SUROWCE POBUDZAJĄCE
Surowce kosmetyczne, z uwagi na ich właściwości, można podzielić na kilka charakterystycznych grup. Jedną z nich są substancje pobudzające, przy czym dzieli się je na (podział wg książki A. Marzec - „Chemia kosmetyczna”):
substancje biologicznie czynne, w tym:
- substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego
- witaminy
- kwasy owocowe AHA
aktywatory przemiany materii z podziałem na:
- czynniki wzrostu - cytokininy
- β - glukan
- DNA i RNA
SUBSTANCJE BIOLOGICZNIE CZYNNE
SUBSTANCJE POCHODZENIA ROŚLINNEGO
- flawonoidy - barwniki roślinne posiadające właściwości antyoksydacyjne i wzmacniające naczynia krwionośne
- saponiny - pobudzają wydzielanie naturalnych steroidów i kwasów tłuszczowych
- naturalne aminokwasy - są materiałem budulcowym wszystkich białek. Niektóre stanowią produkty wyjściowe do biosyntezy hormonów i enzymów. Rośliny mogą syntetyzować wszystkie niezbędne aminokwasy.
SUBSTANCJE CZYNNE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO
Kolagen
Jest to podstawowe białko budulcowe, którego ilość z wiekiem ulega znacznemu zmniejszeniu. Obecnie w kosmetyce stosuje się kolagen pochodzenia zwierzęcego, roślinnego i syntetyczny. Jednak źródło, z którego pochodzi nie ma wpływu na jego działanie. Wszystkie jego rodzaje powodują uwolnienie w naskórku czynników pobudzających produkcję kolagenu określanego mianem kolagenu III.
Wyciągi z embrionów zwierzęcych
Otrzymuje się je głównie z embrionów kurzych, których komórki mnożą się najintensywniej w 14 dniu rozwoju. Zarodki wyjmuje się ze skorupki i miksuje. Liofilizowaną miazgę używa się w kremach “rewitalizujących” stosowanych do kuracji odmładzających. Wyciągi stymulują naturalne właściwości regeneracyjne skóry, wykazują działanie profilaktyczne. Kuracja ze śródskórnym wkłuciem preparatu daje taki efekt stymulujący jak zanik zmarszczek, płytkich, złagodzenie średnich i głębokich., poprawienie elastyczności skóry. Jest to wynik wzrostu liczby fibroblastów, normalizacji włókien kolagenowych i elastynowych, pogrubienia warstwy podstawowej naskórka.
Placenta
Historia i zastosowanie tego specyfiku sięga III w. n.e. Uzyskuje się go z świeżych ludzkich łożysk (po porodzie) lub z łożysk krowich z 5 miesiąca ciąży. Placenta jest cennym źródłem hormonów estrogennych, witamin (A, C, E, B2, B12, H-biotyny, kwasu foliowego), ąminokwasów, enzymów, mikroelementów i innych substancji biologicznie czynnych.
Zastosowanie jej wzmaga oddychanie komórkowe, a co za tym idzie metabolizm tkankowy, zwiększa odporność i ukrwienie tkanek, przyspiesza gojenie się ran i owrzodzeń skóry. Jego stosowanie zmniejsza suchość i wygładza zmęczoną, zwiotczałą skórę, zwiększając jej ukrwienie.
WITAMINY
Witamina C
Występuje jako kwas askorbinowy i jest rozpowszechniona w roślinach, mikroorganizmach i organizmach większości zwierząt. W kosmetyce stosuje się ją ze względu na jej właściwości antyoksydacyjne, wspomaga syntezę kolagenu, pomaga w syntezie limfocytów, przyśpiesza gojenie ran.
Witamina E
Biologiczny antyutleniacz. Przyspiesza tworzenie się kolagenu i elastyny, wspomaga działanie innych witamin, zwiększa nawilżenie skóry, chroni przed nowotworami, pobudza mikrokrążenie krwi.
Witaminy z grupy B
Witaminy te przyczyniają się do zwiększenia przemiany glukozy w energię. Przyśpieszają procesy metaboliczne, stymulują podział komórkowy, wspomagają gojenie się ran, wspomagają syntezę DNA i regenerację czerwonych ciałek krwi.
MIKROELEMENTY
Są to pierwiastki chemiczne występujące w organizmach w bardzo małej ilości, ale są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania skóry. Wchodzą w skład wielu substancji biologicznie czynnych, uczestniczą w procesie przemiany materii. Do najważniejszych należą:
miedź - bierze udział w syntezie hemoglobiny,
mangan- aktywuje wiele enzymów utleniających, bierze udział w przemianach witaminy C,
molibden - aktywuje procesy obronne,
cynk - bierze udział w przemianie białek, cukrów i kwasów nukleinowych,
kobalt - bierze udział w procesach krwiotwórczych.
Koenzym Q10
Koenzym Q10 to substancja znajdująca się w każdej komórce naszego organizmu, niezbędna dla prawidłowego przebiegu procesów energetycznych. Utrzymuje w prawidłowym działaniu mitochondria, określane czasami mikroskopijną siłownią komórek.
Działanie uboczne koenzymu Q10 nie jest znane. Popularną linia kosmetyków, która wykorzystuje ten koenzym jest Nivea Visage.
KWASY OWOCOWE AHA
Są to kwasy organiczne zawierające w swej strukturze grupę hydroksylową (-OH). W kosmetyce stosuje się alfa i beta-hydroksykwasy. Należą do nich kwasy takie jak: glikolowy, cytrynowy, mlekowy, winowy, jabłkowy (alfa) i salicylowy (beta).
Kwasy owocowe zwiększają aktywność fibroblastów, wspomagając produkcję kolagenu i elastyny oraz przyczyniają się do nawilżania skóry, stymulują procesy odnowy komórkowej, używane są jako nośniki takich substancji jak kwas hialuronowy, witaminy, aloes.
AKTYWATORY PRZEMIANY MATERII
Cytokininy
Cytokininy są swoistymi przekaźnikami informacji. Identyfikują i diagnozują one między innymi stan skóry a następnie przekazują uzyskane informacje komórkom, pozwalając im w ten sposób na przystosowanie się do aktualnych warunków zewnętrznych. Następstwem ich działania jest uaktywnienie fibroblastów i w konsekwencji synteza kolagenu, elastyny, kwasu hialuronowego czyli podstawowych składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania skóry. Kliniczne testy potwierdziły skuteczność cytokinin nawet w 80% przypadków, jednak nie wszystkie ich rodzaje mogą być zastosowane w kosmetyce.
Beta - glukany
Beta-glukany to rodzina polisacharydów składających się z podjednostek D-glukozy połączonych wiązaniem beta-glikozydowym. Otrzymuje się je z drożdży lub innych grzybów, zbóż oraz wodorostów. Właściwości biologiczne i fizykochemiczne tych cząsteczek zależą od ich struktury-długości łańcuchów oraz ich ułożenia w przestrzeni.
Właściwości pobudzające beta-glukanów:
*wzmacnia mechanizmy obronne skóry;
* chroni przed negatywnymi skutkami promieniowania UV;
* przyspiesza gojenie podrażnień i mikrourazów skóry;
* redukuje zmarszczki płytkie i spłyca głębokie;
* zwiększa elastyczność i napięcie skóry;
Kwasy nukleinowe DNA i RNA
W kosmetykach nowej generacji, o silnym działaniu regenerującym i przeciwzmarszczkowym, coraz chętniej wykorzystywane są także kwasy nukleinowe - DNA i RNA, a dokładniej ich analogi pozyskiwane z surowców roślinnych. Są to doskonale przyswajane przez skórę czynniki nawilżające i odżywcze. Przyspieszają one odnowę komórek, usprawniają ich metabolizm, chronią przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych i innych czynników zewnętrznych.
Dominika Urbańska
TUK, sem. 2
1/5