Temat: Obowiązek szkolny
Obowiązek szkolny (szkoła podstawowa i gimnazjum) 7-16 lat
Obowiązek nauki → do 18 roku życia; forma: szkolna lub pozaszkolna
modele realizacji obowiązku szkolnego:
Model klasyczny: Niemcy i Wielka Brytania
Niemcy → krótka Szkoła Podstawowa (4 lata) potem rozdzielenie na inne typy szkół:
- Grundschule → 1-4 klasa (szkoła podstawowa)
- Realschule → 5-10 klasa
- Hauptschule (szkoła główna) → 5-9 klasa → daje wstęp do szkoły zawodowej
- Gimnazjum → 5-13 klasa → szkoła średnia → daje wstęp na studia
- Gesamtschule → 5-13 klasa → rozszerzona szkoła średnia - powstała, aby przezwyciężyć selekcję. Łączy programy wszystkich szkół - przygotowuje na studia.
Wielka Brytania → Primary School (5-11 rok życia) → potem jest wybór:
- Grammar School
- Technical School
- Comprehensive School (wybiera ją 90% uczniów, trwa od 16 do 18 roku życia) → GCSE (egzamin zdawany po tej szkole) → potem można iść do College → 2 lata kończy się maturą A-levels
- Modern School (szkoły zawodowe, akademickie - 10%)
Model z późniejszym zróżnicowaniem: Francja
Francja → 6-16 rok życia - obowiązek szkolny
- Szkoła Podstawowa (trwa 5 lat, od 6 do 11 roku życia)
- College (gimnazjum) (trwa 4lata, od 11 do 15 roku życia)
- Liceum / Technikum (2-3 lata) (nieobowiązkowe)
System jednolity: Szwecja
Szwecja (i inne kraje skandynawskie) → Szkoła podstawowa i średnia tworzą jedną Szkołę Powszechną.
W wieku 6/7 lat idzie się na 9 lat do szkoły potem można iść do „liceum” a potem na studia. → do 7 klasy są oceny opisowe; nie kupują przyborów szkolnych; od przedszkola do 18 roku życia bezpłatne stołówki, odpowiednik 100 euro na miesiąc dostają rodzice. Nie ma różnicowania dzieci ze względu na majątek.
Temat: Przemiany polskiej oświaty po II Wojnie Światowej (1945-89).
polityka oświatowa → stopień zaangażowania państwa w edukację.
Modele polityki oświatowej:
- liberalna → wolny rynek edukacyjny (państwo się nie wtrąca)
- restrykcyjny → państwo kontroluje WSZYSTKO
- demokratyczna → ingeruje narzucając ogólne normy
- komunizm / socjalizm
- podporządkowanie PZPR
- monopartyjność → PZPR
- sojusz robotniczo-chłopski
- inteligencja i burżuazja ← warstwy społeczne do skreślenia
- oświata: po wojnie były duże straty oświatowe, by to nadrobić wysyłano ludzi na kurs nauczycielski (6 tygodni); szkoła miała być: powszechna, publiczna, jednolita i bezpłatna
- sowietyzacja
- ofensywa ideologiczna - zmiana świadomości społecznej aby ludzie odcięli się od wcześniejszych rzeczy (od inteligencji, sposobu myślenia) aby wychować człowieka wiernego systemowi →
NOWY CZŁOWIEK → NOWA SZKOŁA:
- wszystko podporządkowane szkole (państwu); szkoła wprowadzała nowy ład życia ludzi (szkoła kontrolowała)
- wychowanie → indoktrynacja (jeden system myślenia); państwo przeciwko:
- rodzinie (przestała się liczyć jako źródło wartości, norm → przejęła to szkoła i państwo)
- kościołowi
- kulturze i nauce → zlikwidowano wiele czasopism, poddawano weryfikacji nauczycieli pod kątem polityki;
- 1946r powstanie Urzędu Cenzury
- wrogowie komunizmu → opozycja (inteligencja, burżuazja, zaangażowani społecznie)
- upaństwowienie szkół
- likwidacja stowarzyszeń społecznych i organizacji młodzieżowych, było tylko ZNP.
- 1949r Centralny Urząd Szkolnictwa Zawodowego
- powoływanie zespołów społeczno-pedagogicznych
- nakaz pracy dla nauczycieli (tam gdzie byli potrzebni)
- po wojnie: 7 lat Szkoła Podstawowa + 4 lata liceum / 3 lata szkoła zawodowa
- dekrety
- programy szkolne musiały być zatwierdzone przez najwyższe władze
- od 1956r wprowadzono szkolnictwo specjalne
- 1961r Ustawa o rozwoju systemu oświaty (zapis wcześniejszych ustaleń)
- „jednolity prąd wychowania”
- upowszechnianie szkolnictwa zawodowego
- od 1961 podstawówka 8 klasowa
- niski wskaźnik wykształcenia → 30% ludzi z wykształceniem tylko podstawowym
- 1966r → tysięczna rocznica Chrztu Polski + „1000 szkół na tysiąclecie” (chciano przyćmić obchody Kościoła rocznicy chrztu)
- coraz poważniej kształcą nauczycieli; powstaje Studium pedagogiczne
- 3 typy ludzi jakie produkowała szkoła w tym czasie:
- człowiek masowy (przeciętny, który wiele nie chciał)
- człowiek biologiczny (nastawiony na przetrwanie)
- człowiek homosovieticus (człowiek zideologizowany; klient systemu - był oddany systemowi żeby przetrwać ale nie był fanatykiem; nie tyle oddany co uzależniony od państwa, które coś daje)
- wprowadzenie pozornej reformy oświaty:
- wprowadzenie szkoły 10letniej ← nie zrobiono tego
- utworzenie szkół zbiorczych / gminnych (zamykano szkoły wiejskie)
- zmiana treści nauczania (młodzież musiała się uczyć więcej wiadomości encyklopedycznych)
- w 1980r zawieszono reformę
- wzrost uczelni wyższych
Temat: Reformy edukacji po 1989r.
PRZED '89 |
PO '89 |
Upaństwowienie |
Uspołecznienie |
Uniformizacja / ujednolicenie |
Wolność wyboru, różnorodność |
Centralizacja |
Decentralizacja |
Kolektywizacja |
Indywidualizacja |
Przeciętność |
Ponadprzeciętność, wybitność |
Nadopiekuńczość (w konsekwencji niesamodzielność, nieudolność, bezradność) |
Samodzielność, zaradność, elastyczność |
Pewność i bezpieczeństwo |
Niepewność, dezorientacja, ryzyko, stres |
Bierność |
Aktywność |
Bezpłatność |
? wybór |
Szkolnictwo zawodowe |
Ogólne → wyższe |
Reformy po '89:
- systemowe (zmiany finansowania, charakt. Szkół i szkolnictwa, decentralizacja)
- naprawcze (upowszechnienie szkolnictwa ogólnego, przywrócenie szkół wyznaniowych, powstały szkoły niepaństwowe, indywidualizacja, likwidacja białych plam, podwyższenie płacy, przejmowanie przedszkoli przez gminy, tworzenie programów autorskich, powrót religii, wprowadzona edukacja domowa)
- modernizacyjne (dostosowanie do europejskich standardów, zmiana sposobu nauczania, unowocześnienie bazy pomocy szkolnych, zmiana metod pracy nauczycieli, samodzielność, nowe przedmioty na maturze, wprowadzenie języków obcych, powstały systemy stypendialne)
- strukturalne (dyrektorzy wybierani w formie wyborów, więcej praw dla dyrektorów szkół, finansowanie i zarządzanie szkolnictwa, przejęcie obowiązków szkolnych przez gminy, zmiana typów szkół, zmiana czasu trwania obowiązku szkolnego)
Reforma z 1999r:
- nowy ustrój szkolny
- system egzaminów zewnętrznych
- awans zawodowy nauczycieli
- zarządzanie i finansowanie oświaty - zadania z MEN przekazywane gminom i powiatom
- nadzór szkół rozdzielono na:
- nadzór pedagogiczny: MEN, kurator oświaty, dyrektor szkoły
- finansowo administracyjny → samorządy terytorialne:
- gmina → przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazja
- powiat → szkoły ponadgimnazjalne, poradnie psychologiczno-pedagogiczne
- zmiana programów nauczania - klasy 1-3 zintegrowane, 4-6 blokowe, gimnazjum.
MEN zatwierdza program nauczania i podręczniki. Patronuje konkursy i olimpiady
Samorząd terytorialny utrzymuje szkoły, wypłaca pensje nauczycielom, rozlicza godziny i nadgodziny, odpowiedzialny za BHP. Z budżetu państwa przeznaczone są do gmin tzw. subwencje oświatowe (na zarządzanie szkół); pilnuje realizacji obowiązku szkolnego, dowożenie dzieci do szkół, zapewnienie miejsca
w bursach i internatach, stypendia.
SZKOŁY WYŻSZE USA
-odpłatny jest każdy rodzaj studiów
-można długo studiować
-szeroki wachlarz stypendiów
-tryb dzienny, nie ma studiów zaocznych
-studenci mogą pracować
-kredyty studenckie
-absolwent studiów ma pracę
- nie ma ściągania
-student wybiera przedmioty które będą mu potrzebne i które go interesują (Liberal arts Philosophy)
SZKOŁY WYŻSZE:
PRYWATNE- są droższe bardziej prestiżowe
PUBLICZNE- finansowane z funduszy stanowych, czesne -20 tys. dol. rocznie
HIGH SCHOOL-szkoła średnia
Rekrutacja->zdajemy maturę- SAT, ACT
Jeśli w trakcie studiów byliśmy wolontariuszami, dołączamy zaświadczenie o działalności- dostajemy za to dodatkowe punkty
-piszemy esej -dotyczący studiowania albo naszej motywacji
-GPA -średnia ze szkoły średniej
| uczelnia otrzymuje naszą teczkę, zaprasza nas na rozmowę
\/
Interwiew
HIGH SCHOOL
|UNDERGRADUATE(licencjat)
|4 lata po ukończeniu- tytuł B.C lub B.A, BSc- nauki ścisłe
|
\/
COLLEGE, UNIVERSITY, INSTITUTE COMUNITY COLLEGE
|
|GRADUATE STUDIES (studia magisterskie) 2lata
\/
Tytuł M.A -magister
|
\/
PhD- tytuł doktora
W USA - wybór kursów, przedmiotów
- przez pierwsze 2 lata studiów obowiązuje- zanim wybierzemy przedmioty- Liberal Arts of Philosophy
- są przedmioty obowiązkowe, ale oprócz tego mamy duży wybór innych przedmiotów
- przez pierwsze 2 lata- student ma się zorientować co go interesuje
- studenci piszą dużo prac pisemnych, esejów
- trzeba zaliczyć praktyki
- nie ma plagiatów w pracach pisemnych
- zajęcia od poniedziałku do piątku
- różnorodność wiekowa
- możemy mieć studia płacone przez państwo jeśli na 4 lata pójdziemy do wojska
- campus uniwersytecki- infrastruktura budynków-puby, kręgielnie, stadion, sale wykładowe, parki, zaprojektowane tak by było przyjemnie
- pierwszy tydzień studiów- zaznajamianie się z życiem studenckim, ze stowarzyszeniami.
- biuro absolwentów- ważna część akademickiej społeczności , absolwenci mogą wspomagać finansowo uczelnie
- przeciętny Amerykanin działa w kilku stowarzyszeniach (2 % Polaków)
SZKOLNICTWO WYŻSZE W EUROPIE
Proces Boloński
Ma służyć ujednoliceniu systemu szkolnictwa wyższego by ktoś studiujący np. w Polsce mógł studiować
w innym kraju
2 stopniowe studia- 3+2, 4+2
Wymiany studentów- program Erasmus
Punkty ETSC- za odpowiednie przedmioty odpowiednia ilość punktów
Wspólne systemy kontrolowania jakości- akredytacja,
Promowanie kształcenia przez całe życia
WIELKA BRYTANIA
Studia płatne
Podobny system do amerykańskiego
Podział na stare i nowe uniwersytety
Stare (Oxford i Cambrige) z XIX w , lata 50-60
Nowe - powstały w latach 90
UCAS-strona internetowa- logujemy się, podajemy nasze preferencje, wyniki a oni pokazują nam gdzie możemy studiować
EUROPA
NUMERUS CLAUSUS- władze państwa, uczelni ustalają liczbę studentów którzy mogą być przyjęci na różnych uczelniach
W Europie studia zaoczne są rzadkością
DISTANCE LEARNING-
Nauczanie na odległość, przyjeżdżamy później na egzaminy, uczymy się korespondencyjnie
Szwecja- nabór na jesień i wiosnę, student ma prawo do 5 poprawek, studia bezpłatne.