„Komunikacja polityczna w świetle wybranych aspektów Internetu”, A. Starewicz-Jaworska
Oprócz tego, że przeobrażenia tradycyjnych i rozwój nowych środków masowego przekazu zmieniły system medialny i formy komunikacji, miały również wielki wpływ na rozwój komunikowania politycznego (media współkształtują rynek polityczny). Internet jako środek przekazu:
- nowe strategie działań Polit.: nowy sposób budowania relacji z wyborcami i wpływanie na ich decyzje, szczególnie w okresie międzykampanijnym → Internet jako narzędzie do nawiązywania i podtrzymywania więzi
1. Komunikacja polityczna w Internecie
K.P. = proces wzajemnych oddziaływań informacyjnych między podmiotami polityki połączonymi relacjami władzy, walki i współpracy. Komunikacja to przestrzeń, w której spotykają się grupy wypowiadające się na tematy polityczne; może być to również rozmowa polityków ze społeczeństwem za pomocą środków przekazu (pośrednika)
Trwałe elementy kampanii i cechy przekazów medialnych:
- budowanie wiarygodności
- sprawność w dotarciu programem do grup społ.
- umiejętność przełożenia poparcia sondażach na rzeczywisty wynik wyborców
USA: media jako naturalne źródło informacji dla wyborców
Polska: mniejszy wpływ mediów; Internet jako ostatnie miejsce pod względem źródła informacji - gł. rolę odgrywa telewizja, radio i prasa. Dlaczego?
w PL rozbudowuje się dopiero system medialny
schematycznie traktuje się media jako narzędzia rządu
myślenie o mediach jako „tubie propagandowej”
brak tradycji wolnego słowa
Co z tym zrobić? Musi nastąpić zmiana w świadomości i postrzeganie Internetu jako wytwórcy treści
Internet pozwala na budowanie więzi miedzy politykami a wyborcami oraz między wyborcami a wyborcami; w wirtualnej przestrzeni mogą się odbywać dyskusje na tematy polit. niezależnie od miejsca i czasu
Internet wymusza większą interaktywność, „jest jednym z pierwszych dwustronnych mediów o globalnym zasięgu”
wróćmy do problemów w PL: niełatwy dostęp do I., podziały społ. i selekcjonowanie treści, powoli rośnie grupa indywidualnych użytkowników (którzy korzystają z Internetu w wąskim stopniu z braku czasu, obawy przed wirusami, zbyt wolnego połączenia etc. - jesteśmy w roku 2004…) - komunikowanie polit. czy przekazy informacyjne w Internecie są zarezerwowane tylko dla jednej czwartej Polaków
→ uczestnictwo w wirtualnym życiu polit. jest więc czynnością w PL elitarną i zarezerwowaną dla osób młodych, wykształconych, mieszkających w miastach i o wysokich dochodach
→ wiedza polityków wyborców na temat interaktywnych mediów jest niewystarczająca i powinna być uzupełniona o proces edukacyjny
→ poza tym to medium jest dla polityków trudne; każdy „internetowy gest” poddawany jest bezlitosnej krytyce na forach dyskusyjnych
→ Internet umożliwia powrót do demokracji bezpośredniej: umożliwiony jest kontakt każdego z każdym i dyskusja na każdy temat (system w Szwajcarii: jest najbliższy demokracji bezpośr., czyli organizuje się tam więcej referendów niż we wszystkich krajach świata łącznie)
→ nowe medium sprawdza się w sytuacjach kryzysowych - potrzeba tylko paru minut, aby umieścić na stronie internetowej oświadczenie lub ogłosić konferencję online; jest to również niski koszt dotarcia do odbiorcy
Strony WWW - bezpośredni i nieograniczony kontakt z wyborcą; zindywidualizowanie przekazu i zamieszczanie informacji non stop, bez pośredników; zaistnienie w środkach przekazu (brak ograniczeń na witrynach internetowych, a więc można zamieszczać np. obszerne relacje z wystąpień polityków, czym inne media nie będą zainteresowane ze względu na nakłady finansowe); korzystanie przez szerszy krąg odbiorców
2. Internet w kampaniach
Inne narzędzia internetowej komunikacji politycznej (oprócz stron WWW): poczta elektroniczna, banery reklamowe, grupy dyskusyjne, debaty online, blogi
Blogi:
- relacja na bieżąco np. przebiegu kampanii
- możliwość kontaktu z internautami poprzez komentowanie
USA jako prekursor elektronicznej demokracji (już od 1995: kandydat partii republikańskiej, Lamar Alexander, ogłosił swoją kandydaturę w Internecie)
parę badań: 1. w 2004 z Internetu jako gł. środka informacji o kampanii prezydenckiej regularnie korzystało 13% Amerykanów (podwojony wynik z 2000 roku); zainteresowani korzystali z różnych źródeł: odwiedzali strony gł. dostawców wiadomości (CNN, NYTimes), korzystali z Yahoo czy AOL; 2. w 2004 jednak nadal przeważa TV jako źródło informacji (76% Amerykanów), później gazety i Internet
→ TV pochłania więcej zasobów finansowych w kampaniach, Internet is cheaper
3. Internet dominującym medium w kampaniach polit.
a) niski koszt dotarcia do wyborcy oraz pozyskiwania źródeł finansowania dla działalności polit. - brak kosztów dystrybucji informacji, niski koszt dotarcia do wyborcy
b) aspekt dostępności, zmiany czasu poświęcanego na korzystanie z Internetu - nieograniczone źródło informacji, stały wzrost osób korzystających z nowego medium
c) aspekt poszukiwania nowych form demokratycznych - spadek l. osób biorących udział w wyborach spowodowany zmianami zachodzącymi populacji osób uprawnionych do głosowania i apatią społeczeństwa; próba wprowadzenia idei głosowania przez Internet
d) aspekt poszukiwania nowych form komunikacji z wyborcami - promocja w Internecie, wspomniane wyżej narzędzia internetowej komunikacji Polit.; wykorzystywanie portali nowej generacji (tworzone przez użytkowników, duża swoboda i wolność wypowiedzi)
e) aspekt zmiany populacji użytkowników mediów/nowego pokolenia wyborców - nowe pokolenie = millennium kids, echo boomers lub Generacja Y, czyli wyborcy, którzy są świeżo po uzyskaniu prawa wyborczego; jako że wychowali się na przekazie TV, są na niego uodpornieni
f) aspekt szybkiego rozwoju rynku usług konsumpcyjnych w I. - handel elektroniczny, rynek reklamy internetowej (od 1997); w PL rynek tej reklamy jest najszybciej rozwijającym się segmentem branży reklamowej; handel w Internecie: sklepy internetowe
Internet przekształca zainteresowanych wyborców w wyborców poinformowanych, czyli zaangażowanych; kształtuje zachowania polityczne i jest jednym z gł. źródeł gromadzenia funduszy na politykę (chyba chodzi o oszczędzanie jako że kampania w I. jest tańsza)
Zagrożenia wg M. Cornfielda: interaktywne media oznaczają udział w życiu Polit. pozbawionym odpowiedzialności, co prowadzi do zdystansowania się do działalności partii i budowania zaplecza Polit.