Temat: Budowa ogólna układu pokarmowego człowieka
Odcinki przewodu pokarmowego:
jama ustna
gardło
przełyk
żołądek
jelito cienkie: 1) dwunastnica, 2) jelito czcze 3) jelito kręte
jelito grube: 1) jelito ślepe, 2) okrężnica 3) odbytnica
Budowa warstwowa przewodu pokarmowego: śluzówka, podśluzówka, mięśniówka i otrzewna, ( błona surowicza).
Jama ustna - Przestrzeń ograniczona przez: zęby, policzki, podniebienie, tylną stronę gardła, język i
usta. Mieszczą się w niej zęby osadzone w zębodołach i język. Uchodzą do niej 3 pary ślinianek ( przyuszne, podjęzykowe i podżuchwowe) produkują ślinę o pH ok. 7 w ilości 1 - 1,5 litra na dobę . Na języku i błonie śluzowej jamy ustnej rozmieszczone są receptory smakowe - kubki smakowe.
Zęby : wzór zębowy człowieka dorosłego : |2 1 2 3 = 32 . U dzieci zębów mlecznych powinno być 20 - brak jest trzonowych. |S K P T
Zęby wyrastają w okresie od kilku miesięcy do ok. 2- 2,5 roku życia. W wieku 6 - 7 lat. wyrastają pierwsze zęby trzonowe i zaczyna się wymiana zębów mlecznych na stałe.
Budowa zewnętrzna i wewnętrzna zęba
Próchnica i paradontoza - przyczyny i zapobieganie
Gardło - wspólna część dróg oddechowych i pokarmowych. Kęs pokarmu dzięki zwilżeniu śliną zostaje przy pomocy języka i podniebienia miękkiego przesunięty i połknięty. W trakcie połykania nagłośnia ( płat chrzęstny krtani) zamyka wejście do dróg oddechowych .
Przełyk - Rozpoczyna się perystaltyka . Kęs pokarmy w ciągu kilku sekund dzięki skurczom mięśniówki niezależnym od woli przedostaje się do żołądka.
Żołądek - Umięśniony worek o pojemności ok. 2 - 2,5 litra. Składa się z : wpustu, dna , trzonu i odźwierniaka. Pokarm przebywa tu kilka godzin 2 - 4 godz i jest poddawany działaniu soku żołądkowego silnie kwasowego( pH ok. 1,5 - 2,5. ) W ciągu doby produkowane jest około 2 - 3 litrów. W skład tego soku wchodzi HCl, śluz, i formy nieczynne enzymów proteolitycznych( rozkładających białka) : pepsynogen i renina zwana podpuszczką
Jelito cienkie: dwunastnica - długości ok. 12 cali uchodzą do niej przewody z wątroby ( żółć) i trzustki ( sok trzustkowy). Przebiegają tu główne reakcje enzymatyczne związane z rozkładaniem pokarmów. PH soku trzustkowego wynosi 7 - 8,5. Pokarm przebywa ok. 1 godz.
Jelito cienkie - czcze i kręte - dokończenie trawienia. W ciągu doby komórki tego jelita wydzielają ok. 3- 6 litrów soku jelitowego. Jelito wysłane kosmkami Dzięki nim odbywa się wchłonięcie monomerów do krwi i limfy. Treść pokarmowa przebywa kilka godzin 2 - 3 godz. pokonując drogę ok. 4- 6 m dzięki ruchom perystaltycznym.
Jelito grube - Treść pokarmowa przebywa tu najdłużej, bo ok. 10 - do kilkudziesięciu godzin.
Zasiedlające jeito na całej 1,5 m . długości bakterie wykorzystują niestrawione resztki jako źródło
pokarmu. Dochodzi tu do procesów gnilnych i fermentacyjnych, formowania mas kałowych, a także
wchłaniania wody, witamin i jonów.. Mikroflora bakteryjna produkuje witaminy z grupy B i K.