WYKLAD 10
(drenażowe) - wody drenażowe można odprowadzać do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej (san nie!)
Na nieczystości płynne składają się ścieki gospodarcze (powstające z fekaliów odprowadzanych z ustępów spłukiwanych oraz wody zużyte na różne potrzeby higieniczne i gospodarcze zarówno w gospodarstwach domowych jak i w zakładach pracy, instytucjach użyteczności publicznej i usługowych. Ścieki przemysłowe są to odpływy wód zużytych do celów technologicznych na potrzeby bytowo-gospodarcze w zakładach przemysłowych. Wody opadowe (z dachów, placów, ulic) odprowadzane są do kanalizacji jako wody deszczowe lub w postaci tającego śniegu i lodu oraz wody z polewania i mycia ulic. Zespół budowli kanalizacyjnych składa się
z instalacji wewnętrznej kanalizacyjnej w budynkach
z przewodów zewnętrznych na terenie nieruchomości (przykanaliki) na terenie osiedli mieszkaniowych stanowią tzw. Sieć osiedlową oraz sieci kanałów ulicznych nazywanych zazwyczaj kanalizacją miejską
z oczyszczalni ścieków
z wylotu ścieków oczyszczonych do odbiornika
Dążymy do grawitacyjnego spławiania ścieków. W niektórych przypadkach przy przeciążeniu sieci lub przy pokonywaniu dużych różnic wysokości kanały pracują pod ciśnieniem (przepompownie - przewody tłoczne rys nr 4).
Systemy kanalizacji
W zależnośći od zadań które ma spełniać kanalizacja rozróżniamy:
Kanalizację pełną - odprowadzającą zarówno ścieki bytowo-gospodarcze, przemysłowe i wody opadowe
Kanalizację częściową - odprowadza przeważnie tylko ścieki bytowo - gospodarcze i przemysłowe jako najbardzoej niebezpieczne pod względem sanitarnym
Kanalizacja deszczowa może obejmować swym zasięgiem tylko część miasta lub osiedla, pozostała część wód deszczowych odprowadzana jest po powierzchni terenu. Kanalizację pełną można analizować w zależności od systemu sieci do odprowadzenia ścieków i wód opadowych jako:
Kanalizacje ogólnospławną (jednosieciowa, rys 1, 5), która charakteryzuje się tym że do odprowadzania ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych oraz wód opadowych buduje się jedną sieć, dodatkowym uzupełnieniem sieci są tzw. Burzowce, którymi odprowadzany jest nadmiar wód deszczowych zmieszanych ze sciekami (ścieki rozcieńczone) bezpośrednio do odbiornika. Przekroje kanałów wymiarowane są wg spływów deszczowych liczonych z deszczów krótkotrwałych o dużym natężeniu i przyjętej częstotliwości pojawiania się. Kanały ogólnospławne pracują pełnymi przekrojami tylko w czasie intensywnych deszczów (150-170 dni w roku). W okresie bezdeszczowym kanałami płyną tylko ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe wypełniając przekrój tylko częściowo. Pod względem sanitarnym kanalizacja ogólnospławna całkowicie spełnia swoje zadanie. Pod względem ekonomicznym jest najtańszym rozwiązaniem, ale wzrasta koszt oczyszczalni ścieków (rys-tab -kanał „jajowy” deszcz:ścieki 40:1!!!). Kanalizację ogólnospławną stosuje się w następujących warunkach miejscowych
- powierzchnia zabudowy jest duża i zwarta, a sposób zabudowy działek i ulic wyznacza duże współczynniki spływu.
- układ terenu mało urozmaicony, małe spady terenowe i różnokierunkowe, brak możliwości odprowadzenia wód opadowych po powierzchni terenu
- brak w terenie odbiorników wód opadowych (jezior, stawów, dolin, wąwozów, kotlin itp)
- w pobliżu miasta znajduje się odbiornik o przepływie gwarantującym dostateczne samooczyszczenie odprowadzanych do niego ścieków rozcieńczonych
Rozdzielcza (rys 2,5) - w systemie rozdzielczym budowana jest podwójna sieć oddzielna do odprowadzenia ścieków i oddzielna do odprowadzenia wód opadowych. W sieci ściekowej przekroje kanałów wymiarowane są wg max sekundowych przepływów ścieków zwiększonych o ilość wód gruntowych infiltrujących do kanału oraz wód przypadkowych z powierzchni terenu oraz płukania sieci. Sieć sanitarna nie powinna pracować pod ciśnieniem a prędkości powinny być tak dobrane aby była zachowana możliwość samooczyszczenia się kanału. Wymiary kanałów deszczowych zbliżone są do kanałów sieci ogólnospławnych. Kanalizacja deszczowa pracuje okresowo tylko w czasie deszczów i odwilży. Oczyszczalnia wymiarowana jest wg ilości ścieków gospodarczych i przemysłowych. Koszty oczyszczalni w tym systemie są najmniejsze a eksploatacja najbardziej unormowana
Kanalizacja półrozdzielcza (rys 3,5) - system dwusieciowy w którym stosuje się specjalne separatory do kierowania scieków deszczowych z pierwszej fazy opadu z kanałów deszczowych do kanałów odprowadzających ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe, przez co osiąga się że odpływy sieci deszczowej do odbiornika są stosunkowo czyste. Ta kanalizacja jest najkosztowniejszą kanalizacją (rys 6) Oczyszczalnia jest wymiarowana na ilość ścieków nieoczyszczonych. Na rys 4 pokazany jest schemat sieci pompowo-grawitacyjnej.
Wybór systemu kanalizacji
System kanalizacji półrozdzielczej jest najbardzije uzasadniony pod względem sanitarnym i technicznym, pod względem ekonomicznym kanalizacja półrozdzielcza jest kanalizacją najkosztowniejszą spośród 3 systemów sieci kanalizacyjnej najbardziej narażona na zanieczyszczenia osadami (osadzanie na dnie kanału) jest sieć ogólnospławna, a zachowanie prędkości samooczyszczenia przy przepływie tlko scieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych szczególnie w czasie pogody bezdeszczowej oraz w godzinach nocnych jest prawie niemożliwe. (tab rys 2 - zasada działania separatora). Systemy kanalizacji ogólnospławnej możńa stosować w dużych jednostkach osadniczych o zwartej zabudowie leżących na terenie bez wyraźnego ukierunkowania spadku w pobliżu odbiorników ścieków o znacznych przepływach miarodajnych więszych ja 5m^3/s jeżeli
- istnieje możliwość grawitacyjnego odprowadzenia ścieków lub liczba przepompowni sieciowych nie przekracza 3 gdy wysokość podnoszenia nie przekracza 20m słupa wody.
- długość głownego kolektora od granicy obszaru zabudowanego do oczyszczalni lub wylotu kolektora do odbiornika nie przekracza 1km