PODMIOT PRAWA AUTORSKIEGO - TWÓRCA

Twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu; jest to domniemanie ustawowe, które można obalić tylko w drodze procesu sądowego, pod warunkiem udowodnienia, że osoba, której nazwisko jest umieszczone na utworze, faktycznie twórcą nie jest.

Prawa twórców

Autorskie prawa osobiste

• przysługują w zasadzie twórcy utworu,

• powstają z chwilą ustalenia utworu,

• nie można ich się zrzec,

• nie podlegają dziedziczeniu,

• nie są ograniczone w czasie,

• nie wygasają po śmierci twórcy,

• ich pakiet określa art. 16:

• prawo do autorstwa utworu,

• prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo udostępniania go anonimowo,

• prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,

• prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,

• prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Katalog osobistych praw autorskich z art.16 jest uzupełniony jeszcze innymi prawami szczegółowymi, jak na przykład:

• prawo do sprzeciwienia się zniszczeniu utworu plastycznego (art. 32 ust.2),

• prawo dostępu do utworu znajdującego się u nabywcy ( art. 52 ust.3),

• prawo do wycofania utworu z obiegu przez twórcę (art.56),

• prawo twórcy do odstąpienia lub wypowiedzenia zawartych z nim umów (art. 58),

• prawo twórcy do przeprowadzenia nadzoru autorskiego (korekty) przed rozpowszechnieniem utworu (art. 60).

Autorskie prawa majątkowe

• mogą być przedmiotem obrotu prawnego (umowy o przeniesienie praw, o korzystanie z praw, (np. umowa licencyjna), a także są dziedziczone. Zgodnie z art.17 należą do nich:

• prawo do korzystania z utworu,

• prawo rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji,

• prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Czas trwania autorskich praw majątkowych

• trwają w zasadzie przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci,

• jeżeli twórca nie jest znany - 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu;

jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca:

• 70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu,

• gdy utwór nie został rozpowszechniony - 70 lat od daty ustalenia utworu;

Jeżeli bieg terminu wygaśnięcia autorskich prawa majątkowych liczy się od rozpowszechnienia utworu, a utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części.

Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w pełnych latach następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego bieg terminu zaczyna się liczyć.

Ustawowy czas trwania autorskich praw majątkowych nie może być ani skrócony ani wydłużony jakąkolwiek czynnością prawną, ani aktem administracyjnym.