Poprawa z administracji pytania otwarte
System źródeł prawa administracyjnego
Źródła prawa powszechnie obowiązującego ( Konstytucja, ustawy, rozporządzenie z mocą ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego)
Źródła prawa wewnętrznego (uchwały RM, zarządzenia Prezesa RM, zarządzenia ministrów, zarządzenia Prezydenta RP)
Źródła prawa wewnętrznego administracji
Mają charakter wewnętrzny i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec osób fizycznych, osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej
Są skierowane do sfery wewnętrznej działania administracji tj do podmiotów podporządkowanych organizacyjnie lub służbowo
Mogą kształtować sytuację prawną
Źródłami wewnętrznego prawa administracji oprócz aktów wskazanych w Konstytucji w związku z wyrokiem TK mogą być:
Instrukcje
Regulaminy
Wytyczne
Decyzje
Ogólniki
Konstytucja
Najwyższej rangi i o specjalnej nazwie akt normatywny
Jest podstawą całego systemu prawnego
Określa ustrój polityczny
Ma pierwszeństwo przed postanowieniami innych aktów normatywnych a jej przepisy stosuje się bezpośrednio
Rozporządzenie
Wydawane przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania
Organy uprawnione do wydawania rozporządzenia: Prezydent RP, RM, Minister kierujący działem administracji rządowej, przewodniczący komitetu do spraw europejskich
Ustawa
Akt władzy ustawodawczej o charakterze normatywnym, zajmującym najwyższe miejsce w systemie prawa krajowego po Konstytucji o nieograniczonym zakresie przedmiotowym
W demokratycznym państwie prawnym stanowi podstawową formę i środek realizacji zasady suwerenności narodu w systemie przedstawicielskim
Administracja publiczna może działać tylko wtedy, gdy jej działanie ma podstawy w obowiązujących ustawach
Rozporządzenie z mocą ustawy
To akt normatywny wydawany przez organ władzy wykonawczej wskazany w Konstytucji, zstępujący ustawę
Wiąże się z konkretną ustawą
Ratyfikowane umowy międzynarodowe
Źródło prawa powszechnie obowiązującego pod warunkiem ukazania się w Dz. Urzędowym
Ratyfikacja dokonywana jest przez Prezydenta RP
5 kategorii umów międzynarodowych wymaga do ratyfikacji zgody Sejmu wyrażonej w ustawie
Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową
Źródła prawa:
W znaczeniu formalnym- to akty normatywne zawierające w swojej treści zakazy, nakazy, obowiązki lub uprawnienia;
W znaczeniu materialnym- to ogół okoliczności o społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturowym charakterze, których oddziaływanie wpłynęło na treść, formę obowiązującego prawa
W znaczeniu instytucjonalnym- to instytucje, które prawo tworzą albo sankcjonują oraz źródła poznania prawa czyli publikacyjne, z których można dowiedzieć się o treści prawa
Prawo miejscowe i organy je stanowiące
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
Są źródłem prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Akty prawa miejscowego stanowią organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej (wojewoda) na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie.
Akty prawa miejscowego zaliczane są do lokalnych źródeł prawa, obowiązują na terenie działania organu, który taki akt wydał.
Do aktów prawa miejscowego zaliczamy: statuty, przepisy wykonawcze i porządkowe.
Podział źródeł prawa administracyjnego
W systemie źródeł prawa administracyjnego można wyróżnić kilka ich rodzajów. Jeżeli przyjmie się kryterium usytuowania organu stanowiącego akt normatywny, to wyodrębnić można:
· źródła prawa stanowione przez naczelne organy państwa
· źródła prawa stanowione przez naczelne i centralne organy administracji
· źródła prawa stanowione przez organy administracji rządowej w województwie i organy jednostek samorządu terytorialnego.
Z punktu widzenia sfer działania administracji ( zewnętrznej i wewnętrznej) wyróżnić można:
· źródła prawa powszechnie obowiązującego (np. ustawy)
· źródła prawa wewnętrznego (np. zarządzenia ministra).
Przyjmując za kryterium rozróżnienia treść aktu prawnego, można dokonać podziału na:
· źródła ustrojowe (Konstytucja)
· źródła funkcjonalne (np. ustawy tworzące urzędy ministrów)
· źródła określające prawa i obowiązki obywateli (np. ustawa-Ordynacja wyborcza do Sejmu).
Cechy aktów administracyjnych prawa wewnętrznego.
Cechy źródeł prawa administracyjnego:
Ma moc obowiązującą wobec adresata
Jest szczególna formą czynności prawnych organów administrujących
Musi mieć podstawę prawną
Musi pochodzić od organu uprawnionego do jego wydania
Władcze działanie prawne organu administracji skierowane na wywołanie konkretnych indywidualnie oznaczonych skutków prawnych, regulujących konkretna sprawę skierowana do konkretnego adresata
Celem jest skutek prawny który zmienia lub tworzy prawo i obowiązki
Prawne formy działania administracji.
Prawna forma działania-> to określony przepisami prawa typ czynności organu administracji bez względu na przynależność normy prawnej określającej ten typ do określonej gałęzi prawa, sferę działania administracji ani też powiązania tej czynności z innymi działaniami tego organu.
Prawne formy działania są:
1) wprost określone przepisami prawa
2) określone są celami jakie ma osiągnąć organ administracji publicznej.
Wybór prawnej formy działania może nastąpić w 3 sytuacjach:
1) prawo wprost wskazuje konkretną formę i nie pozostawia organowi możliwości wyboru innej formy,
2) prawo wprost wskazuje prawne formy działania , ale organ administracji publicznej dokonuje alternatywnego wyboru prawnej formy działania (np. „rygory stanu klęski żywiołowej wprowadza: 1) wojewoda z rozporządzenia lub decyzji administracji publicznej” - od administracji zależy jaką formę weźmie)
3) prawo ogólnie określa zadania organu i pozostawia organowi wybór prawnej formy działania spośród form niezakazanych prawem.
Klasyfikacja prawnych form działania
a) kryteria klasyfikacji prawnych form działania:
1) ze względu na usytuowanie adresata prawnej formy działania i organu wyróżniamy:
Formy zewnętrzne - stosowane w stosunku do adresata niepodporządkowanego organowi administracji publicznej.
Formy wewnętrzne - stosowane w odniesieniu do pracowników podległych organów administracji publicznej albo jednostek organizacyjnych i jemu podległych.
2) ze względu na możliwość stosowania środków przymusu państwowego prawne formy działania dzielą się na:
Formy władcze - to takie formy, gdzie organ administracji publicznej jednostronnie rozstrzyga o pozycji prawnej drugiego podmiotu, który musi podporządkować się woli organu mającego uprawnienia do stosowania środków przymusu państwowego w postaci:
Odpowiedzialności karnej,
Dyscyplinarnej,
Administracyjnej.
Formy niewładcze - to takie formy, w których pozycja administracji publicznej i drugiego podmiotu są równe lub organ nie posiada pozycji zdecydowanie nadrzędnej. Podmiot nie ponosi tu odpowiedzialności, a jednocześnie organ nie zawsze ma możliwość jednostronnego ukształtowania sytuacji prawnej.
3) ze względu na skutki prawne formy działania dzielą się na:
Czynności prawne - bezpośrednio zmierzają do wywołania określonych skutków prawnych.
Inne działania - mogą, choć nie muszą wywołać skutek prawny.
Typy prawnych form działania wg J. Starościaka:
Wydawanie aktów administracyjnych
Stanowienie ogólnie obowiązujących przepisów
Zawieranie porozumień administracyjnych
Zawieranie umów
Wykonywanie czynności materialno-technicznych
Prowadzenie działalności społeczno-organizatorskiej
Czynności faktyczne i cywilno-prawne
Dziennik ustaw. Kto wydaje i co.
Jest to jedyne źródło poznania powszechnie obowiązującego prawa w RP.
W Dziennikach Urzędowych ogłasza się przede wszystkim:
Konstytucję
Ustawę
Rozporządzenie z mocą ustawy
Rozporządzenie wydane przez premiera, RM, prezydenta RP, ministrów kierujących działem administracji rządowej, przewodniczący określonych w ustawach komitetów będących członkami RM oraz KRRiT
Teksty jednolite
Orzeczenie trybunału konstytucyjnego dotyczące aktu podlegającego ogłoszeniu w Dz.U.
Uchwały RM uchylające rozporządzenie ministra
Monitor Polski ogłasza:
Zarządzenie prezydenta RP
Uchwały RM i zarządzenia prezesa RM wydane na podstawie uchwały
Teksty jednolite w/w aktów
Orzeczenia trybunału konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych
w Monitorze lub aktów, które nie zostały ogłoszone
Wojewódzki Dz.U. ogłasza:
Akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej
Akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik wojewódzki, organ powiatu/gminy w tym statuty województwa/powiatu/gminy.
Statuty związków międzygminnych i związków powiatu
Akty prezesa RM uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej
Wyniki sądów administracyjnych w sprawach skarg na akty prawa miejscowego
Porozumienia w sprawie wykonania zadań publicznych
Uchwały budżetu wojewódzkiego i sprawozdanie z wykonania budżetu
Obwieszczenia o rozwiązaniach organu samorządu terytorialnego
Statut wyd. wojewódzkiej
Publikacja tego czasopisma jest wyłącznie w gestii premiera RP. Prezydent RP podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dz. U. RP
Pojęcie administracji publicznej.
Administracja- jest zorganizowaną działalnością, realizowaną przy pomocy określonego aparatu i zmierzającą do osiągnięcia pewnych celów.
Administracja publiczna- jest sprawowana przez państwo w najszerszym tego znaczeniu, czyli przez organy państwowe, związki publiczno-prawne (samorządy) i inne podmioty administracji
Podział administracji publicznej.
Pierwsza grupa to administracja samorządowa trzech szczebli - gminnego, powiatowego oraz wojewódzkiego. Organy każdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze swojej właściwości miejscowej, czyli po prostu na swoim terenie. Samorząd terytorialny wykonuje swoje zadania, w celu zaspokojenia potrzeb ludzi zamieszkujących obszar działania danej jednostki organizacyjnej.
Druga grupa to administracja rządowa, dzieląca się, ze względu na zakres jej działania, na centralną (Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie oraz centralne organy administracji rządowej) oraz terenową (wojewoda i służby działające regionalnie). Organy administracji rządowej centralnej obejmują swoim zasięgiem całe terytorium kraju, natomiast organy administracji rządowej terenowej działają tylko na ściśle określonym terytorium.
Ostatnia grupa to administracja państwowa, nie podlegająca rządowi. Można do niej zaliczyć między innymi: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Najwyższą Izbę Kontroli, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową Radę Sądownictwa czy Narodowy Bank Polski.
Cechy administracji.
jest zjawiskiem społecznym - reguluje status i obowiązki
Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć
Aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość
Działanie w sposób ciągły i stabilny
Charakter władczy
Działanie w interesie publicznym
Działanie w imieniu i na rachunek państwa
Monopolistyczny charakter
Organizacja o charakterze jednolitym i ogólnym
Działanie nie podstawie prawa i w granicach dla niej wyznaczonych przez prawo
Pojęcie cudzoziemca i kontrola
Cudzoziemiec - każda osoba nieposiadająca obywatelstwa państwa w którym przebywa.
Kategorie cudzoziemców:
Turyści
Uchodźcy
Dyplomaci
Bezpaństwowcy
Cudzoziemcy mający zezwolenie na pobyt stały lub tymczasowy
Obligatoryjnie kontrolę legalności pobytu cudzoziemców na terytorium RP sprawują:
Organy Policji
Organy Straży Granicznej
Fakultatywnie kontrola ta może być wykonywana przez:
Szefa urzędu ds. cudzoziemców
Wojewodę
Organy Służby Celnej
Kontrola legalności pobytu obejmuje:
Okazanie dokumentów i zezwoleń uprawniających cudzoziemca do pobytu na terytorium RP;
Okazanie środków utrzymania na czas planowanego pobytu bądź dokumentów potwierdzających możliwość uzyskania takich środków
Podmioty administracji
organ administrujący to każdy podmiot, który uczestniczy w realizacji funkcji administracji
rodzaje podmiotów administrujących:
Organy administracji państwowej- rządowej i samorządowej
Związki samorządów
Przedsiębiorstwa państwowe
Organizacje społeczne, społeczno-zawodowe i zawodowe
Osoby prawne prawa prywatnego oraz tworzone przez samorządy terytorialne dla realizacji własnych zadań- wodociągi, oczyszczalnie, cmentarze
Organy jednostek organizacyjnych (pomocnych) rada osiedla, sołtys, rada dzielnicy
Dyrektor szkoły, rektor uczelni wyższej
Prawo o zgromadzeniach.
Zgromadzenie-> zebranie co najmniej kilku osób w jednym miejscu oraz psychiczny związek pomiędzy zebranymi osobami (wynikający z chęci wrażenia Opin i lub poglądów)
Zgromadzenie publiczne-> zgrupowanie co najmniej 15 osób w celu wspólnego wrażenia stanowiska lub wspólnych obrad, zorganizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób.
Ma charakter okazjonalny i nie tworzy stałej więzi miedzy uczestnikami
Uczestnictwo nie jest określone imiennie; pozostają grupy ludzi anonimowych
Pokojowy charakter
Zwołane przez organizatorów
Zaplanowane i zwołane
Od decyzji zakazującej odbycia zgromadzenia przysługuje odwołanie do wojewody. Zgodę na odbycie zgromadzenia publicznego wydaje organ gminy.
Prawo o obywatelstwie polskim.
ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim.
Obywatelstwo-> więź prawna łącząca jednostkę (osobę fizyczną) z państwem, na mocy której jednostka ma określone prawa i obowiązki wobec państwa, a państwo ma obowiązki i prawa wobec jednostki.
Zasady nabycia obywatelstwa:
Podstawową formą uzyskania obywatelstwa w Polsce jest prawo krwi (zasadę prawa ziemi stosuje się pomocniczo)
Obywatel Polski nie może utracić obywatelstwa inaczej niż przez jego zrzeczenie się
Obywatelsko polskie nadaje Prezydent RP; musi legalnie zamieszkiwać przez 5 lat
Decyzję o uznanie za obywatela polskiego wydaje wojewoda; musi zamieszkiwać w PL co najmniej 3 lata
Pojęcie dokumentu administracyjnego.
To zewnętrzne akty administracji skierowane do indywidualnie oznaczonego adresata, rozstrzygający co do istoty konkretne sprawy w konkretnej sytuacji, wiążące adresata i organ ze skutkami właściwymi prawu administracyjnemu. Wydaje organ administracji państwowej upoważnia pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwienia spraw w jego imieniu.
Pojęcie broni i amunicji.
Amunicja - naboje przeznaczone do strzelania z broni palnej
Broń palna - każda przenośna broń lufowa, która miota, jest przeznaczona do miotania lub może być przystosowana do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego.
Za dający się przystosować do miotania jednego lub większej liczby pocisków lub substancji w wyniku działania materiału miotającego uznaje się przedmiot, który ze względu na swoją budowę lub materiał, z którego jest wykonany może być łatwo przerobiony w celu miotania.
Rodzaje broni:
Broń palna, w tym bojowa, myśliwa, sportowa, gazowa, alarmowa i sygnałowa
Broń pneumatyczna
Miotacze gazu obezwładniającego
Narzędzia i urządzenia, których używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu:
Broń biała w postaci kastetów, pałek, nunczaków
Przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.
Komendant powiatowy policji- miotacze gazu i pozwolenie na broń.
Komendant wojewódzki policji- wydaje karty rejestracyjne broni palnej pozbawionej cech użytkowych.
Organy właściwe ws. imprez masowych
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, starosta, wojewoda, Policja, Straż Pożarna( organizacja ochrony) wydaje zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej albo odmawia jego wydania. Za bezpieczeństwo odpowiada organizator.