Mgr Marian Tkaczyk
Wychowawca w Zakładzie Poprawczym
i Schronisku dla Nieletnich
w Świdnicy
Aktywny Program Resocjalizacji
Program autorski, przygotowujący wychowanków
Zakładu Poprawczego w Świdnicy do zwolnienia.
Wprowadzenie
Aktywny program resocjalizacji, jest programem autorskim opracowany w roku 1995 przez Mariana Tkaczyka, który w tamtych latach był wychowawcą w internacie zakładu, wprowadzony we wrześniu 1997 roku. Po licznych modyfikacjach funkcjonuje z coraz większym powodzeniem w zakładzie poprawczym, jako podstawowe narzędzie przywracania wychowanków zakładu do społeczeństwa.
Obecnie w pracę z aktywnym programem resocjalizacji zaangażowani są wszyscy pracownicy pedagogiczni zakładu. Największy udział w nim mają wychowawcy, którzy przez cały rok mobilizują wychowanka do pracy nad sobą, do podejmowania zadań, ich realizacji i oceny stopnia ich realizacji. Nauczyciele z programem pracują tylko w czasie trwania roku szkolnego.
Programem objęci są wszyscy wychowankowie zakładu przez cały okres pobytu w zakładzie a nawet po zwolnieniu z zakładu przez okres trzech lat śledzone są losy „absolwentów”.
Zalety programu
Aktywny program resocjalizacji, jak wskazuje nazwa, jest prowadzony przy użyciu metod aktywizujących wychowanka. Zmierza do modnego w dawniejszych czasach naczelnego celu, jakim było samowychowanie. Dziś powiedziałbym, że uczy wychowanka, pod okiem wychowawcy patrona brania swojego losu w swoje ręce, decydowania o sobie i o tym, co będę robił w czasie pobytu w zakładzie.
Znacząca jest tu rola wspomnianego wychowawcy patrona, który pełni rolę służebną wobec wychowanka na zasadzie mądrego, rozsądnego doradztwa pedagogicznego, popartego osobistym przykładem, dbającego o rozwój osobowy wychowanka we wszystkich wymiarach.
Ponad to program uczy:
Planowania swojego życia, otwiera oczy na życiowe orientacje wychowanków,
Wprowadza w dorosłość, która polega na rozumieniu życia i liczenia się z odpowiedzialnością za nie,
Obiektywnej samooceny swojego postępowania, połączonej z dostrzeganiem błędów i eliminowaniem ich ze swojej drogi,
Przygotowuje wychowanka do odpowiedzialnego uczestnictwa w społeczeństwie, wrażliwości na jego potrzeby i czułości na jego wymagania,
Opis programu
Program składa się z trzech części (załącznik I):
Część I - rubryki:
Dane osobowe wychowanka - ustalane na podstawie dokumentacji jeszcze przed przybyciem wychowanka do zakładu. Dane opracowuje kierownik internatu.
Kierunki pracy z rodziną - ustalone na podstawie dokumentacji. Opracowuje kierownik internatu. Rubryka jest uzupełniana po otrzymaniu od rodziców ankiety (załącznik 1).
Oczekiwania wychowanka i jego zainteresowania - ustalone przez kierownika internatu w rozmowie wstępnej na podstawie ankiety (załącznik 2).
Charakterystyka wychowanka wg. systemu diagnostycznego I'level - opracowuje Zespół Korekcyjno-Terapeutyczny w porozumieniu ze szkołą, warsztatami i internatem w oparciu o „Test...” (załącznik 3).
Wskazane cechy wychowawcy - opracowuje Zespół Korekcyjno-Terapeutyczny na podstawie I'level.
Kierunki pracy wychowawczej - opracowuje Zespół Korekcyjno-Terapeutyczny na podstawie I'level.
Część II - rubryki:
G - T - opracowuje wychowawca grupy, do której zostaje przydzielony
wychowanek. Jest to swoista baza danych o wszystkim, co się
dzieje z wychowankiem przez cały jego pobyt w zakładzie.
Część III - To właściwy aktywny program resocjalizacji.
Kontrakt wychowawczy opracowany przez wychowanka (przy pomocy wychowawcy patrona) na podstawie ankiety (załącznik 4).
Podejmowane zadania wychowawcze. Zadania ustala raz w miesiącu wychowanek wspólnie z wychowawcą klasy (szkoła), nauczycielem zawodu (warsztaty) i wychowawcą patronem (internat). Po zapisaniu ustalonych zadań w programie, wychowanek i wychowawca potwierdzają zadania podpisem. Omówienie realizacji ustalonych zadań następuje po miesiącu. Omówienie dokonuje wychowanek wspólnie z osobą, z którą je ustalał. Stopień realizacji ustalonych zadań jest podstawą do wystawienia wychowankowi miesięcznej oceny z zachowania, którą wychowanek powinien zaakceptować. Nauczyciele o swoich ustalenia z wychowankiem informują wychowawcę patrona za pomocą arkuszy zadań wychowawczych (załączniki 5 i 6).
Podejmowane oddziaływania opiekuńcze - podejmuje każdy, kto widzi potrzebę takich działań.
Podejmowane oddziaływania terapeutyczne - działania podejmuje Zespół Korekcyjno-Terapeutyczny na wniosek każdego, kto dostrzega potrzebę tych działań.
Śledzenie losów absolwentów zakładu - prowadzi kierownik internatu, przez trzy lata kontaktując się z wychowankiem, jego rodzicami, sądem.
Skuteczność programu
Trudno jest mówić o skuteczności programu bez przeprowadzenia badań. W tym wypadku powinny to być badania nad powrotnością do przestępstwa wychowanków zwolnionych z zakładu. Badań takich nikt nie prowadził. Z rozmów z wychowawcami, wynika, że wychowankowie bardzo chętnie uczestniczą w programie, widząc w tym możliwość wpływania na swoje losy. Wychowawcy natomiast różnie się wypowiadają na temat programu. W wypowiedziach jednak dominuje stwierdzenie, że bardzo ułatwia pracę indywidualną z wychowankiem.
Załączniki
Załącznik I - Indywidualny Program resocjalizacji.
Załącznik 1 - Kwestionariusz ankiety „Oczekiwania rodziców...”
Załącznik 2 - Kwestionariusz ankiety „Oczekiwania wychowanków...”
Załącznik 3 - Test dojrzałości psychicznej.
Załącznik 4 - Kwestionariusz ankiety „Co zrobię...”
Załącznik 5 - Miesięczne oceny wychowanka.
Załącznik 6 - Podejmowane zadania wynikające...”
Załącznik I. INDYWIDUALNY PROGRAM RESOCJALIZACJI.
A. Dane osobowe wychowanka: Nazwisko imię................................................................................. s. .................................................... ur......................................, zam............................................................................................ ....................................................................., przyjęty dn............................................................................. z. ...................................................................na mocy wyroku..................................................................... ...............................................................................................................sygn. akt......................................... patron.................................................................................................................................. |
B. Kierunki pracy z rodziną:
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ |
C. Oczekiwania wychowanka po pobycie w zakładzie i jego zainteresowania:
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................ |
D. Charakterystyka wychowanka wg. systemu diagnostycznego I'level:
|
E. Wskazane cechy wychowawcy:
|
F. Kierunki pracy wychowawczej:
|
G. Przepustki:
|
H. Urlopy:
|
|
I. Ucieczki.
|
J. Przestępstwa popełnione w trakcie pobytu w zakładzie:
|
|
K. Nazwiska i adresy:
|
|
L. Uzupełnienia różne.
|
M. Nagrody
|
N. Kary:
|
O. Oceny miesięczne: |
|
|
|
P. Opinie: |
R. Wywiady |
S. Szkoła:
|
T. Warsztaty: |
||
Kontrakt wychowawczy na rok szkolny.........................
|
PODEJMOWANE MIESIĘCZNE ZADANIA WYCHOWAWCZE:
Wrzesień
|
Uwagi o realizacji |
Październik
|
Uwagi o realizacji |
Listopad
|
Uwagi o realizacji |
Grudzień
|
Uwagi o realizacji |
Styczeń
|
Uwagi o realizacji |
Luty
|
Uwagi o realizacji
|
Marzec
|
Uwagi o realizacji |
Kwiecień
|
Uwagi o realizacji |
Maj
|
Uwagi o realizacji |
Czerwiec
|
Uwagi o realizacji |
Podejmowane oddziaływania opiekuńcze
|
Podejmowane oddziaływania terapeutyczne
|
Śledzenie losów absolwentów zakładu
|
Uwagi o przebiegu programu.
|