III-15

Czas - 45 min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

Film

TEMAT:

PARKOWANIE, COFANIE, ZAWRACANIE. MANEWRY W KONTEKŚCIE ZADAŃ EGZAMINACYJNYCH

CEL POZNAWCZY:

• poznanie zasad wykonywania manewru parkowania, cofania, zawracania,

• poznanie związku znajomości i przestrzegania przepisów ruchu z bezpieczeństwem na drogach,

• poznanie zależności pomiędzy znajomością podstawowych pojęć i definicji a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze,

• poznanie zależności pomiędzy znajomością znaków drogowych ostrzegawczych a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze,

• poznanie związku pomiędzy poznawanymi zasadami ruchu drogowego a ich praktycznym zastosowaniem w ruchu drogowym,

• poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się na drodze,

• poszerzenie wiedzy na temat znaków drogowych.

CEL KSZTAŁCĄCY:

• kształcenie odpowiedzialnej postawy słuchacza kursu przepisów ruchu drogowego,

• kształcenie świadomości, że każdy uczestnik ruchu drogowego ma wpływ na bezpieczeństwo,

• kształcenie zrozumienia zależności pomiędzy stanem kompetencji kierującego, a poziomem bezpieczeństwa,

• kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,

• wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.

CEL WYCHOWAWCZY:

• kształcenia postawy poszanowania dla przepisów ruchu drogowego,

• wdrożenie do kulturalnego zachowania się na drodze,

• kształtowanie nawyku używania właściwych pojęć dotyczących ruchu drogowego,

• wyrabianie postawy uczestnika ruchu przestrzegającego prawo,

• kształcenie postawy kierującego świadomego swego wkładu w bezpieczeństwo na drodze.

METODA:

• wykład,

• wyjaśnienie,

• pokaz plansz,

• pokaz z użyciem modeli i makiet,

• pokaz z użyciem programu na CD,

• pokaz filmu DVD,

• test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• tablica,

• flamastry,

• wskaźnik,

• ustawa „prawo o ruchu drogowym”,

• odtwarzacz DVD,

• TV,

• komputer ,

• rzutnik multimedialny,

• „Znaki drogowe”: plansza nr 1 -17,

• „Sytuacje drogowe”: plansza nr 8 „Zawracanie”,

• plansza „Hierarchia znaków i sygnałów drogowych”,

• plansza „Martwe pola obserwacji”,

• program CD „Znaki i sygnały drogowe”,

• Film: „Podstawowe pojęcia i definicje”, „Znaki zakazu”, „Egzamin praktyczny”,

STRUKTURA LEKCJI

SPRAWY ORGANIZACYJNE

• sprawdzenie obecności,

• wpisanie tematu do dziennika,

• inne sprawy organizacyjne.

POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO AKTUALNEGO TEMATU

Pytania:

• na czym polega manewr omijania, wymijania i wyprzedzania?

• omijanie -przejeżdżanie (przechodzenie) obok nie poruszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody;

• wymijanie - przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku;

• wyprzedzanie- przejeżdżanie (przechodzenie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku

• na czym polega szczególna ostrożność?

• szczególna ostrożność - ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

PARKOWANIE, COFANIE, ZAWRACANIE. MANEWRY W KONTEKŚCIE ZADAŃ EGZAMINACYJNYCH

RODZAJE PARKOWANIA:

1. parkowanie prostopadłe - wjazd przodem, wyjazd tyłem,

2. parkowanie prostopadłe - wjazd tyłem, wyjazd przodem,

3. parkowanie skośne - wjazd przodem, wyjazd tyłem,

4. parkowanie skośne - wjazd tyłem, wyjazd przodem,

5. parkowanie równoległe - wjazd tyłem, wyjazd przodem.

Parkowanie jest manewrem trudnym w nauce jazdy ze względu na technikę jazdy. Będzie to przedmiotem nauki na zajęciach praktycznej nauki jazdy. My jednak zajmiemy się nieco innymi aspektami tego manewru.

RADY PRAKTYCZNE DOTYCZĄCE PARKOWANIA

Samochodem zwykle wyjeżdżamy po to aby dojechać do zamierzonego punktu. Tam, gdzie dojedziemy, musimy samochód zaparkować. Nie ma problemu gdy jedziemy do znajomych, którzy dysponują posesją z wystarczającą ilością miejsca do parkowania, jednak gdy wjeżdżamy do centrum miasta lub na parking pod marketem, sytuacja nie jest już taka prosta. Miejsce do parkowania w centrum miasta znaleźć jest bardzo trudno. Czasami miejsca jest bardzo mało i nie są one wygodne do parkowania. W związku z tym od dobrego, nowoczesnego kierowcy trzeba wymagać, aby potrafił parkować w różny sposób, zależnie od sytuacji i warunków. Ćwiczmy technikę parkowania na placach i w miejscach mniej ruchliwych, jednak taktykę możemy opanować tylko w warunkach naturalnych.

Parkowanie musi odbywać się w miejscach dozwolonych. Przepisy związane z tym zagadnieniem poznamy na zajęciach późniejszych. Pamiętajmy dziś tyle, że lekceważenie zakazów postoju może skończyć się mandatem lub założeniem blokady na koło. Konsekwencje w obu przypadkach są bardzo przykre. Jeżeli nie zobaczymy wolnego miejsca do zaparkowania to zatrzymajmy auto w miejscu gdzie jest to dozwolone i skąd mamy dobry widok na parking. W miejscach ruchliwych (centrum miasta, parking marketu) samochody często wyjeżdżają. Wystarczy chwila cierpliwości i dobre miejsce obserwacji okolicy i za chwilę wypatrzymy zwalniające się miejsce.

Różne są opinie, czy wjeżdżać przodem, czy tyłem. Jeżeli wjedziemy tyłem to łatwiej będzie wyjechać i na odwrót, wjeżdżając przodem musimy wyjechać tyłem, a więc w sposób nieco uciążliwy dla kierującego. Wybór sposobu wjazdu na miejsce parkingowe jest kwestią, o której decydujemy biorąc pod uwagę aktualną sytuację a także to, czy bagażnik naszego samochodu jest z tyłu i czy akurat udajemy się na duże zakupy. Bez względu na to jednak, w jaki sposób wjeżdżamy musimy się upewnić, że nie ma żądnych przeszkód, wysokich krawężników, hydrantów, których nie zauważyliśmy, a które mogą okazać się przykrą niespodzianką.

Zorientujmy się też czy na tym parkingu wymagana jest opłata i w jaki sposób się ją uiszcza.

Cenne rzeczy raczej chowajmy do bagażnika lub schowka. Jeżeli mamy taką możliwość, panel radia również schowajmy do schowka. Jeżeli musimy zostawić w samochodzie, torebkę, teczkę lub torbę z laptopem, wsuńmy ją pod fotel. Nie zostawiajmy też w samochodzie dokumentów (szczególnie dowodu rejestracyjnego), kluczy od mieszkania. W czasie manewrowania na parkingu, z niewielką prędkością torebkę, leżącą na prawym fotelu można przypiąć pasem bezpieczeństwa, co uniemożliwi złodziejowi jej zuchwałą kradzież. Blokujmy też drzwi jeżdżąc powoli po mieście i parkingu.

Nie polecam pozostawiania samochodu pod drzewem, bo grozi to zabrudzeniem samochodu ptasimi odchodami.

Czasami miejsca do parkowania jest bardzo mało. Pewnym rozwiązaniem jest wysadzenie pasażera przed zaparkowaniem i dopiero wjechanie na stanowisko. Jednak parkując tak ciasno pomyślmy, czy nie blokujemy dostępu do samochodu innemu kierowcy. Tego zabrania prawo i jest sprzeczne z zasadami kultury jazdy.

Parkując zawsze przestrzegajmy zasady, że sygnalizujemy wyraźnie wszystkie manewry, jedźmy powoli, bacznie obserwujmy otoczenie samochodu, a jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości poprośmy naszego pasażera lub nawet przechodnia o pomoc. Jeżeli nikogo nie ma w pobliżu - zatrzymajmy samochód, wyjdźmy z pojazdu i upewnijmy się osobiście, czy możemy kontynuować jazdę.

Zajmujmy tylko jedno miejsce parkingowe. Nie parkujmy „okrakiem”, bowiem jest to objaw braku kultury i nieznajomości przepisów ruchu drogowego. Linie wyznaczające stanowiska postojowe są znakami drogowymi i kierujący są zobowiązani do ich przestrzegania

Zwracajmy też uwagę, czy na stanowisku, na które zamierzamy wjechać nie jest wymalowana tzw. koperta lub symbol wózka inwalidzkiego. Zanim tam wjedziemy, zastanówmy się, czy naprawdę chcielibyśmy być na jego miejscu.

Po każdym parkowaniu przychodzi czas na wyjazd ze stanowiska postojowego. Wiążę się to najczęściej z cofaniem.

COFANIE

Art. 23. 1.

Kierujący pojazdem jest obowiązany:

3) przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:

1. sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia,

2. upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej osoby.

2. Zabrania się cofania pojazdem w tunelu, na moście, wiadukcie, autostradzie lub drodze ekspresowej.

ZASADY OBOWIĄZUJACE PODCZS COFANIA

(omówienie + pokaz planszy „Martwe punkty”)

Podczas cofania należy:

1. Zachować szczególną ostrożność. Należy potraktować to bardzo poważnie. Konieczne jest obserwowanie wszystkich stron a jednocześnie ruchu pojazdu cofającego. Możemy spodziewać się nadjeżdżających pojazdów, nadchodzących pieszych, nadjeżdżających rowerzystów, przeszkód, zaparkowanych pojazdów, wysokich krawężników, wystających studzienek, cofających w tym samym czasie pojazdów itp.

2. Ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom i uczestnikom ruchu. Cofający musi sprawdzić:

• czy manewr ten nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu lub jego utrudnienia. Cofamy w różnych sytuacjach. Cofamy na parkingu. Tu uważać musimy szczególnie na pojazdy nadjeżdżające lub cofające, pieszych, wózki z zakupami. Wycofując pojazd ze stanowiska postojowego na ulicę musimy spodziewać się szybko nadjeżdżających pojazdów. Starajmy się w miarę możliwości wycofywać w takiej sytuacji od razu na pas ruchu przeznaczony dla naszego kierunku jazdy.

• upewnić się czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; jeżeli nie może zrobić tego sam, musi zapewnić sobie pomoc innej osoby. Przeszkody za pojazdem i obok niego zdarzają się częściej niż można się tego spodziewać i nawet doświadczonym kierowcom zdarza się o nich zapomnieć.

ZAKAZ COFANIA

Nie wolno cofać:

• w tunelu,

• na moście i wiadukcie,

• na autostradzie i drodze ekspresowej.

Wolno cofać na drodze jednokierunkowej. Nie może to być jednak jazda tyłem. Jest to bardzo niebezpieczne.

COFANIE - RADY PRAKTYCZNE

Cofanie jest nienaturalnym sposobem poruszania się pojazdu i z tego powodu jest manewrem niebezpiecznym i wymaga wzmożonej uwagi. Utrudnione jest również obserwowanie drogi i przestrzeni wokół pojazdu. W miarę możliwości należy unikać cofania, a jeżeli jest to niemożliwe - cofać zawsze bardzo powoli.

Przed rozpoczęciem cofania należy bezwzględnie upewnić się, że nie stworzymy sytuacji niebezpiecznej na drodze. Jeżeli cofając nie mamy możliwości kontrolowania sytuacji za pojazdem, należy poprosić o pomoc inną osobę. Pomoże ona zapewnić odpowiedni odstęp od ewentualnej przeszkody i uprzedzi o obecności np. pieszego. Nawet przygodni przechodnie zwykle chętnie służą pomocą.

Zawsze cofać należy z prędkością umożliwiającą natychmiastowe zatrzymanie pojazdu.

Podczas cofania automatycznie włącza się światło cofania. Oświetla ono obszar za pojazdem i ostrzega innych użytkowników drogi. Nie zwalnia to jednak cofającego od zachowania szczególnej ostrożności.

Manewr cofania wykonany bez należytej ostrożności jest często przyczyną kolizji i wypadków czasem nawet tragicznych w skutkach. 80% kolizji na parkingach to kolizje podczas cofania. Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja, kiedy dwa pojazdy cofają z przeciwległych stanowisk na parkingu. Pamiętać o wszystkich martwych polach obserwacji. Przy wyjeżdżaniu tyłem z parkingu czy posesji, tylny słupek samochodu w bardzo dużym stopniu ogranicza widoczność. Obszar za samochodem, w zależności od jego konstrukcji jest kontrolowany przez kierującego dopiero od kilku do kilkunastu merów za samochodem. Nie żałujmy czasu aby przed rozpoczęciem cofania obejść auto dookoła. Być może zobaczymy wtedy wysoki krawężnik, słupek, wystającą studzienkę kanalizacyjną, siedzącego kota, czy też inne przeszkody. Poprośmy kogoś o pomoc, jednak pamiętajmy o obecności „pilota” za samochodem, żeby go nie potrącić.

ZAWRACANIE - DEFINICA

Omówienie + pokaz plansz „Manewry na drodze” lub filmu i pokaz plansz „Znaki drogowe”.

Zawracanie jest zmianą kierunku jazdy i wiąże się ze zmianą pasa ruchu. Zawracanie polega na wykonaniu skrętu o 180stopni na tej samej drodze. Pojazd po zawróceniu będzie poruszał się w kierunku przeciwnym. Można powiedzieć, że są to dwa skręty w lewo.

Do zawracania odnoszą się więc przepisy mówiące o zmianie kierunku jazdy lub pasa ruchu, szczególnie zaś odnoszące się do skrętu w lewo.

Art. 22.

1. Kierujący pojazdem może zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności.

2. Kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się:

1) ...

2) do środka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej krawędzi -

jeżeli zamierza skręcić w lewo

4. Kierujący pojazdem zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać, oraz pojazdowi wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony.

5. Kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru.

6. Zabrania się zawracania:

1. w tunelu, na moście, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej,

2. na autostradzie

3. na drodze ekspresowej, z wyjątkiem skrzyżowania lub miejsca do tego przeznaczonego,

4. w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch ten utrudnić.

ZAKAZY ZAWRACANIA

Zawracanie może być zabronione znakami drogowymi lub sygnałami świetlnymi. Jeżeli nie jest zabronione w ten sposób, to można zawracać po spełnieniu pewnych warunków.

Podkreślić należy, że zawracanie jest zabronione wszędzie i zawsze tam, gdzie zagraża to bezpieczeństwu ruchu lub ruch ten może utrudnić. Ten warunek powinien być zawsze brany pod uwagę. Niedopuszczalne jest blokowanie jezdni przez pojazdy, które usiłują zawrócić mimo intensywnego ruchu. Zawracanie powinno być manewrem, który wykonuje się w wyjątkowych sytuacjach. Bezpieczniej i wygodniej jest po prostu skręcić w lewo w najbliższą ulicę i ponownie w lewo lub dojechać do skrzyżowania z ruchem okrężnym i tam bezpiecznie zawrócić.

Zabrania się więc zawracania zawsze: w tunelu, na moście i wiadukcie, na autostradzie i drodze ekspresowej i zawsze w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu na drodze lub ruch ten utrudnić. Ten warunek powinien być nadrzędny podczas wykonywania manewru zawracania.

Jest manewrem nietypowym i może być zaskakujący dla innych uczestników ruchu. Nie zawsze inni uczestnicy ruchu mogą w sposób jednoznaczny odczytać zamiary kierującego, który chce zawrócić. W związku z tym ma on obowiązek:

• zawczasu i wyraźnie sygnalizować zamiar wykonania tego manewru, do sygnałów dawanych kierunkowskazem, sygnałem o zawracaniu jest też pozycja pojazdu na jezdni. Należy starać się w ten sposób również dać innym informacje o zamierzonym manewrze.

• ustąpić pierwszeństwa przejazdu innym pojazdom,

• zawracać jedynie w warunkach, w których nie spowoduje to zagrożenia ani utrudnienia w ruchu. Czasami lepiej zrezygnować z zawracania.

ZAWRACANIE NA SKRZYŻOWANIACH I NA JEZDNI O OGRANICZONEJ SZEROKOŚCI

Zawracanie można podzielić na:

• zawracanie na skrzyżowaniu tradycyjnym - zawracając na skrzyżowaniu manewr rozpoczynamy z pasa ruchu przy osi jezdni nie wjeżdżając jednak na pas ruchu w kierunku przeciwnym;

• zawracanie na skrzyżowaniu z ruchem okrężnym - jeżeli „rondo” posiada kilka pasów ruchu - wybrać należy wewnętrzny (lewy). Bacznie obserwować ruch w kierunku poprzecznym (na dużych rondach z sygnalizacja świetlną) i właściwie sygnalizować zamiar opuszczenia ronda;

• zawracanie przy wysepce - najprostszy sposób zawracania na drogach rozdzielonych pasem zieleni lub wysepką;

• zawracanie na drogach jednojezdniowych o kilku pasach ruchu - można zakończyć manewr na dowolnym pasie lecz zaczynać powinniśmy przy osi jezdni;

• zawracanie na jezdni o ograniczonej szerokości z wykorzystaniem biegu wstecznego („na trzy”) - pokaz i omówienie plansz.

Wykonujemy ten manewr bardzo ostrożnie, uważnie obserwując otoczenie pojazdu po obu stronach drogi. Nie jest błędem dotknięcie krawężnika przednimi lub tylnymi kołami, ale nie powinno się nimi uderzać w krawężnik ani najeżdżać na krawężnik.

• sygnalizujemy skręt zawsze w tym kierunku, w którym kręcimy kierownicą.

• jedziemy powoli lecz możliwie szybko obracamy kierownicą (technika )

żeby dobrze, efektywnie obracać kierownicą, zawsze należy dbać o właściwe ułożenie rąk na kole kierowniczym.

• zaczynamy obracać kierownicą w przeciwną stronę już przed dojechaniem do krawędzi jezdni; ułatwimy sobie w ten sposób skręt w drugą stronę.

• zawracanie z wykorzystaniem elementów infrastruktury drogi

Nie wolno wjeżdżać nikomu na posesję ani w bramę. Jeżeli widzimy znak „zakaz ruchu” możemy dojechać tylko do tego znaku. Wykorzystujemy do tego elementy drogi ogólnie dostępne: wjazdy i wyjazdy, parkingi, stacje paliw itp.

ZNAKI ZABRANIAJĄCE ZAWRACANIA

Zawracanie może być zabronione znakiem B-21 „zakaz skrętu w lewo” który zabrania skrętu w lewo i zawracania na najbliższym skrzyżowaniu. Znak ten nie zabrania skrętu w lewo na odcinku od miejsca jego ustawienia do skrzyżowania. Np. można na tym odcinku zjechać na parking lub na posesję.

Znak B-23 „zakaz zawracania” oznacza zakaz zawracania na odcinku od miejsca ustawienia znaku do najbliższego skrzyżowania włącznie. Można jednak za tym znakiem skręcić w lewo zarówno przed skrzyżowaniem jak i na tym skrzyżowaniu.

Znaki odwołujące to znaki: B-24 i B-42

Zawracania zabrania również sygnalizator S-3, nakazujący jazdę w określonych kierunkach.

ZAWRACANIE W KONTEKŚCIE ZADAŃ EGZAMINACYJNYCH

Egzaminator w trakcie egzaminu praktycznego wydaje polecenie zawrócenia. Może wskazać konkretne miejsce wykonania tego manewru lub nakazać zawrócenie w najbliższym dozwolonym miejscu. Osoba zdająca powinna zdawać sobie sprawę z tego, że miejsce pozwalające na zawrócenie może być oddalone od miejsca, w którym zostało wydane polecenie. Egzaminator sprawdza w ten sposób umiejętność obserwacji znaków pionowych, poziomych oraz sygnalizatorów, znajomość przepisów ruchu drogowego a także umiejętność bezpiecznego zachowania się osoby zdającej w ruchu drogowym. Osoba zdająca powinna zmienić pas na lewy, prędkość natomiast zmniejszyć i utrzymywać ją na poziomie umożliwiającym wykonanie manewru zawracania, jeżeli znajdzie się odpowiednie miejsce. Nie ma potrzeby gwałtownej zmiany pasa na lewy. Egzaminator bowiem bierze pod uwagę realne możliwości spokojnej zmiany pasa ruchu i wydaje polecenia z odpowiednim wyprzedzeniem. Częstą reakcją osób zdających po usłyszeniu polecenia zawrócenia jest natychmiastowe przejeżdżanie na lewy pas, często przez kilka pasów ruchu.

Zawracanie jest obowiązkowym manewrem na egzaminie praktycznym i może wystąpić w następujących wariantach:

1. zawracanie na skrzyżowaniu (zarówno tradycyjnym jak i skrzyżowaniu z ruchem okrężnym);

2. zawracanie z wykorzystaniem elementów infrastruktury drogi z użyciem biegu wstecznego;

3. na jezdni o ograniczonej szerokości z wykorzystaniem biegu wstecznego.

Pokaz fragmentu filmu „Znaki zakazu” - „zakaz zawracania” i porównanie ze znakiem „zakaz skrętu w lewo”.

PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:

CD Testy „Credo” - nauka

• manewry na drodze

246, 247, 269, 261, 262, 460

• znaki ogólnego zastosowania

30, 31, 32, 36, 37, 38

PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ:

Opanowanie podanych pojęć i definicji w stopniu umożliwiającym dalszą naukę

przepisów ruchu drogowego.

Jeżeli na zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.

5

---