ZESTAW 42

1. Co to są wykresy CTPc?

Są to wykresy czas-temperatura-przemiana chłodzenia ciągłego. Zastosowa­nie wykresów CTPi w przypadku chłodzenia ciągłego stali wnosi błąd wynikający stąd, że okresy czasu wytrzymania izotermicznego stali przy różnych temperaturach nie są sobie równoważne. Dlatego krytyczna szybkość chłodzenia wyznaczona z wy­kresu CTPi jest ok. 1,5 razy mniejsza niż w rzeczywistości. Stąd też dla dokładnej ilustracji kinetyki przemiany austenitu przy chłodzeniu zaczęto opracowywać wykre­Sy cTpc, Używa się do tego celu dylatometrów wyposażonych w znaczniki czasu, dzięki czemu każdej przemianie zarejestrowanej na krzywej dylatometrycznej można przypisać czas, jaki upłynął od początku chłodzenia. Wykonując serię próbek przy różnej szybkości chłodzenia, a następnie nanosząc krzywe chłodzenia i zaznaczone na nich punkty początku i końca różnych przemian uzyskuje się wykres taki jak na rysunku 11.12. Dla pełniejszego zobrazowania przemiany, krzywe chłodzenia opisuje się dodatkowo wartościami twardości HV, a przy punktach przecięcia krzywych chłodzenia i linji i wykresu oznaczających konie-c przemiany podaje się procentowy udział danego składnika strukturalnego, Dzięki temu wykresy CTPc mogą nie tylko być stosowane do doboru warunków Obróbki cieplnej, ale pozwalają na przewidywa­nie struktury i twardości, jeśli. znana jest szybkość chłodzenia w danym miejscu obrabianego elementu.

2.Obróbka cieplna brązów aluminiowy.

Stopy miedzi z aluminium o zawartości 5 + 11% Al, z ewentualnym dodatkiem innych pierwiastków (Fe, Mn, Ni, As) nazywamy brązami aluminiowymi. Cechują się dobrymi własnościami wytrzymałościowymi, bowiem aluminium podwyższa twardość i wytrzymałość miedzi (przy 10% prawie dwukrotnie ). Wydłużenie wzrasta do zawartości ok. 6% Al, po czym spada. Jednak utrzymuje się na wysokim poziomie 20 + 40%. Po obróbce cieplnej twardość stopu CuAI10 może osiągnąć wartość 160 + 180 HB. Brązy aluminiowe klasyfikuje się wg przeznaczenia na odlewnicze i do przeróbki plastycznej. Odlewnicze zawierają więcej dodatków stopowych i są z reguły wielo­składnikowe. Nagrzanie stopu zawierającego > ok. 90/0 Al do temperatury 850 -;- 950oC i zahar­towanie powoduje przechłodzenie fazy 13 do temperatury pokojowej i powstaje struktu­ra iglasta typu martenzytycznego. Podczas następnego odpuszczania, które przeprowa­dza się < 550oC \wydzielają się dyspersyjne cząstki umacniające stop i struktura składa się z a + y'. Przy wyższych temperaturach odpuszczania następuje koagulacja wydzie­leń, co powoduje obniżenie własności wytrzymałościowych i wzrost plastycznych.

---