Ocena opłacalności transakcji leasingowych

W niniejszym opracowaniu zajmiemy się oceną opłacalności transakcji leasingowych, opierając się na kilku przykładach hipotetycznych inwestycji. Opłacalność tę można ocenić, porównując występujące przy tej formie obciążenia finansowe firmy z obciążeniami występującymi przy zakupie składników majątkowych na własność sfinansowanych dostępnym kredytem.

Ustawa z 6 września 2001 r. o zmianie ustaw: o podatku dochodowym od osób fizycznych, o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 106, poz. 1150) wprowadziła pojęcie leasingu do ustaw podatkowych i określiła skutki tego typu umów. Do tej pory leasing w ustawach podatkowych określany był jako umowa o podobnym charakterze do umowy najmu bądź dzierżawy. Natomiast zgodnie z definicją zawartą w kodeksie cywilnym przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

DEFINICJA LEASINGU

Definicja leasingu dla celów podatkowych jest szersza od definicji zawartej w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nową regulacją przez umowę leasingu rozumie się umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron (finansujący) oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie (korzystający) podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty. Podstawowym okresem umowy leasingu jest okres, na jaki została zawarta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona. Tak więc ustawodawca nie posługuje się występującym w praktyce podziałem umów leasingu na finansowy i operacyjny.

ROZLICZENIE KOSZTÓW I PRZYCHODÓW

W świetle nowych regulacji umowa leasingu musi spełniać dwa podstawowe warunki:

• być zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz

• suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, musi odpowiadać co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych (art. 23b ust. 1 ustawy).

Jeżeli zawarta umowa leasingu spełnia wymienione warunki, ustalone w niej opłaty ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód u finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów u korzystającego. Zasady te nie obowiązują w przypadku, gdy finansujący w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym przysługujących na podstawie art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych oraz art. 23 i 37 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym.

W przypadku spełnienia powyższych warunków finansujący do kosztów uzyskania przychodów zalicza odpisy amortyzacyjne od przedmiotu umowy.

Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy, nie stanowią przychodu finansującego i kosztu uzyskania przychodu korzystającego w części stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

• umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony,

• suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,

• umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający (art. 23f ust. 1 ustawy).

W takim przypadku do przychodów finansującego zalicza się wyłącznie odsetkową część opłaty leasingowej, jest ona również kosztem uzyskania przychodów u korzystającego. U korzystającego kosztem uzyskania przychodów są również odpisy amortyzacyjne.

ROZPORZĄDZENIE PRZEDMIOTEM LEASINGU

Po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art. 23b ust. 1 ustawy, finansujący ma trzy możliwości rozporządzenia przedmiotem leasingu:

• przeniesienie jego własności na korzystającego:

- przychodem ze sprzedaży przedmiotu umowy jest tutaj jego wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży; jeżeli cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przychód ten określa się w wysokości rynkowej według zasad określonych w art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przez hipotetyczną wartość netto rozumie się wartość początkową określoną zgodnie z art. 22g ustawy, pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne obliczone według metody degresywnej z uwzględnieniem współczynnika 3 (środki trwałe) oraz odpisy amortyzacyjne obliczone przy zastosowaniu trzykrotnie skróconych okresów amortyzowania (wartości niematerialne i prawne),

- kosztem uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest rzeczywista wartość netto. Przez rzeczywistą wartość netto rozumie się zaktualizowaną wartość początkową środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy;

• przeniesienie jego własności na osobę trzecią - w tej sytuacji przychód ze sprzedaży i koszt jego uzyskania ustalane będą na zasadach ogólnych. Natomiast kwota wypłacona korzystającemu z tytułu spłaty wartości przedmiotu umowy stanowi koszt uzyskania przychodu finansującego w dniu zapłaty do wysokości różnicy między rzeczywistą wartością netto a hipotetyczną wartością netto przedmiotu leasingu. U korzystającego kwota ta stanowi przychód w dniu otrzymania;

• oddanie do dalszego używania korzystającemu - w takim przypadku przychodem finansującego i odpowiednio kosztem uzyskania przychodów korzystającego są opłaty ustalone przez strony umowy leasingu.

Jeżeli natomiast zawarta umowa leasingu spełnia warunki określone w art. 23f ust. 1 ustawy i po upływie podstawowego okresu umowy finansujący przenosi na korzystającego własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych będących przedmiotem umowy, to:

- przychodem ze sprzedaży środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży, także wtedy, gdy odbiega ona znacznie od ich wartości rynkowej,

- do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki poniesione przez finansującego na nabycie lub wytworzenie przedmiotu umowy, pomniejszone o spłatę wartości początkowej, czyli faktycznie otrzymaną przez finansującego w opłatach ustalonych w umowie równowartość wartości początkowej przedmiotu umowy.

W przypadku gdy finansujący oddaje korzystającemu do dalszego używania przedmiot umowy, przychodem finansującego i odpowiednio kosztem uzyskania przychodów korzystającego są opłaty ustalone przez strony, także wtedy, gdy odbiegają znacznie od wartości rynkowej.

Jeżeli finansujący przeniesie własność przedmiotu umowy leasingu na osobę trzecią, przychód oblicza się na zasadach ogólnych, natomiast do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki poniesione przez finansującego na jego nabycie lub wytworzenie, pomniejszone o spłatę wartości początkowej. Natomiast kwota wypłacona przez finansującego korzystającemu z tytułu spłaty wartości przedmiotu umowy stanowi koszt uzyskania przychodu finansującego oraz przychód u korzystającego.

Odrębnie określono zagadnienie rozliczania przychodów i kosztów, gdy przedmiotem leasingu są grunty i gdy w umowie leasingu określona została cena, po jakiej korzystający ma prawo nabyć jej przedmiot. Natomiast umowy nie spełniające warunków określonych w przepisach ustawy dla umów leasingu wywierają skutki podatkowe identyczne jak umowy najmu i dzierżawy.

Warto także wspomnieć, iż nowelizacja dopuszcza uznawanie rat leasingowych z tytułu leasingu samochodów osobowych w pełnej wysokości za koszt uzyskania przychodu. Zgodnie bowiem z dodanym art. 23 ust. 3b ustawy przepis art. 23 ust. 1 pkt 46 (mówiący o ograniczeniach z tego tytułu) nie dotyczy samochodów osobowych używanych na podstawie umowy leasingu zdefiniowanej w nowym art. 23a pkt 1.

Regulacje dotyczące leasingu weszły w życie 1 października 2001 r. Jednak do umów najmu i dzierżawy rzeczy lub praw majątkowych oraz umów o podobnym charakterze zawartych przed dniem 1 października 2001 r. stosuje się odpowiednio przepisy dotychczasowe

Kiedy opłaca się leasing

Z punktu widzenia analizy wyróżniamy dwie podstawowe grupy leasingu - operacyjny i finansowy. Pozostałe formy leasingu (takie jak zwrotny, fabryczny czy nieruchomości) w swej konstrukcji są albo leasingiem operacyjnym, albo finansowym.

Podstawową cechą odróżniającej leasing operacyjny od finansowego jest informacja o tym, kto dokonuje odpisów amortyzacyjnych przedmiotu leasingu. Jeżeli odpisów dokonuje finansujący, to mamy do czynienia z leasingiem operacyjnym - w przeciwnym przypadku z finansowym.

Leasing operacyjny

Zawierana umowa pomiędzy korzystającym a firma leasingową jest podstawą do obciążania za używanie przedmiotu. W praktyce korzystający otrzymuje co miesiąc fakturę za użytkowanie i ta kwota w całości jest kosztem. W ślad za wystawioną fakturą następuje płatność.

Przykład 1

Wielkość niektórych danych finansowych przed uiszczeniem płatności leasingowej: sprzedaż - 1000j; koszty - 800j; wynik - 200j (1000j - 800j); gotówka - 200j.

Po dokonaniu zapłaty faktury leasingowej na kwotę 150j nastąpi zmniejszenie gotówki, przy jednoczesnym zwiększeniu kosztów. Jak zatem zmienią się dane finansowe: sprzedaż - 1000j (bez zmian); koszty - 950j (800j + 150j); wynik - 50j (1000j - 950j); gotówka - 50j (200j - 150j).

Leasing operacyjny pod względem wydatków i kosztów jest podobny do typowej usługi.

Leasing finansowy

Zupełnie inaczej wygląda analiza leasingu finansowego. W swej konstrukcji można porównać go do kredytu. Z uwagi na fakt, iż przedmiot leasingu jest zaliczany do majątku korzystającego, to on dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Na rzecz firmy leasingowej dokonywana jest płatność, która składa się z dwóch części: raty kapitałowej oraz raty odsetkowej.

Przykład 2

W leasingu operacyjnym zaproponowano 5-letni okres leasingu. Kalkulację oparto na oprocentowaniu w skali roku w wysokości 10 proc. Przyjęto, że wartość przedmiotu wynosi 20 tys. zł.

Tabela 1

	Oferta A	Oferta B
Wartość netto	30 000 zł
Opłata pierwsza	20 proc.	10 proc.
Raty miesięczne (12 miesięcy)	6,06 proc.	6,48 proc.
Wykup	25 proc.	30 proc.
Suma opłat	117,72 proc.	117,76 proc.

Tabela 2

Miesiąc	Oferta A	Oferta B
0	6000,00	3000,00
1	1802,98	1927,93
2	1788,07	1912,00
3	1773,30	1896,20
4	1758,64	1880,53
5	1744,11	1864,99
6	1729,69	1849,57
7	1715,40	1834,29
8	1701,22	1819,13
9	1687,16	1804,09
10	1673,22	1789,18
11	1659,39	1774,40
12	1645,68	1759,73
13 - wykup	6094,78	7313,74
Razem	32 773,64	32 425,78

Jak kształtuje się wysokość raty kapitałowej i odsetkowej?

Rata kapitałowa będzie każdego miesiąca stała i wynosi - 333 zł (20 tys. zł/60 miesięcy). Różna będzie natomiast rata odsetkowa. Ta będzie zależna od kwoty, jaka pozostaje do spłacenia. I tak w pierwszym miesiącu do spłaty pozostaje 20 tys. zł, zatem rata odsetkowa wyniesie 167 zł (20 tys. zł x 10 proc. / 12 miesięcy). Całkowita płatność w pierwszym miesiącu wyniesie 500 zł (333 zł + 167 zł).

W drugim miesiącu rata odsetkowa będzie niższa, gdyż podstawowej kwoty pozostało 19 667 zł (20 tys. zł - 333 zł). Kwota raty odsetkowej wyniesie 164 zł (19 667 zł x 10 proc./12 miesięcy). Łączna kwota do zapłaty w drugim miesiącu wyniesie zatem 497 zł (333 zł + 164 zł).

Kosztem dla firmy będzie tylko rata odsetkowa. Rata kapitałowa nie znajdzie odzwierciedlenia w kosztach, będzie tylko wydatkiem pieniężnym. Dla wyrównania niekorzystnego układu - korzystający może dokonywać odpisów amortyzacyjnych, stanowiących koszt, a nie skutkujących zmianą stanu gotówki. Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych może pokrywać się z okresem trwania umowy leasingowej, ale nie musi. Prześledźmy, jak zmienią się niektóre pozycje sprawozdania, gdy będzie występowała rozbieżność w czasach - amortyzacji i umowy leasingowej.

Przykład 3

Dane podstawowe:

• czas trwania umowy - 3 lata,

• czas dokonywania odpisów amortyzacyjnych - 5 lat,

• wartość przedmiotu leasingu - 50 tys. zł,

• rata odsetkowa - skalkulowana w kwocie - 650 zł,

• sprzedaż - 20 tys. zł,

• koszty - 18 tys. zł,

• gotówka - 4 tys. zł.

Etap 1 - zapłata miesięcznej raty kapitałowej oraz odsetkowej. Miesięczna rata kapitałowa wynosi 1389 zł (50 tys. zł / 36 miesięcy). Łączna kwota należności wobec firmy leasingowej to 2039 zł (1389 + 650).

Poszczególne pozycje sprawozdania przedstawiają się następująco:

• sprzedaż 20 tys. zł (bez zmian),

• koszty - 18 650 zł (18 000 + 650),

• wynik finansowy - 1350 zł (20 000 - 18 650),

• gotówka - 1961 zł (4000 - 2039).

Jak widać, nie cała wydatkowana kwota (2039 zł) stanowi koszt, a jedynie jej część dotycząca raty odsetkowej (650 zł).

Etap 2 - naliczenie amortyzacji. Miesięczna kwota odpisu amortyzacyjnego, jakiego może dokonać korzystający, to 833 zł (50 tys. zł / 60 miesięcy). Jest to mniej niż wynosi płatność raty kapitałowej na rzecz firmy leasingowej. Wielkość poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego będzie się przedstawiała następująco:

• sprzedaż 20 tys. zł (bez zmian),

• koszty 19 483 zł (18 650 + 833),

• wynik finansowy - 517 zł (20 000 - 19 483),

• gotówka - 1961 zł (bez zmian).

Różnica pomiędzy kwotą raty kapitałowej a odpisem amortyzacyjnym zostanie rozliczona w czwartym i piątym roku. Wtedy to nie będzie już płatności na rzecz firmy leasingowej, a nadal będą dokonywane odpisy amortyzacyjne nie będące wydatkiem.

Porównujemy oferty

Jak kalkulować, która oferta firmy leasingowej jest najkorzystniejsza? Przyjrzyjmy się przykładowi (tabela 1).

Sumy opłat, stanowiące arytmetyczną sumę (opłata pierwsza + prowizja + 12 rat miesięcznych + wykup), są porównywalne. Widać wyraźną różnicę w comiesięcznych opłatach. Oferta A zakłada płatność w wysokości 1818 zł (30 tys. zł x 6,06 proc.) miesięcznie, a oferta B w wysokości 1944 zł (30 tys. zł x 6,48 proc.). Opłaty ponoszone w momencie zawarcia umowy wyniosą odpowiednio 6 tys. zł oraz 3 tys. zł.

Zdyskontowane wydatki (dyskontem 10 proc), odpowiednio dla oferty A i B, w poszczególnych miesiącach będą kształtować się następująco (tabela 2).

Zdyskontowane opłaty w ofercie A wynoszą 32 773,64 zł, a w ofercie B - 32 425,78 zł. Oferta B jest atrakcyjniejsza

Przykład 4

Firma X - Trans obsługuje przewozy towarowe na trasach międzynarodowych. Ponieważ współpracujący z firmą X - Trans spedytor dostarcza coraz więcej zleceń, powstała potrzeba posiadania kolejnego ciągnika siodłowego.

Firma X - Trans udała się zatem do sprzedawców ciągników siodłowych, aby uzyskać oferty cenowe i warunki dostawy. Po wyborze modelu pojazdu, X- Trans skierował się do leasingodawcy, gdzie otrzymał ofertę leasingu.

Leasingodawca zaproponował ofertę leasingu operacyjnego przedstawiając kilka wariantów płatności opłat leasingowych. X- Trans miał zatem do wyboru zaangażowanie wstępne od 5% do 50% wartości netto (bez podatku VAT) ciągnika siodłowego oraz czas trwania umowy leasingu od 12 do 60 miesięcy.

Leasingodawca zaproponował również możliwość naliczenia opłat leasingowych w złotych polskich lub markach niemieckich.

X - Trans wybrał korzystny dla siebie wariant umowy leasingu. Aby zapewnić termin dostawy X - Trans wpłacił sprzedawcy zaliczkę w wysokości zaangażowania wstępnego do umowy leasingowej.

Jednocześnie zawarta została umowa leasingowa. Ponieważ X- Trans wybrał zaangażowania wstępne na poziomie 15%, umowa leasingowa zawierała następujące zapisy:

Wartość netto przedmiotu leasingu - 200 000 złotych,

Wstępna opłata leasingowa 10% wartości netto - 20 000 złotych,

Podatek VAT - 4 400 złotych,

Razem - 24 400 złotych,

Kaucja 5% wartości netto przedmiotu leasingu - 10 000 zł (za wartość kaucji leasingodawca proponuje zakup przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy leasingowej - bezgotówkowo),

Ponadto przy odbiorze przedmiotu leasingu X - Trans zapłacił ubezpieczenie 2,5% wartości netto - 5 000 złotych,

W czasie trwania umowy leasingowej X - Trans płacił miesięczne opłaty leasingowe o równowartości 2,05% wartości netto, tj. 2135 marek niemieckich,

Po 60 miesiącach X- Trans kupił od leasingodawcy ciągnik siodłowy za 5% wartości netto, tj. 10000 złotych; rozliczając przy tym wpłaconą wcześniej kaucję.

Na wszystkie płatności opłat leasingowych oraz ubezpieczenia leasingodawca wystawił faktury, na podstawie których X - Trans zaliczył sobie opłaty leasingowe w koszty uzyskania przychodu.

Przykład 5

Firma X - Trans zainteresowała się leasingiem samochodu osobowego marki Polonez o wartości brutto 21 960 złotych.

Leasingodawca zaproponował leasing finansowy, przedstawiając kilka wariantów zaangażowania wstępnego (20% - 50%) oraz czas trwania leasingu od 12 do 36 miesięcy. Opłaty związane z umową leasingową są kalkulowane od ceny netto, tj. 18000 złotych.

X - Trans wybrał korzystny dla siebie wariant leasingu:

Opłata leasingowa wstępna 15% wartości netto, tj. 2700 złotych (opłata wstępna w całości stanowi koszt uzyskania przychodu dla Leasingobiorcy),

Opłata leasingowa wstępna jest powiększona o podatek VAT, który może być rozliczony z Urzędem Skarbowym Leasingobiorcy,

Opłata wstępna razem z VAT wynosi 3 294 złotych,

36 - miesięczne opłaty leasingowe po 3,75% wartości netto, tj. 675 złotych każda,

Miesięczna opłata leasingowa jest powiększona o podatek VAT i wynosi 823,50 złote.

Miesięczna opłata leasingowa jest skalkulowana w następujący sposób:

- Spłata wartości przedmiotu leasingu 500,40 złotych

- Podatek VAT od spłaty wartości 110,09 złotych

Wartości te nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, ani nie mogą być przedmiotem rozliczeń z Urzędem Skarbowym

- Obsługa umowy leasingowej 174,60 złotych

Wartość ta stanowi koszt uzyskania przychodu

- Podatek VAT od obsługi umowy 38,41 złotych

Wartość ta może być rozliczona z Urzędem Skarbowym

Razem opłata leasingowa 823,50 złotych

Umowa leasingowa zawiera opcję wykupu przedmiotu leasingu. Przeniesienie własności następuje w momencie zakończenia umowy leasingowej.

W czasie trwania umowy leasingowej przedmiot leasingu jest na podstawie tej umowy zakwalifikowany do majątku trwałego Leasingobiorcy i jest przez niego amortyzowany tzn. amortyzacja przedmiotu leasingu jest kosztem uzyskania przychodu dla Leasingobiorcy.

Przykład 6

Przedsiębiorstwo państwowe Y inwestuje w swoją infrastrukturę produkcyjną. Przedmiotem inwestycji są maszyny produkcyjne o wartości

1 000 000 złotych. Przedsiębiorstwo państwowe Y inwestuje w swoją infrastrukturę produkcyjną. Przedmiotem inwestycji są maszyny produkcyjne o wartości 1 000 000 złotych.

Sytuacja finansowa Y jest umiarkowana, lecz istnieją ograniczenia inwestycyjne w złożonym budżecie. Planowana jest również prywatyzacja.

Przedsiębiorstwo Y postanowiło rozważyć możliwość zainwestowania przez leasing operacyjny.

Opłaty leasingowe nie będą miały wpływu na założone w budżecie limity inwestycyjne, ani na pogorszenie zdolności kredytowej - zobowiązania z tytułu zawartej umowy leasingowej będą miały charakter pozabilansowy.

Dodatkowo inwestycja zostanie rozłożona w czasie.

Leasingodawca zaproponował Y różne warianty leasingu. Przedsiębiorstwo wybrało następujący wariant:

Opłata leasingowa wstępna 15% - 150000 złotych,

Kaucja 5% - 50 000 złotych,

36 - miesięczne opłaty leasingowe po 3,57% wartości netto każda, tj. 35 700 złotych.

Opłaty leasingowe w całości stanowią koszt uzyskania przychodu Y. Po zakończeniu umowy leasingowej Przedsiębiorstwo Y lub jego sprywatyzowana część może kupić przedmiot leasingu bezgotówkowo za wartość kaucji, tj. 50 000 złotych.

Inwestując poprzez leasing Przedsiębiorstwo Y nie wykorzystało istniejących limitów inwestycyjnych założonych w budżecie, tzn. limit został przeznaczony na inne cele inwestycyjne oraz zaciągnięto kredyt obrotowy w banku.

Przedstawione przykłady opisują różne przypadki leasingu. Ocena opłacalności na podstawie symulacji transakcji leasingowych byłaby niepełna. Firma poszukująca najefektywniejszych rozwiązań otrzyma lepszy obraz po porównaniu różnych instrumentów finansowania inwestycji. Poniższe przykłady zilustrują opłacalność leasingu w bezpośrednim porównaniu do zakupem na kredyt i ze środków własnych.

Przykład 7

Firma zamierza nabyć nowe środki transportowe za 200 000 zł, których przewidywany okres eksploatacji ma wynieść cztery lata. Na zakup tych środków przedsiębiorstwo może uzyskać kredyt przy odsetkach 15% rocznie. Byłby on spłacany w czterech równych ratach, obejmujących również odsetki w końcu każdego roku, tj. „z dołu”. Coroczna rata kredytu obejmująca odsetki stanowiłaby 70 053 zł. W przedsiębiorstwie stosowana jest metoda amortyzacji proporcjonalnej.

Firma otrzymała propozycję użytkowania środków transportowych na zasadzie leasingu finansowego. Coroczna opłata leasingowa wnoszona w ciągu czterech lat wyniosłaby 65 000 zł., Jednak raty miałyby być regulowane na początku każdego roku. Przedsiębiorstwo opłaca podatek dochodowy według skali 30%.

Tabela 3 Kalkulacja wydatków związanych z zakupem na kredyt.

Koniec roku	Spłata kredytu		Amortyzacja roczna	Potrącenie z podstawy opodatkowania (3+4)	Pokrycie zmniejszeniem podatku 30% od kol. 5	Wydatek efektywny (2-6)
		Rata roczna					W tym odsetki
1	2	3	4	5	6	7
1 2 3 4	70 053 70 053 70 053 70 053	30 000 23 992 17 083 9 137	50 000 50 000 50 000 50 000	80 000 73 992 67 083 59 137	24 000 22 198 20 125 17 741	46 053 47 855 49 928 52 312
	280 212	80 212	200 000	280 212	84 064	196 148

Tabela 4 Kalkulacja wydatków związanych z leasingiem

Koniec roku	Opłaty leasingowe	Pokryci opłat zmniejszeniem podatku (30%)	Wydatek efektywny (2-3)
1	2	3	4
0 1 2 3 4	65 000 65 000 65 000 65 000 --	-- 19 500 19 500 19 500 19 500	65 000 45 500 45 500 45 000 -19 500
	260 000	78 000	182 000

Porównanie obu zestawień wskazuje, że korzystniejszy jest leasing, gdyż efektywne wydatki są przy nim mniejsze o 15 648 zł w porównaniu z wydatkami jakie należałoby ponieść w razie zakupu obiektów na własność z kredytu bankowego (196 148 - 180 500). Jednak wydatki te występują w różnej skali w poszczególnych latach. Trzeba zatem sprowadzić do aktualnej wartości różnicę między obu alternatywami przy pomocy dyskonta, przyjmując za podstawę stopę oprocentowania kredytu.

Tabela 5 Aktualna wartość różnicy między wydatkami kredytowanymi i leasingowymi.

Koniec roku	Efektywne wydatki przy		Różnica	Współczynnik dyskonta 15%	Aktualna wartość różnicy (4x5)
		kredycie				leasingu
0 1 2 3 4	-- 46 053 47 855 49 928 52 312	65 000 45 500 45 500 45 500 -19 500	-65 000 +553 +2 355 +4 428 +71 812	1,00000 0,86957 0,75614 0,65752 0,57175	-65 000 +481 +1 781 +2 911 +41 059
Razem:	196 148	182 000	+14 148	--	-18 768

Porównanie efektywności wydatków finansowych przy obu alternatywach wskazuje na opłacalność zakupu kredytowego, mimo pozornie niższych obciążeń przy leasingu, jeżeli różnicę między tymi wydatkami sprowadzić do aktualnej ich wartości.

Symulacja porównawcza: inwestycji ze środków własnych, w kredycie i leasingu.

Założenia:

Czas trwania symulacji: 36 miesięcy

Dochód przedsiębiorstwa: 1 000 000 złotych

Wartość inwestycji: 5 000 000 złotych

Amortyzacja: 14% rocznie powiększonych o współczynnik 2 stosowany do amortyzacji degresywnej

Oprocentowanie kredytu: 17% rocznie

Zaangażowanie własnych środków (kredyt i leasing): 30% wartości netto inwestycji

Koszt leasingu: 25%

Oprocentowanie lokat (obligacji skarbowych): 13%

Podatek dochodowy: 34%

Podsumowanie

Leasing jest alternatywą eksploatacji obiektów majątku trwałego w formie najmu - w stosunku do użytkowania majątku nabytego przez firmę na własność. Występuje w dwóch podstawowych formach: leasingu operacyjnego i finansowego. Leasing posiada wiele zalet w porównaniu z nabyciem majątku na własność, przede wszystkim umożliwia użytkowanie obiektów firmom nie posiadającym własnych funduszy dostatecznych na zakup obiektów i nie mających możliwości uzyskania na ten cel kredytów. Określone korzyści uzyskuje leasingobiorca dzięki możliwości potrącania opłat leasingowych z podstawy opodatkowania osiąganych dochodów, uwzględniając niejednokrotnie skrócony okres amortyzacji.

Wadą systemu leasingowego jest na ogół wyższy koszt użytkowania obiektu (opłat leasingowych) w stosunku do efektywnych wydatków ponoszonych przy zakupie majątku na własność, przyjmując nawet pełne jego sfinansowanie oprocentowanym kredytem bankowym. Ta wada dla wielu użytkowników kompensowana jest wymienionymi wyżej zaletami leasingu oraz innymi korzyściami (np. możliwością uniknięcia skutków demodernizacji majątku).

---