PRZYCZYNY ISTNIENIA RYNKU FINANSOWEGO
inwestowanie
warunek wzrostu gospodarczego, rozwoju
wymaga środków finansowych
WARUNEK INWESTOWANIA
istnienie mechanizmu umożliwiającego przesunięcie czasowo wolnych środków od oszczędzających do inwestujących
czyli
ISTNIENIE RYNKU FINANSOWEGO
źródło środków finansowych
niewykorzystane środki finansowe zwane oszczędnościami
RYNEK FINANSOWY
pojęcie abstrakcyjne
nie oznacza konkretnego miejsca, lecz procesy kupna sprzedaży kapitału za koszt/wynagrodzenie, którym jest procent
abstrakcyjne miejsce na którym dochodzi nieustannie do zawierania i wykonywania transakcji, których przedmiotem są instrumenty finansowe
PODSTAWOWE FUNKCJE I CELE RYNKU FINANSOWEGO
umożliwienie posiadaczowi kapitału jego zainwestowanie,
a podmiotom zgłaszającym zapotrzebowanie na kapitał - zaspokojenie potrzeb
regulowanie płynności systemu bankowego
finansowanie deficytu budżetowego
transferowanie kapitału w skali krajowej i międzynarodowej
wycenianie kapitału
kalkulacja stóp procentowych
powiązanie cen towarów i usług w różnych krajach
alokacja zasobów w skali światowej
zabezpieczanie ryzyka
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA FUNKCJONOWANIE RYNKU FINANSOWEGO
rynki finansowe są ze sobą bardzo silnie powiązane - skorelowane
zmiany zachodzące na jednym rynku odczuwane są na pozostałych
w niektórych przypadkach siła powiązań jest bardzo duża, w innych może być trudna do określenia
podstawowy czynnik wpływający na funkcjonowanie rynków finansowych
koniunktura gospodarcza (stan gospodarki kraju)
deficyt/nadwyżka obrotów bieżących z zagranicą
stan budżetu państwa
wysokość inflacji - stopy procentowe
cele polityki pieniężnej
czynniki te, a przede wszystkim prognozy ich zmian wpływają na zachowania rynków finansowych
UCZESTNICY RYNKU FINANSOWEGO
inwestor rzeczowy
inwestujący w maszyny, czynniki produkcji, itp. w celu wytwarzania dóbr, głównie dóbr inwestycyjnych,
potrzebuje odpowiedniej wielkości kapitału na odpowiedni czas i za odpowiednią cenę
inwestor finansowy
posiadający oszczędności, użyczający kapitału inwestorowi rzeczowemu w zamian za wynagrodzenie
pośrednik
transformuje kapitały inwestora indywidualnego na formę użyteczną dla inwestora rzeczowego
PODSTAWOWE ELEMENTY SKŁADOWE RYNKU FINANSOWEGO
rynek pieniężny
rynek kapitałowy
kryterium podziału rynku finansowego
terminu zwrotu kapitału
RYNEK PIENIĘŻNY
rynek na którym dokonywane są operacje finansowe krótkoterminowe
przedmiotem obrotu
kapitał o nieprzekraczalnym terminie zwrotu 1 roku (operacje instrumentami finansowymi o terminie zapadalności poniżej 1 roku)
obejmuje min.
rynek lokat międzybankowych, rynek krótkoterminowych papierów wartościowych i kredyty krótkoterminowe
RYNEK KAPITAŁOWY
rynek na którym dokonywane są operacje finansowe średnio i długoterminowe
przedmiot obrotu
kapitał o terminie zwrotu przekraczającym
1 rok (operacje instrumentami finansowymi o terminie zapadalności powyżej 1 roku)
obejmuje min.
rynek średnio i długoterminowych papierów wartościowych oraz średnio- i długoterminowych kredytów
dostarcza kapitału dla operacji długoterminowych
umożliwia emitentowi papierów wartościowych uzyskanie środków na planowaną przez niego działalność gospodarczą
nabywcom papierów wartościowych stwarza możliwość zyskownej lokaty posiadanych środków finansowych lub zabezpieczenia posiadanego kapitału
umożliwia łatwe i szybkie przenoszenie środków finansowych zarówno między różnymi sektorami rynku finansowego, jak i różnymi częściami gospodarki
na rynku dokonywana jest bieżąca ocena działalności jednostek gospodarczych, dzięki której środki finansowe kieruje się do tych najbardziej efektywnych
PODSTAWOWE SEGMETY RYKU FINANSOWEGO WSPÓLNE DLA RYNKU PIENIĘŻNEGO I KAPIATAŁOWEGO
rynek papierów wartościowych
rynek instrumentów pochodnych
rynek walutowy
rynek depozytowo-kredytowy
rynek pierwotny
rynek wtórny
RYNEK PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
integralna cześć rynku finansowego
rynek na którym dokonuje się obrotu papierami wartosciowymi
papier wartościowy
dokument reprezentujący prawa majątkowe, które z racji jego posiadania przysługuje posiadaczowi
RYNEK INSTRUMENTÓW POCHODNYCH
pozwala na ograniczenie ryzyka występującego w inwestycjach
ryzyko niekorzystnych zmian
kursów akcji
stóp procentowych
kursów wymiany walut
RYNEK WALUTOWY
integralna cześć rynku finansowego
zasady funkcjonowania identyczne jak wszystkich innych rynków (np. towarowych)
przedmiot handlu waluta, czyli instrumentami finansowy o najwyższym stopniu płynności
obejmuje operacje wymiany jednej waluty na inne oraz kształtowanie kursów walutowych
działa bez przerw
90% operacji odbywa się między bankami bez jakiegokolwiek pośrednictwa, pozostałe 10% t to transakcje banków z ich klientami
największy rynek finansowy na świecie - dzienne obroty około 1,5 biliona dolarów
rynek międzynarodowy, umożliwia m.in. przepływ kapitału na różne rynki regionalne i poszczególnych państw
RYNEK DEPOZYTOWO-KREDYTOWY
pokrywa lokowanie w bankach zasobów pieniężnych przez podmioty niebankowe
udostępnia podmiotom niebankowym kapitał przeznaczony w sektorze bankowym na działalność kredytową
RYNEK PIERWOTNY
przedmiotem transakcji są rzeczywiste kapitały
emitent zbiera kapitał sprzedając nowe papiery wartościowe
cena nabycia papierów wartościowych to cena emisyjna, stała do końca okresu subskrypcyjnego (emisji)
tworzy prawa majątkowe, które mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym
istota rynku pierwotnego
kupno papieru wartościowego bezpośrednio od jego emitenta
RYNEK WTÓRNY
pozwala na zmianę posiadacza praw majątkowych, powstałych na rynku pierwotnym
obrót odbywa się pomiędzy inwestorami
emitent nie zwiększa wielkości swojego kapitału
pozwala na dostęp do rynku podmiotów, które nie miały dostępu do rynku pierwotnego
koncentruje małe kapitały
weryfikuje wartość praw majątkowych
ważne źródło informacji dla emitenta
niezbędne przy podejmowania decyzji o rozwoju firmy, wielkości i cenie emisji nowych akcji, obligacji, itp.
PODZIAŁY RYNKU FINANSOWEGO KRYTERIA
Zasięg terytorialny rynku
krajowy
regionalny
ogólnoświatowy
Moment rozliczenia transakcji
natychmiastowy (spot)
terminowy - forward, futures, opcje
Forma organizacyjna
giełdowy
pozagiełdowy
RODZAJ INSTRUMENTU
rynek pieniężny
Rynek lokat międzybankowych
Rynek bonów skarbowych
Rynek bonów komercyjnych
Rynek certyfikatów depozytowych
rynek kapitałowy
rynek akcji
rynek obligacji - skarbowych, komunalnych, przedsiębiorstw
rynek instrumentów pochodnych
rynku transakcji terminowych bezwarunkowych (forward, futures)
rynku transakcji terminowych warunkowych (opcje)
rynek walutowy
rynek transakcji natychmiastowych (spot)
rynek transakcji przyszłych (forward)
rynek depozytowo-kredytowy
rynek lokat bankowych
rynek kredytów i pożyczek
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE SEGMENTÓW RYNKU FINANSOWEGO
Rozmiar transakcji/charakter rynku:
rynek pieniężny
dominacja operacji hurtowych dokonywanych przez podmioty o charakterze instytucjonalnym
rynek kapitałowy
transakcje hurtowe jak i detaliczne
Płynność instrumentów
rynek pieniężny
wysoka i bardzo wysoka
rynek kapitałowy
w większości wysoka
Miejsce operacji:
rynek pieniężny
rynek nieregulowany
rynek kapitałowy
rynek regulowany
Bezpieczeństwo
rynek pieniężny
bardzo wysokie
rynek kapitałowy
bardzo wysokie
Uczestnicy obrotu
rynek pieniężny
Skarb Państwa, Bank Centralny, banki, instytucje finansowe i niefinansowe, osoby fizyczne
rynek kapitałowy
Skarb Państwa, Bank Centralny, banki, instytucje finansowe i niefinansowe, osoby fizyczne
UCZESTNICY RYNKÓW FINANSOWYCH
Sektor Publiczny
skarb państwa
władze lokalne
bank centralny
Instytucje Finansowe
Banki Inwestycyjne i Komercyjne
Otwarte Fundusze Emerytalne
Fundusze Inwestycyjne
Firmy Ubezpieczeniowe
Domy Maklerskie
Giełda Papierów Wartościowych
Centralna Tabela Ofert
Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
Przedsiębiorstwa
Gospodarstwa Domowe
RYNEK PIENIĘŻNY
Podstawowe funkcje rynku pieniężnego
regulacja płynności systemu bankowego
realizacja celów polityki pieniężnej
określenie wysokości stóp procentowych
pozyskiwanie krótkoterminowych kapitałów
finansowanie deficytu budżetowego
możliwość lokowania nadwyżek w płynne i bezpieczne inwestycje
UCZESTNICY RYNKU PIENIĘŻNEGO
banki
państwo
instytucje ubezpieczeniowe
przedsiębiorstwa
samorządy terytorialne
instytucje wspólnego inwestowania
osoby fizyczne