* Realny produkt krajowy brutto (realny PKB) (ang. Real GDP - Real Gross Domestic Product) (ekon.) to jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego. Realny PKB opisuje wartość wszystkich finalnych dóbr i usług wytworzonych w danym okresie (najczęściej roku), na terytorium danego kraju, liczona w cenach rynkowych w okresie bazowym. Realny PKB jest właściwym miernikiem zmian produkcji w czasie (wzrostu gospodarczego), ponieważ zmienia się tylko z powodu zmieniania się rozmiaru fizycznego produkcji krajowej. Wzrost cen bieżących (inflacja) nie ma zatem wpływu na realny PKB.
** Dochód narodowy (ekon.) inna nazwa dla Produktu Narodowego Netto, jest to suma dochodów wszystkich obywateli oraz osób prawnych z siedzibą w danym kraju, uzyskanych z wykorzystania czynników produkcji (ziemia, praca, kapitał), równa całkowitej wartości wytworzonych dóbr i usług pomniejszona o koszty amortyzacji (czyli koszty zużycia czynników produkcyjnych).
Podział dochodu narodowego
1) Pierwotny - odbywa się w miejscu wytworzenia dochodu, np. w przedsiębiorstwie; nie dzieli się między pracowników i przedsiębiorców. W wyniku podziału pierwotnego tworzą się płace pracowników najemnych i zyski przedsiębiorstwa.
2) Wtórny - tworzony poprzez rynek (mechanizm rynkowy - system cen) i budżet państwa (system podatków). W wyniku podziału wtórnego tworzy się dochody właścicieli przedsiębiorstw i jednostek usługowych, pracowników sfery nieprodukcyjnej i państwa.
W wyniku podziału wtórnego dochody otrzymują trzy grupy podmiotów. Jeżeli państwo dysponuje własnymi dochodami, realizuje zadania polityki gospodarczej i społecznej:
finansuje administracje państwową, wymiar sprawiedliwości, ochronę porządku publicznego;
obronę narodową, powszechną oświatę publiczną, naukę i kulturę;
obciążenia z tytułów kredytów zagranicznych, publiczną ochronę zdrowia i opiekę społeczną.
Zadania te wynikają z koncepcji państwa dobrobytu, które przychodzi z pomocą swoim obywatelom.
3) Ostateczny - tworzy się fundusz konsumpcji (zaspokajanie potrzeb) i akumulacji (powiększanie możliwości produkcyjnych), który tworzy się za pomocą redystrybucji dochodów, podatków i kredytów.
*** PKB per capita (ang. GDP per capita) to jeden z najczęściej stosowanych na świecie mierników zamożności państwa (społeczności w nim mieszkającej). Sposób jego obliczania jest bardzo prosty - wartość Produktu Krajowego Brutto danego państwa dzielimy przez liczbę jego mieszkańców. Pojęcie PKB per capita pojawiło się na świecie ze względu na niespójność w podawaniu dochodu narodowego państw jako niepodważalnej miary ich zamożności. PKB nie uwzględnia kwot amortyzacyjnych. Toteż wzrost PKB nie przekłada się automatycznie na wzrost stopy życiowej.
17,482 |
**** W ekonomii parytet siły nabywczej (ang. purchasing-power parity, PPP) - PPP opiera się na teorii jednej ceny, która mówi, że za określoną liczbę jednostek danej waluty można kupić w każdym kraju w tym samym czasie dokładnie tyle samo dóbr. Jeśli np. 1 kg ziemniaków byłby tańszy w Polsce niż w Niemczech, to bardziej opłacałoby się kupować ziemniaki w Polsce i sprzedawać je w Niemczech. To powodowałoby wzrost popytu w Polsce (a zatem i wzrost ceny ziemniaków w Polsce) i wzrost podaży w Niemczech (a zatem spadek ceny w Niemczech), co w konsekwencji prowadziłoby do wyrównania się cen, zgodnie z teorią jednej ceny. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy spełnione są założenia teorii jednej ceny, m.in. brak barier między poszczególnymi rynkami, dobra powinny być doskonałymi substytutami i powinny być doskonale mobilne.
Parytet siły nabywczej pozwala na rozwiązanie problemu dokonywania porównań międzynarodowych PKB. Polega na dokonaniu przeliczenia kursu waluty według siły nabywczej. Kurs waluty może się różnić od parytetu. Mają na to wpływ takie elementy jak:
różne ceny towarów i usług w porównywanych krajach,
różny stopień pomocy publicznej i jej zakres.
Zasadniczą sprawą jest zebranie danych o cenach z zagregowanej listy towarów, która zawiera towary porównywalne i reprezentatywne dla analizowanych krajów. Parytet siły nabywczej jest właściwszym wskaźnikiem od kursu walutowego, gdyż uwzględnia siłę nabywczą.