Rysunek techniczny

Rodzaje tarcia techniki i cel smarowania

1. Tarcie jako zjawisko - wys. Na obszarze styku z przemieszczających się względem siebie ciał w wyniku którego powstają opory ruchu

2. rodzaje tarcia

1. zewnętrzne - w zależności od sposobu smarowania czyste, suche jeśli nie ma smaru, płynne, pół płynne, pół suche. W zależności od sposobu przemieszczenia się przyległych do siebie powierzchni ślizgowe, toczne ( najmniejsze). W zależności od współpracy kinetycznej (ruch) i syntetycznej ( największe , tylko rozruch )

2. wewnętrzne - inaczej lepkość cieczy . Przeciwstawiane się wzajemnym przesunięciach sąsiednich warstw cieczy ( tylko w ruchu )

3. wykorzystywanie zjawiska tarcia ;

• hamulce

• sprzęgła

• przekładnie

4. Współczynnik tarcia zależy od ;

• Własności stykających się powierzchni (chropowatość)

• Rodzaju materiału stykających się powierzchni

• Rodzaju tarcia

• Zastosowania lub nie smarowania

• Wartość siły odcisku

5. Techniki smarowania

1. Hydrostatyczne - dla uzyskania tarcia płynnego, warstwa cieczy smarnej doprowadzana jest pod ciśnieniem ( łożyska osiowe , promieniowe i prowadnice )

2. Hydrodynamiczne - warstwa cieczy smarnej powstaje w wyniku ruchu współpracujących elementów.

6. Cele smarowania ;

• Zmniejszenie tarcia

• Zabezpieczenie przed korozją

• Chłodzenie

• Mycie ( przyspieszenie procesu dotarcia )

7. Rodzaje smarów

• Oleje smarowe - (płynne) mineralne z ropy naftowej syntetyczne (silnikowe ) oraz roślinne i zwierzęce

• Smary stałe stosowane przy dużych naciskach jednostkowych, małych prędkościach poślizgu, przy wysokich temperaturach i do łożysk tocznych, np. wazelina , grafil, towot, teflon

8. Układy smarowania

• Indywidualne, każdy punkt smarowania ma swój własny zbiornik (smarowanie) napełniany okresowo

• Centralne, punkty zasilenia są zasilane ze wspólnego zbiornika np. rozbryzgowego , ciśnieniowego

9. Elementy układu smarowania

• Pompy toczne

• Pompy zębate

• Mamo metry

• Filtry

• Chłodnice

Części maszyn i urządzeń

1. Połączenia nie rozłączne

• Nitowanie

• Spawanie

• Ściskanie

• Zgrzewanie

1. połączenia nitowe

1. charakterystyka połączenia

1. Nitowanie - proces technologiczny w wyniku którego uzyskuje się połączenie nie rozłączne

2. Zamykanie nitów

• uderzeniowo

• naciskowo (prasa)

• na gorąco

• na zimno

2. rodzaje połączeń

1. w zależności od zastosowanego połączenia

• mocne

• szczelne

• mocno szczelne ( zbiorniki wysoko ciśnieniowe )

• nie znacznie obciążone

2. ze względu na konstrukcje

• zadatkowe

• naddatkowe

3. rodzaje i wymiary nitów, kształty i wymiary nitów ogólnego przeznaczenia i znormalizowane

• nity pełne

• polaczenia twarde ( mosty, wierze, kotły)

• z łbem kolistym, stożkowym, soczewkowym itp.

• Drążkowe i rurkowe

• Materiały miękkie i kruche

• Elektrotechnika

1. długość nitu

l = l₁₊lo

l ₁ = grubość łącznych części

lo = naddatek na zakuwkę

lo= (1,3 ÷ 1,8 ) d

4. materiały na nity z tego samego lub zbliżonego materiału

2. połączenia spawane

• kratownice

• kadłuby łożysk

• korbowody

• koła pasowe

• zbiorniki ciśnieniowe

• korpusy obrabiarek

• części walcowatych o różnych wartościach

• odkuwek

• odlewów

1. rodzaje spoin

• nośne

• szczelne

• złączne

ze względu na kształt, zgrzewane najlepiej metale o zbliżeniowym lub takim samym skaldzie chemicznym także metale i nie metale, np.

• czołowe zgrzewanie

• punktowe zgrzewanie np. ciężkie blachy

Połączenia klejone

• wytrzymanie materiału

• szczelne

• możliwość rozwarstwiania

• zmienność temperatury

• Długi czas połączenia

3. połączenia wciskane

Średnica wałka jest większa niż średnica otworu

1. zalety

• współosiowatość

• brak elementów pośrednich

• Proste i tanie wykonane

• Duża obciążalność

2. wady

• naprężenia

• trudność uzyskania wcisku

• stosowanie dodatkowego zabezpieczenia przy obciążeniu

3. rodzaje

• wtaczanie ( prasa hydrauliczna ) ręczna -młotek

• skurczowe ( nagrzewane oprawy, oziębienie czopa )

4. zastosowanie

• osadzenie wieńców uzębionych na kołach zębatych

• obręcze na kołach jezdnych

• wykrojniki

• korba z wałem

Połączenia kształtowe - charakterystyka

1. charakterystyka połączenia

łączenie i ustawianie wzajemnego połączenia części współpracujących uzyskuje się poprzez odprowadzenie ukształtowania powierzchni lub zastosowanie łączników

• połączenie bezpośrednie - wielowypustowe, wielokartowe, wielotoczne

• połączenie pośrednie - wypustowe karbowe, sworzniowe , klinowe

2. połączenia wypustowe

• stosowanie, osadzenie na wale różnych części maszyn ( koła zębate , pasowe)

• przenoszenie momentu obrotowego

3. połączenia wielo wypustowe

dokładnie osiowanie, zmniejszenie nacisków jednostkowych i oporów tarcia przy połączeniach ruchowych, zmieszenie wymiarów( piasty)

4. połączenia kulkowe

• kółka złączone ( zabezpieczone przed przeciążeniem)

• kółka ustające

5. połączenia sworzniowe do połączeń ruchowych (przegubowych ) np. tłok z korbowodem

---