• KLASYCZNY POMÓR ŚWIŃ

(pestis clasica suum)

cyklicznie przebiegająca choroba zakaźna o przebiegu nadostrym, ostrym lub przewlekłym

wywołana przez wirus znajdujący się we krwi, tkankach, wydzielinach i wydalinach chorych zwierząt

Występowanie:

• w PL ostatnio w 1995r

Etiologia:

• Pestivirus typ 2 rodzina: Flaviviridae (RNA)

• ujemnie spolaryzowany RNA

• wirion śr. 40-45 nm, genom 30 nm

• E2, Ems - najważniejsze białka w genomie

• wrażliwy na pH < 3 i > 10, UV - 1h, temp. 60°C - 5-20 min

• w gnijących zwłokach, krwi, moczu - do 48 h, w pułtuszach - kilka lat

• śr. dezynfekcyjne: 2% NaOH - 1h, 2% NaOH, 5% mleko wapienne, 5% fenol (15 min), 6% krezol, 20% wapno chlorowane, 1% Virkon

• cytopatogenność (PK 15)

• szczepy niecytopatogenne - postać atypowa, przewlekła

• wirusy pomocnicze - szczep niecytopatogenny może się namnożyć i dawać obj. kliniczne

• niewrażliwy na niskie temp., oporny na war. środowiskowe

• silnie zakaźny - mała ilość wystarczy do zakażenia

Epizootiologia:

• wrażliwe zwierzęta: świnia domowa, afrykańska, dzik

• źródła: zwierzęta chore (kontakt bezpośredni), w okresie wylęgania choroby, latentnie zakażone, nicienie płucne i ich larwy, wykorzystywanie zlewek do karmienia świń

• sprzyjają: handel świniami, duże skupiska, zakłady utylizacyjne, transport

• krew, tkanki, wydzieliny i wydaliny

• Ca - bierny przenosiciel

• Bo, Ov - nosiciele

• Su - sieje całe życie

• siewstwo już w okresie inkubacji

Wrota: wszystkie

• per os (woda, pasza)

• aerogennie (droga kropelkowa)

• rany (szczepienia, kastracje)

• nieuszkodzone błony śluzowe

• drogi rodne (śródmacicznie, podczas krycia)

Patogeneza:

wirus → migdałki, regionalne węzły chłonne (szczególnie żuchwowe, okołogardzielowe) → krew, chłonka → narządy pierwotnego powinowactwa (śródbłonek - uszkodzenie naczyń, układ chłonny, szpik, śledziona, inne kom. USŚ) tzw. wiremia pierwsza → krew → kom. nabłonkowe narządów wewnętrznych - panorganotropowy (narządy manifestujące objawy) → wiremia druga

Wywiad:

• czy Su chore lub podejrzane zostały wprowadzone do zagrody w ciągu ostatnich 4 tyg.

• czy miały styczność z Su chorymi

• ustalić przyczynę ostatnich upadków

• czy wykonywano zabiegi zoot-wet

• ustalić sytuację epizootyczną w najbliższych obwodach łowieckich

Objawy kliniczne:

O. I. kilkanaście godz. - kilka tyg.

1. POSTAĆ TYPOWA

 p. nadostra:

• 41,5°C; objawy ogólne

• zaburzenia krążenia, rozlane zaczerwienienia (siniejące) skóry

• chwiejny chód, niedowłady, porażenia

• śmierć po 24-48 h

 p. ostra i podostra:

• niechęć do ruchu, zaleganie, śpią, mało jedzą, dużo piją, 41.5°C (typ przerywany)

• zmiany na skórze

• początkowo zatwardzenie przechodzące w biegunkę (szarozielona lub czekoladowa)

• wypływ z nosa, duszność

• chwiejny chód, niedowłady, porażenia, nie reagują na bodźce, śpiączka, drgawki, podniecenie, zbijają się w grupy, pokładają jedno na drugim, maciory prośne ronią

 p. przewlekte: następstwo ostrego przebiegu, zmienne natężenie objawów

• zahamowanie rozwoju prosiąt

• niedokrwistość

• zgrubienia i wypryski, wypadanie szczeciny

• mogą zdrowieć → słaba kondycja

2. POSTAĆ ATYPOWA

dotyczy gł. młodych

• objawy uszkodzenia jednego narządu - płuca, mózg (drgawki toniczno-ktoniczne), p. pokarmowy (biegunka)

AP:

 p. nadostra: objawy słabo wyrażone

• punktowate wybroczyny na węzłach chłonnych, błonach śluzowych, korze nerek, pod błonami surowiczymi

• przekrwienie i rozpulchnienie błon śluzowych

 p. ostra i podostra:

• węzły chłonne - marmurkowatość, obrzęk

• nerki, pęcherz moczowy, j. grube, nagłośnia - wybroczyny i wylewy krwawe (czasem również na skórze, płucach, trzustce)

• czerwona wysypka - skóra uszu, klatki piersiowej, podbrzusza, okolicy pośladków, kończyn

• płuca - rozsiane ogniska zapalne, wybroczyny pod opłucną, krwotoczne zapalenie płuc → przy powikłaniach pasterelami → odoskrzelowe włóknikowe zapalenie płuc

• serce - zwyrodnienie miąższowe

• żołądek - zap. nieżytowe do krwotocznego

• j. cienkie - zapalenie nieżytowe z obrzmieniem grudek chłonnych

• j. grube - zap. dyfteroidalne, butony pomorowe

• śledziona - klinowate krwawe zawały brzeżne

• wątroba - obrzękła, przekrwiona

 p. przewlekła:

• skóra - osutka strupiasta;

• płuca - ogniska martwicowe, zapalne

• jelita - zapalenie dyfteroidalno-martwicowe

• j. grube - stare butony, płaskie

Bad. laboratoryjne:

• odczyn IF bezpośredniej

• odczyn immunoperoksydazowy (PLA) na PK-15

• materiał do badań: migdałki, węzły chłonne podżuchwowe, nerka, śledziona

• PCR

• próba biologiczna na Su - obecnie zabroniona ustawą o ochronie zwierząt z dnia....

• Zapobieganie i zwalczanie:

• przestrzeganie zasad zoohigieny

• bioprewencja

• kwarantanna (3 tyg.)

• szczepienia w Polsce są zabronione

Leczenie: zabronione, zgłosić lekarzowi urzędowemu

CHOROBA ZWALCZANA Z URZĘDU