KINO BRYTYJSKIE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ. Pod koniec wojny Wielka Brytania produkowała około 40 filmów rocznie, z czego 6 pochodziło z Ealing. Do największych producentów i dystrybutorów dołącza Arthur Rank (producent mąki). Przejął od Gaumont-British i Odeonu sieć kin - tym samym stał się właścicielem dwóch z trzech największych sieci kin, został największym indywidualnym dystrybutorem i właścicielem 70% powierzchni studiów filmowych. Drugą najważniejszą siłą było Associated British Picture Company (drugi co do znaczenia dystrybutor, także sieć kin). Trzecia siła: Hollywood, dostarczyciel połowy filmów wyświetlanych w brytyjskich kinach.
Rank chce włamać się na rynek amerykański - zakupić sieć kin w US, Kanadzie i założyć firmę dystrybucyjną. W Anglii produkuje spektakularne widowiska, które mają mu pomóc w kolonizacji Ameryki - Cezar i Kleopatra (za ponad milion funtów). Chce wytworzyć zapotrzebowanie na brytyjskie filmy w Ameryce. Aby zwiększyć liczbę produkcji na Wyspie wspiera wiele produkcji (ale mniejszymi sumami). Filmy brytyjskie mają wyprzeć z kin amerykańskie. Balcon zawiera korzystną umowę z Rankiem - Ealing dostaje swobodę w wyborze produkcji, zarezerwowane miejsce dla filmów w kinach, dogodne warunki dystrybucji. Rank Organization zapewnia pokrycie kosztów w wysokości 50%. W ten sposób Ealing zostaje dość niezależną kompanią związaną z jednym z największych graczy na rynku.
Niestety, plany Ranka zawodzą już na samym początku, jeszcze przed kryzysem dolara z 1947 roku. Rok 1946 przyniósł ponad 1,5 mld funtów strat. Filmy brytyjskie powielały pomysły Hollywoodu, zamiast próbować wykreować własny styl. Straty przyniosły głównie filmy „eksportowe”, podczas gdy filmy tańsze, jak te z Ealing, oraz kino artystyczne, same zarabiały na siebie. Hollywood się jednoczy by chronić swoje interesy - 1946 powstaje Motion Picture Export Association of Amercia (MPEA). Rank w l.50 wycofuje się z branży filmowej, inwestuje w sieć hoteli, kąpielisk i firmę Xerox.
MPEA odegrało główną rolę w latach 1947-8, które były w branży filmowej czasem kryzysu. W związku z kryzysem dolara na filmy importowane nałożono 75% cło. MPEA odpowiedziało embargiem. To spowodowało, że w brytyjskich kinach zaczęło brakować nowych filmów - publiczność ucieka. Rank widział z tej sytuacji z jednej strony zagrożenie, z drugiej - szansę. Program realizacji 60 filmów. Jako że wszystkie powierzchnie w studio były zajęta, Ealing miało robić filmy w plenerze. M. in. Whisky Galore! , zrealizowany na wyspie Barra. Nowy szef Board of Trade, Harold Wilson, osiągnął z amerykańskimi producentami kompromis, zanim Rank zdążył wyprodukować większość ze swoich filmów Te, które powstały, nie miały szans w rywalizacji z najlepszymi produkcjami amerykańskimi. To kres marzeń brytyjskiego przemysłu filmowego. Ealing nie poniosło strat.
Wilson próbuje dźwignąć przemysł bryt. Rozporządzenie (szybko usunięte), że w kinach ma być wyświetlane min. 45% produkcji brytyjskich. Zakłada National Film Finance Coropration (1949) udzielającą kredytów. Największy kredyt zaciągną Korda's British Lion i szybko zbankrutował. Kolejna innowacja „Eady money” (od nazwiska projektodawcy Sir Wilfreda Eady) - nagroda za najwyższy box-office. To prowadzi do paradoksów - nagrodę otrzymują filmy, które same na siebie zarabiają. Nagrodę otrzymuje Afrykańska królowa (1951, rez. John Huston), nakręcona w WB. Brak wsparcia niezależnych, mniejszych produkcji.
Kłopoty Ealing - mniejsza widownia w kinach (konkurencja tv), brak zainteresowania filmami. Sprzedaż studia w 1955, produkcja przenosi się do MGM' s Boreham Wood. Zmniejszenie ilości produkcji.
WYTWÓRNIA EALING - „Mr Balcon's Academy”
Na podst: John Ellis, Made in Ealing, „Screen" 1975/1 (w bibliotece filmówki)
Jeden z ważniejszych nurtów powojennego kina brytyjskiego. To seria inteligentnych komedii zrealizowanych dla studia Ealing, prowadzonego przez Michaela Balcona.
Twórcy:
Charles Crichton Hue and Cry (1947), Szajka z Lawendowego Wzgórza (The Lavender Hill Mob, 1951), The Titfield Thunderbolt (1953), [ostatni film: Rybka zwana Wandą (A Fish Called Wanda, 1988)]
Alexander Mackendrick Whisky Galore! (tytuł am: Tight Little Island) 1949, The Man in the White Suit (1951), The Ladykillers (1955)
Henry Cornelius Paszport do Pimlico (Passport to Pimlico, 1948), Genevieve (1953), Father Brown (1954)
Robert Hamer Szlachectwo zobowiązuje (Kind Hearts and Coronets, 1949)
Gwiazdą filmów był Alec Guiness, te występy przyniosły mu międzynarodową sławę (Szlachectwo zobowiązuje, Szajka z Lawendowego Wzgórza, Paszport do Pimlico)
Scenarzysta T.E.B. Clarke: Hue and Cry (1947), Paszport do Pilmlico (1949), Szajka z Lawendowego wzgórza (1951),
Większość twórców miała wyższe wykształcenie: Hamer, Clarke, Crichton, Frend - Oxbridge, Mackendrick - szkoła artystyczna, Cornelius - Akademia Maxa Reinhardta w Berlinie i Sorbona.
Środowisko wytwórni Ealing to średnia klasa średnia. Chcą robić filmy "o ludziach", ale jedyni ludzie jakich znają, to osoby z ich środowiska. Nie mają żadnego styku z proletariatem. Dlatego tymi najprostszymi ludźmi w filmach są mali przedsiębiorcy, sklepikarze, urzędnicy.
SYSTEM PRACY: Pracownicy Ealing dostają gaże niższe niż przeciętne, ale mają zapewnioną stosunkową wolność artystyczną. Są wierni wobec swojej wytwórni. TEB Clarke, gdy otrzymał Ocsara za scenariusz do Szajki z Lewandowego Wzgórza, dostał wiele propozycji z Hollywood, za konkretne pieniądze. Został w Ealing. Zebrania „okrągłego stołu” - burza mózgów przy obmyślaniu nowego filmu. Zespół Balcona tworzy pierwszy na Wyspach związek pracowniczy złożony z ludzi środowiska filmowego.
Postprodukcja: dźwięk nakładany na gotowy film. To wyklucza pracę np. z Benjaminem Brittenem (z którym Balcon prowadził rozmowy), ponieważ Britten uważa, że tworzenie muzyki powinno być równoległe do pracy nad scenariuszem, że reżyser, scenarzysta i kompozytor powinni tworzyć twórczy zespół. Wcześniej Britten z Harrym Wattem i Basilem Wrihgtem stworzy Nocą pocztę (Night mail, 1936).
STYL I TREŚĆ: „Styl komedii z Ealing był nowością w tym względzie, że zajmowały się one utopijnymi pragnieniami niższej klasy średniej, a nie jej pretensjami.” (s.116). Produkcje Ealing pokazywały świat prawdziwy, w którym warto żyć. Pokazuje ludzi średniej klasy z inwencją. Pokazuje ich pragnienia i aspiracje. Jednocześnie sankcjonuje pragnienia społecznie nieakceptowane: łatwego wzbogacenia się, przybrania nowej tożsamości, prowadzenia życia pełnego zbytku i pięknych kobiet (Szajka z Lawendowego Wzgórza), wyrwania się z okowów codzienności i wyrzeczenia się społecznych obowiązków, stworzenia samoregulującej się, niezależnej mini utopii (Paszport do Pilmico). To nie satyry - jak filmy Prestona Strugesa z lat 1940-9, choć Balcon mówi o tym, że wszyscy pracownicy studia bardzo cenili jego filmy (bardziej niż np. Chaplina). Akcenty krytycyzmu społecznego: W Paszporcie do Pimlico - protest przeciw odgórnemu przydzielaniu racji żywnościowych.
„Świeżością” realizmu z Ealing było obrazowanie doświadczeń klasy średniej, przedstawienie ich jako bohaterów działających, bogate sylwetki psychologiczne. Brak niedbałego luksusu w tle. Filmowanie prawdziwych obiektów, rekwizytów. Jeżeli tło jest malowane, to nie udaje, że nie jest.
Jednocześnie w żaden sposób nie naruszają norm, które można by uznać za konstytutywne dla narodu brytyjskiego. Nie ma poważnej krytyki instytucji państwowych - i policji czy działania parlamentu. Nie nawołują do rewolucji czy buntu.
Aseksualność. Zachowawczość w kwestii relacji damsko-męskich. Kobiety jako ucieleśnienie wartości moralnych. Filmy „rabunkowe” - Szajka z Lawendowego Wzgórza, The Ladykillers - prawie kompletny brak postaci kobiecych.