archipelag- grupa wysp, otaczających je wód i inne neutralne pkt, które są ze sobą ściśle powiązane, że tworzą nierozłączną geograficzną, gosp i polit. całość.
archipelagowe państwo -p. składające się w całości z jednego lub wielu archipelagów, a także z innych wysp. / podlega ograniczeniu co do długości prostych do 100mil morskich (wyjątek - 3% może być wiecej - max 125 mil) i proporcji lądu do wód zamkniętych 9 : 1 na 1m2 9m2 wód zamkniętych.
cieśniny- naturalne drogi wodne łączące 2 cz. morza otwartego.
Jurysdykcja karna podczas korzystania z pr nieszkodliwego przepływ gdy: 1.przestępstwo popełnione na statku zagraża bezpieczeństwu państwa nadbrzeżnego, 2. przestępstwo rozciąga się na teryt. lądowe p. nadbrzeżnego, 3.wykonanie jurysdykcji jest niezbędne do zwalczenia handlu narkotykami
Klauzula Martensa- odwołuje się do norm moralności powszechnej. IV konw. Haska 1907
lotnicze wolności handlowe: 1.zabierania pasażerów i towarow z p. rejestracji statków do p. docelowego, 2.odwrotnie, 3.z każdego państwa bedącego stroną konwencji do p.- nie strony
łowiska norweskie - MTS orzekł, że metoda wytyczania prostych zasadniczych zawarta w dekrecie Norwegii nie jest sprzeczna z pr.międzynar.1951r
łowiska norweskie - MTS orzekł, że metoda wytyczania prostych zasadniczych zawarta w dekrecie Norwegii nie jest sprzeczna z pr.międzynar.1951r
nieważność umów - a) względna (umowa przestaje tworzyć prawa i obowiązki wobec niektórych stron)- 1.pogwałcenie kompetencyjnej normy dot. zawierania traktatów, 2.upoważnienie przedstawiciela państwa zostało poddanie szczególnemu ograniczeniu, które zostało notyfikowane pozostałym stronom przed wyrażeniem przez nie zgody, 3.błąd istotny dot. faktu lub sytuacji gdy stanowił on istotną podstawę wiązania się tym traktatem, 4.oszustwo, 5.korupcja, 6.naruszenie reguł organizacji międzynarodowej, b) bezwzględna - 1.przymus wobec przedstawiciela państwa, 2.groźba lub użycie siły wobec państwa z pogwałceniem Karty NZ, 3.Sprzeczność z imperatywną norma pr. międzynar. ius cogens
obywatelstwo dziecka - a) zbieg pozytywny - urodzenie się dziecka z obywateli polskich (ius sanguinis) na teryt. Argentyny (ius soli) dziecko nabywa podwójne obywatelstwo. b) zbieg negatywny - sytuacja odwrotna / Argentyna nie akceptuje prawa krwi a prawo polskie prawa ziemi, kiedy obywatelstwo rodziców jest znane - dziecko jest bezpaństwowcem
obywatelstwo dziecka rodziców, z których 1jest obywatelem Pl, drugie zaś obyw. innego państwa, nabywa przez urodzenie obywatelstwo pl. Jednak rodzice w oświadczeniu złożonym zgodnie przed właściwym organem w ciągu 3 mies od dnia urodzenia się dziecka mogą wybrać dla niego obywatelstwo państwa obcego, którego obywatelem jest 1 z rodziców, jeżeli wg pr. tego państwa dziecko nabywa jego obywatelstwo. W braku porozumienia między rodzicami każde z nich może zwrócić się w ciągu 3miesięcy od dnia urodzenia dziecka o rozstrzygnięcie do sądu.
Okręt wojenny- okręt należący do sił zbrojnych obcego państwa, opatrzony w znaki wojenne wyróżniającymi okr. w. danego państwa, znajdujący się pod dowództwem odpowiednio upoważnionego przez rząd oficera, którego nazwisko figuruje w rej. oficerów marynarki woj. i z załogą podlegającą dyscyplinie wojskowej.
organizacje, które mają uprawnienia co do stanowienia prawa międzynarodowego : 1.WHO(World Health Organization), 2.WMO(World Meteorological Org), 3.ICAO(International Civil Aviation Organization - Org. Światowego Lotnictwa Cywilnego), 4.WE(Wspólnota Europejska)
Podmiotami pr. miedzynar. są obok państwa: Międzynarod. organizacje, SA, osoby fizyczne, Suwerenny Zakon Kawalerów Maltańskich
pościg - instytucja współczesnego pr morza, która zezwala ścigać obcy statek, który popełnił przestępstwo na morzu terytorialnym, wodach wewn, lub archipelagowych. Warunki:1.obcy statek popełnił przestępstwo na obszarze wód terytorialnych i ucieka w stronę wód miedzynar. 2.pościgu mogą dokonać okręty wojenne, wojskowe statki powietrzne lub jednostki do tego specjalnie upoważnione, 3.ścigany statek musi być zawiadomiony, 4.pościg nie może być przerwany (ciągłość pościgu), 5.pościgu należy zaprzestać, gdy ścigany statek wpłynie na własne lub obce morze terytorialne
pr. przejścia archipelagowym szlakiem - Polega na korzystaniu zgodnie z Konwencją pr. żeglugi i przelotu w zwyczajny sposób, wyłącznie w celu szybkiego tranzytu między 1 cz. morza otwartego lub wyłącznej strefy ekonomicznej a 2nd cz.…(Przysługuje na tych cz. wód archipelagowych, które przed uznaniem praw państw do prostych podstawowych stanowiły cz. morza otwartego, po którym przebiegały szlaki komunikacyjne.)
pr. wizyty i rewizji- Istotą jest przestrzeganie umów dot. działalności ludzkiej na morzach i oceanach. Państwa przyznały sobie pr. kontroli i nadzoru. Powinno być wykonywane z zachowaniem norm kurtuazji międzynar.3 fazy: A) pr. zbliżenia się -okręt wojenny ma pr. zbliżyć się do statku handlowego w celu spr. jego nazwy, bandery itd. Jeżeli statek nie reaguje na sygnały, okręt woj. może użyć broni palnej przed dziób. B) z okr. woj. zostaje wysłana łódź (oficer + kilku marynarzy) kapitan proszony jest o przedstawienie dokumentów dot. przynależności, celu, rodzaju ładunku. Złożenie wizyty odnotowuje się w dzienniku pokładowym C) jeśli oficer ma wątpliwości może dojść do rewizji w celu zabezpieczenia dowodów przestępstwa. Rewizję odnotowuje się w protokole, do którego wpisuje się wyjaśnienia kpt.
Jeżeli istnieje podejrzenie, że statek: 1) trudni się piractwem lub handlem niewolnikami 2)nie posiada przynależności państwowej 3)podnosi obca banderę lub odmawia 4) nadaje nielegalne audycje
prakseologia - dział nauki zajmujący się skutecznością działania (osiągania celów)
reżimy na archip.1) pr. nieszkodliwego przepływu obowiązuje na całych wodach archip. 2) podczas korzystania z pr. nieszkodliwego przpływu p. archip. Sprawuje jurysdykcje cyv. i karną 3) pr. przejścia archip. szlakiem morskim
rozwój pr. międzynar. - polega na przygotowywaniu konwencji w sprawach, które nie zostały uregulowane przez pr. międzynar. Lub w których praktyka państw nie rozwinęła się w dostatecznym st.
Strefa przyległa to obszar wód międzynar. przylegających do morza terytorialnego, na których państwu nadbrzeżnemu przysługują prawa represyjne i prewencyjne zmierzające do ochrony interesów skarbowych, celnych, imigracyjnych państwa
sukcesja- gdy 1 państwo jest zastąpione przez 2 na terytorium i wobec ludności tego terytorium w wyniku całkowitego przyłączenia lub częsciowej aneksji, podziału lub powstania nowego państwa niezależnie od dalszego istnienia lub upadku państwa, któremu uprzednio to terytorium podlegało.
Szelf kontynentalny- łagodnie opadające dno morskie i oceaniczne wraz z podziemiami, nad którym lustro wody nie przekracza izobaty 200m (albo poza 200m jeśli możliwości eksploatacyjne państwa na to pozwalają)
Traktat- międzynar. porozumienie między państwami zawarte w formie pisemnej, regulowane przez pr. międzynar., niezależnie, czy w 1 czy kilku dokumentach ze sobą powiązanych i bez wzgl. na jego szczególną nazwę.
traktat wygaśnięcie+skutki : 1.zgoda wszystkich stron umowy, 2.calkowite wykonanie umowy, 3.trwale zniknięcie podmiotu lub przedmiotu, 4.zasadnicza zmiana okolocznosci, 5.zawarcie nowej umowy / skutki: wygasły traktat jest nieskuteczny ex nunc a więc nie może wpływać na prawa i obowiązki, które powstały w trakcie obowiązywania. Wyjątkiem jest wygaśnięcie traktatu z uwagi na powstanie nowej, imperatywnejnormy pr. miedzynar. (ius cogens), gdyż w tym przypadku prawa i obowiązki powstałe przed powstaniem tej normy mają charakter trwały, o ile dadzą się pogodzić z imperatywnymi normami pr. miedzynar.
Uchodźca- os, która przebywa poza terytorium kraju, którego jest obyw. lub w którym miała miejsce stałego zamieszkania, która z obawy przed prześladowaniami nie chce lub nie może do tego państwa wrócić i nie korzysta z opieki żadnego państwa
zas. 24 h- dot. przejścia przez kanał Sueski okrętów woj. w możliwie najkrótszym czasie, a pobyt na redzie Suezu i Port Saidu nie powinien przekroczyć 24 h. Taki tez czas musi upłynąć między wyjściem z portu jednostek należących do stron wojujących
zas. tabula rasa - zakłada ze nowo powstałe państwo nie jest obowiązane do dziedziczenia umów przez sam fakt, że w momencie sukcesji umowy te pozostawały w mocy wobec tego terytorium. Jednakże nowe państwo może na drodze notyfikacji pozostać stroną tej umowy, chyba ze przystąpienie wymaga zgody pozostałych stron.
zas. wolności mórz - wolność żeglugi, rybołóstwa, kładznia kabli i rurociągów, dokonywania lotów +KMB wolnośc budowania wysp, badań naukowych
zastrzeżenie- jednostronne oświadczenie woli państwa złożone w odpowiednim czasie, przez państwo przy podpisaniu, ratyfikacji, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu do traktatu, zmierzające do zmodyfikowania lub uchylenia skutku prawnego pewnych postanowień traktatu w stos. do tego państwa.
zatrzymanie konsula - immunitet jurysdykcyjny karny jest immunitetem materialnym niezupełnym. W wyniku popełnienia cięzkiej zbrodni i na mocy decyzji właściwej władzy sądowej. Kare pozbawienia wolności może odbywać tylko na mocy prawomocnego wyroku.
Źródła - zwyczaj międzynar., um. międzynar., akty jednostronne państwa, orzeczenia, uchwały prawotwórcze organizacji międzynar., zas. ogólne prawa/ poznawcze- zbiory traktatów, orzecznictwa, precedensów.