Dług publiczny - rodzaje i przyczyny powstawania
Dług publiczny - jest to suma wszelkich finansowych zobowiązań z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz innych działań podmiotów publicznych powodujących wzrost ich zobowiązań.
Dzieli się na: dług dobrowolny i przymusowy, dług krajowy i dług zagraniczny, dług krótkoterminowy, długot., średniot.
Biorą pod uwagę źródła zaciągania długu można wyróżnić dług wewnętrzny i zewnętrzny. Wierzycielami długu wewnętrznego, czyli krajowego mogą być osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa, w tym oczywiście banki, towarzystwa ubezpieczeniowe jak również inne instytucje finansowe.
Zadłużenie zewnętrzne, czyli pożyczki zagraniczne. Inny podział długu publicznego można zaobserwować biorąc pod uwagę okoliczności, które zmuszają do zaciągnięcia długu. Mianowicie podział ten zależy od czasu na jaki ma powstać dług. Tak więc może być płynny bądź refundowany.
Płynny dług może być zaciągany na konkretne cele, jest związany z bieżącymi koniecznymi wydatkami i dlatego jest zaciągany na krótki okres czasu.
Natomiast dług refundowany rodzi się z pożyczek długoterminowych, z których finansuje się wydatki majątkowe np. budowa obiektów dla użyteczności publicznej, który w późniejszym czasie będzie przynosił dochody, a te będą źródłem spłaty długu.
Dług publiczny powstaje tedy, gdy strumień dochodów jest innych rozmiarów niż strumień wydatków. W wyniku porównania powyższych czynników zauważymy, iż powstaje bądź nadwyżka bądź deficyt budżetowy. Nas interesuje zjawisko deficytu. Mówiąc krótko kiedy deficyt budżetowy jest większy niż finansowe zasoby publiczne powstaje dług publiczny, który jest sumą deficytów z poprzednich okresów.
Główną przyczyną powstania długu jest stale utrzymujący się deficyt budżetowy, który w konsekwencji przekształca się w dług. Inna przyczyna to okres zwiększonych wydatków, których trzeba dokonać zaciągając pożyczki, które to następnie należy sfinansować - no i znów powstaje lub zwiększa się nasz dług. Oczywiście czas kiedy wydatki są większe i ważniejsze niż w innym okresie to przede wszystkim czas wojen lub kryzysów gospodarczych.
Obsługa długu publicznego polega na spłacie odsetek od zaciągniętych pożyczek oraz wykupie rocznym papierów wartościowych za pomocą których pożyczki są z reguły zaciągane (bony skarbowe i obligacje skarbowe).
Obsługa długu publicznego może w przyszłości wymagać zwiększenia podatków lub zmniejszenia wydatków budżetowych co zwykle budzi niezadowolenie społeczne.
Rozmiary długu publicznego o ile opiewa on na walutę obca wyraża się w walucie krajowej.
Wysokość długu publicznego zmienia się w wyniku zmian kursu walutowego.
Część Polskiego długu opiewa na dolarach USA.
Innym elementem zwiększającym rozmiary długu jest kapitalizacja odsetek od niespłaconych kredytów.