They asked themselves a question.	Oni zadali sobie pytanie.
They asked the question themselves.	Oni sami zadali pytanie.

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Zaimki wzajemne

I kolejna grupa zaimków - zaimki "wzajemne". W angielskim jest to para:

each other	siebie nawzajem, wzajemnie (jeśli mówimy o dwóch osobach)
one another	siebie nawzajem, wzajemnie (więcej niż dwie osoby)

Niezbędne są przykłady:

They love each other.

Oni się kochają. (on kocha ją, ona kocha jego)

ale

They love one another.

Oni się kochają. (na przykład trzy siostry i brat, więcej niż dwie osoby - każdy kocha każdego)

Peter and Mary always help each other.	Piotrek i Marysia zawsze sobie (wzajemnie) pomagają. (dwie osoby)
Tom, his brother and his sister very often buy one another presents.	Tomek, jego brat i siostra bardzo często kupują sobie nawzajem prezenty.

I na koniec dwa zdania do porówania:

Adam and Eve buy themselves flowers every day.	Adam i Ewa kupują sobie codziennie kwiaty.
Adam and Eve buy each other flowers every day.	Adam i Ewa kupują sobie codziennie kwiaty.

Polskie tłumaczenia zdań są identyczne, jednak jest między nimi różnica w znaczeniu. W pierwszym zdaniu Adam kupuje kwiaty dla siebie a Ewa dla siebie, w drugim natomiast Adam kupuje kwiaty dla Ewy, a Ewa dla Adama. Trzeba nauczyć się wychwytywać te subtelności.

osobowe

przymiotnik dzierżawczy

osobowe w przypadku dopełniacza

dzierżawcze

zwrotne

wzajemne

nieokreślone

ćwiczenia

Zaimki nieokreślone to bardzo wygodne słówka. Dzięki nim można bardzo dużo powiedzieć, jednocześnie... niewiele mówiąc. Są to takie słówka jak:

ktoś, coś, nikt, wszyscy, żaden, jakiś, nic, itp.

Prawda, że 'pojemne' znaczeniowo? :-) Spójrzmy jak wyglądają one w języku angielskim:

somebody someone		anybody anyone		nobody no one		everybody everyone
ktoś		ktokolwiek nikt nikogo		nikt		wszyscy/ każdy
something		anything		nothing		everything
coś		cokolwiek nic niczego		nic		wszystko

Język polski nieco rzecz z zaimkami określonymi gmatwa - to samo słowo angielskie można bowiem przetłumaczyć na polski na kilka różnych sposobów. Dlatego trzeba, bardziej niż na tłumaczenie, zwrócić uwagę na zasady użycia tych słówek w zdaniu. Te, na szczęście, są niezbyt skomplikowane, bo niezmienne:

+	Somebody has called you.	Ktoś do ciebie dzwonił.
+	Someone helped you with your homework!	Ktoś ci pomógł w pracy domowej!
+	Something strange is going on here.	Coś dziwnego się tutaj dzieje.
+	She will like anybody.	Ona polubi kogokolwiek (kto się np. do niej uśmiechnie)
+	Oh, anyone can do it!	Każdy to może zrobić! (to nie jest specjalnie skomplikowane)
+	I can wear anything.	Mogę się ubierać w cokolwiek. (nie zależy mi specjalnie na ubraniach)
?	Has anybody seen my wallet?	Ktoś widział mój portfel?
?	Is anyone going to the cinema?	Idzie ktoś do kina?
?	Did he eat anything?	Czy on coś (w ogóle) zjadł?
-	I didn't know anybody there.	Nikogo tam nie znałem.
-	There isn't anyone in the car.	Nikogo nie ma w samochodzie.
-	I didn't touch anything!	Niczego nie ruszałam!
-	Nobody helped her.	Nikt jej nie pomógł.
-	Trust no one!	Nikomu nie ufaj!
-	He understands nothing.	On nic nie rozumie.
+	Everybody was frightened.	Wszyscy byli przestraszeni. Każdy był przestraszony.
+	She gave sweets to everyone.	Wszystkim/każdemu dała cukierki.
+	Everything was so easy.	Wszystko było takie łatwe.
?	Is everybody ready?	Wszyscy gotowi?
?	Has everyone bought a ticket?	Wszyscy kupili bilety? Czy każdy kupił bilet?
?	Do you understand everything?	Wszystko rozumiecie?
-	I didn't have time to talk to everybody.	Nie miałem czasu, żeby porozmawiać ze wszystkimi.
-	She didn't know everyone there.	Ona nie wszystkich tam znała.
-	He didn't tell us everything.	On nie powiedział nam wszystkiego.

Kilka wniosków, które można wyciągnąć z powyższych przykładów:

1. nobody = no one

2. everybody = everyone

3. słówek, które zaczynają się od przedrostka some- używamy w zdaniach twierdzących*

4. słówek, które zaczynają się od przedrostka any- używamy w pytaniach i przeczeniach. W zdaniach twierdzących pojawiają się one, gdy chcemy podkreślić, że wszystko nam jedno lub wierzymy, że coś jest średnio istotne.

5. słówek, które zaczynają się od przedrostka no- używamy w przeczeniach

6. słówek, które zaczynają się od przedrostka every- używamy w zdaniach twierdzących, przeczeniach i pytaniach

7. zaimki nieokreślone mogą występować w zdaniu w funkcji podmiotu lub dopełnienia.

*somebody, someone, something mogą wystąpić w pytaniu, wtedy gdy spodziewamy się konkretnej odpowiedzi - najczęściej twierdzącej.

Isn't she with somebody?	Czy ona z kimś nie jest? (wydawało mi się, że tak)
Doesn't he know someone from this company?	On nie zna kogoś z tej firmy? (a ten facet co był na ostatniej imprezie to tam przypadkiem nie pracuje?)
Do you want something to drink?	Chcesz coś do picia? (kawa czy herbata?)

Przyjrzyjmy się bliżej przeczeniom - kolejne przykłady:

He loves nobody.

He doesn't love anybody.

I jedno i drugie po polsku znaczy to samo: On nikogo nie kocha. Różnica jest w miejscu przeczenia w zdaniu. W pierwszym zdaniu czasownik jest twierdzący, natomiast przeczenie zawiera się bezpośrednio w zaimku.

W drugim przypadku mamy zdanie, gdzie zaprzeczony jest czasownik - dlatego pojawił się operator does+not. W angielskim istnieje zasada, że dwa przeczenia w jednym zdaniu się 'znoszą' - jak w matematyce: dwa minusy dają plus. W związku z tym trzeba wyrzucić to podwójne przeczenie i zamiast no-(body) wpisać neutralne any-(body).

Całkiem inaczej niż po polsku, bo my mówimy on nikogo nie kocha - dwa przeczenia w jednym zdaniu. Mało tego - po polsku można powiedzieć, że nikt nikomu nigdzie nigdy niczego nie zabraniał... Po angielsku... eee... nie bardzo.

Trzeba także zwrócić uwagę na formę czasownika, jaka występuje po wszystkich zaimkach - uwaga! Będzie to zawsze trzecia osoba liczby pojedynczej. Trzeba o tym pamiętać zwłaszcza wtedy, gdy w polskim zdaniu czasownik będzie w liczbie mnogiej np. wszyscy są. Po angielsku powiemy zawsze:

everybody is/was/has been	wszyscy są/byli; każdy jest/był
someone is/was/has been	ktoś jest/był
nothing is/was/has been	nic nie jest/nie było

Jeśli komuś mimo to ciężko zapamiętać, to można sobie zawsze przypomnieć patrząc na sam wyraz. Jeśli odejmiemy every-, some-, no-, to zostaną nam słówka: body, one, thing - czyli liczba niewątpliwie pojedyncza, bo w mnogiej mielibyśmy: bodies, ones, things. I właściwie na tym należałoby taki 'rozbiór' zakończyć, nie wnikając już zbytnio w znaczenie tych pojedynczych słówek - chyba, że ktoś jest fanem angielskich dowcipów:

Q: Why doesn't the skeleton go to the party? A: He has nobody to go with...

Przy okazji zaimków nieokreślonych warto wspomnieć o okolicznikach miejsca - trochę odmienna kategoria, ale zasada używania w zdaniach identyczna:

[+]	somewhere	gdzieś
[-] [?] [+]	anywhere	gdziekolwiek/ gdzieś
[-]	nowhere	nigdzie
[+] [?] [-]	everywhere	wszędzie

She lives somewhere in the States.	Ona mieszka gdzieś w Stanach.
I couldn't find it anywhere.	Nigdzie nie mogłem tego znaleźć.
Can you see it anywhere?	Widzisz to gdzieś?
He will be OK. Anywhere.	On będzie się czuł OK. Gdziekolwiek (by nie był)
These people have nowhere to sleep.	Ci ludzie nie mają gdzie spać.
Your things are everywhere!	Twoje rzeczy są wszędzie!
Have you looked everywhere in the house?	Patrzyłeś wszędzie w domu? (w całym domu)
You haven't been everywhere in the town.	Nie byłeś wszędzie w tym mieście.

---