Legendy i zabytki Krakowa
Temat dnia: Wracamy do Krakowa
Cele w obrębie edukacji:
• polonistycznej: doskonalenie umiejętności wyraźnego wypowiadania tekstu, dbania o intonację, tempo i siłę głosu, wyrażania głosem określonych stanów uczuciowych, kształcenie umiejętności inscenizowania tekstów, wzbogacanie czynnego słownictwa uczniów o wyrażenia określające stosunki czasowe: „dawno temu”, „przed wiekami”, „w dawnych czasach” itp., zainteresowanie uczniów architekturą i legendami Krakowa
• plastycznej: wzbogacanie wiedzy rzeczowej i sprawności percepcyjnej, doskonalenie umiejętności określania układów przedmiotów, zapoznanie z nową techniką plastyczną;
• muzyczno-ruchowej: wdrażanie do realizowania ruchem przebiegów rytmicznych piosenek, utrwalenie poznanych figur krakowiaka;
• społecznej: budzenie dumy z historii narodu polskiego, wdrażanie do współpracy w zespole i przestrzegania zasad zdrowej rywalizacji.
Przewidywane osiągnięcia ucznia:
Uczeń potrafi:
- nazwać najważniejsze zabytki Krakowa,
- wymienić poznane legendy związane z Krakowem,
- czytać tekst ze zrozumieniem,
- inscenizować tekst,
- dbać o intonację, tempo i siłę głosu,
- posługiwać się wyrażeniami określającymi stosunki czasowe,
- wykonać projekt witrażu poznaną techniką plastyczną,
- zatańczyć proste figury krakowiaka,
- zgodnie współdziałać w zespole.
Metody: inscenizacja, gra dydaktyczna, rozmowa kierowana, pokaz, praca z tekstem.
Formy pracy: zbiorowa i indywidualna jednolita, grupowa.
Środki i materiały dydaktyczne: diaskop, przezrocza, zdjęcia, pionki, rysunek trasy „wyścigu”, teatrzyk cieni, kukiełki do teatrzyku cieni, teksty z lukami, krzyżówki, magnetofon, kaseta z nagraniem piosenki pt. „Krakowiaczek i ja”, zestawy pytań dla czterech zespołów, pisaki „markery”, samoprzylepna folia przezroczysta, album „Kościół Mariacki w Krakowie”.
Wprowadzenie do tematu - rozmowa na temat wycieczki do Krakowa.
- Dokąd wiodła trasa naszej ostatniej wycieczki?
- Co sprawiło na was największe wrażenie w Krakowie?
- Co powiedział pan przewodnik, kiedy wrzucaliśmy grosiki do kratki w podłodze Katedry?
(Kto tu grosik wrzuci, ten do Krakowa wróci).
Uświadomienie celu lekcji.
Nauczyciel proponuje „powrót” do Krakowa w formie wyścigu na trasie Bratkowice - Kraków. Odsłania tablicę, na której narysowana jest trasa wyścigu.
Organizacja gry i ustalenie zasad.
W konkursie biorą udział 4 drużyny (uczniowie podzieleni są na zespoły przez odpowiednie ustawienie ławek). Drużyny wybierają kapitanów, którzy losują kolejność odpowiadania i zestawy pytań. Asystenci (również wybrani przez kolegów z drużyn) ustawiają pionki na starcie (magnesy w czterech kolorach), a w czasie trwania gry przesuwają je na trasie wyścigu o tyle pól, ile punktów zdobył zespół w danej konkurencji. Wygrywa drużyna, która jako pierwsza „dojedzie” do Krakowa.
Gra dydaktyczna.
Uczniowie wyjmują z kopert „karty odpowiedzi”, pisaki i koperty z pytaniami. Gra składa się z ośmiu konkurencji.
I. Nauczyciel wyświetla 10 przezroczy. Zadaniem drużyn jest odgadnięcie, co one przedstawiają i zapisanie odpowiedzi na kartach. Odpowiedzi udziela kapitan.
1) Wawel od strony Wisły.
2) Dziedziniec arkadowy na Wawelu.
3) Katedra.
4) Sukiennice.
5) Kopiec Kościuszki.
6) Ołtarz Wita Stwosza.
7) Barbakan.
8) Nagrobek Królowej Jadwigi.
9) Nagrobek Króla Kazimierza Wielkiego.
10) Szczerbiec. (10 pkt.)
II. Każda drużyna dostaje kopertę z innym fragmentem wiersza. Zadaniem jest odgadnięcie, o jaki krakowski zabytek chodzi.
a) „Onego czasu król dzwon kazał ulać
I wybudował mu wieżę wysoką;
A król potężny miał sławę szeroką,
Chciał, by swobodnie i dzwon mógł pohulać”.
(Dzwon Zygmunta)
b) „Królowa leży pod płytą marmuru,
Prostą, jak były jej nieliczne dni,
Oddane w zastaw wiecznej ludu sprawie...”.
(Nagrobek Królowej Jadwigi)
c) „Patrz (...) wieża stoi,
dla miasta strażnica;
Na jej widok myśl się korzy,
a dusza zachwyca! (...)
A poważny w swym ogromie
niby rodzic miasta,
Kościół pod nią z łona Rynku
jak olbrzym wyrasta”.
(Wieża Mariacka)
d) „Tutaj śpią króle - mocarze -
Poigrał czas z ich potęgą,
W proch chrobre rozsypał twarze
I pleśni opasał wstęgą”.
(Groby Królewskie na Wawelu) (3 pkt.)
III. Wymieńcie nazwy trzech kopców związanych z Krakowem.
• Wandy
• Kraka
• Kościuszki (3 pkt.)
IV. Proszę podać, jakie pamiątki po Kościuszce można zobaczyć w Krakowie (najmniej 3)
(kopiec, pomnik, płyta na Rynku, nagrobek) (3 pkt.)
V. Proszę podać imię i nazwisko polskiego malarza, którego dom znajduje się w Krakowie przy ulicy Floriańskiej, autora m.in. „Hołdu Pruskiego”.
(Jan Matejko) (3 pkt.)
VI. Podajcie nazwy co najmniej trzech zwierząt, które oglądaliśmy
w krakowskim ogrodzie zoologicznym.
(3 pkt.)
VII. Z jakich ptaków słynie krakowski Rynek?
(gołębi) (3 pkt.)
VIII. W kolejnych kopertach każdy zespół ma fragment wiersza. Pytanie brzmi: Z jaką legendą związany jest wiersz?
a) „Choć lata mury grodu
skruszyły na wieniec zieleni.
I dzisiaj można usłyszeć
w gardle melodii zdławione
drżenie napiętej cięciwy
i tętent wojennej hordy”. (Legenda o krakowskim hejnale)
b) „...leży w polskiej ziemi
że nie chciała Niemca,
lepiej zawsze mieć swojego,
niźli cudzoziemca”. (Legenda o Wandzie)
c) „Wszak ze mnąś na Łysej Górze
Robił o duszę zapisy:
Cyrograf na byczej skórze
Podpisałeś ty i bisy”. (Legenda o Twardowskim)
d) „Jak gad - ma łuski na bokach,
skrzydła i szpony jak jastrząb.
Świeci w jaskini mrokach
skrzydłami, płomienną paszczą”. (Legenda o smoku wawelskim) (3 pkt.)
Pytania dodatkowe, gdyby tak się złożyło, że jakaś drużyna nie dotarła do mety:
- Jak nazywa się wieża, z której rozlega się hejnał grany na cztery strony świata?
- Jak nazywał się legendarny założyciel Krakowa?
Zakończenie gry. Nagrodzenie zespołów medalami.
Za doskonałe wyniki w konkursie uczniowie uzyskują dodatkową premię - niespodzianki, które są ukryte w klasie. Pod widoczkami Krakowa przypiętymi na tablicy ukryta jest wskazówka, gdzie niespodzianek szukać. Odnalezieniem ich zajmują się asystenci.
5. Przerwa śródlekcyjna - zaśpiewanie i odtańczenie krakowiaka. (Odtworzenie melodii z magnetofonu).
6. Zapowiedź i zapis tematu lekcji: Inscenizujemy krakowskie legendy.
7. Praca w grupach ze scenariuszami legend.
(Nagrodami odnalezionymi przez asystentów były koperty ze scenariuszami legend, które odgadły dzieci. Koperty zawierały również kukiełki do teatrzyku cieni).
8. Inscenizowanie legend w formie teatrzyku cieni przez poszczególne grupy.
9. Uzupełnianie tekstu z lukami (karta pracy).
10. Pokaz witrażu pt. „Bóg Ojciec” Stanisława Wyspiańskiego. (slajd)
a. Rozmowa na temat witrażu.
b. Wyszukiwanie hasła „witraż” w słowniku, leksykonie itp.
c. Pokaz innych witraży w albumie „Kościół Mariacki w Krakowie”.
11. Wykonywanie witraży ilustrujących poznane legendy krakowskie. (Po omówieniu techniki - marker, folia samoprzylepna).
12. Wystawka i omówienie prac. (Witraże naklejamy na szyby okien).
13. Zadanie pracy domowej:
Rozwiązać krzyżówkę, która jest łatwym sprawdzianem wiedzy o Krakowie.
Zadanie1. Uzupełnij tekst z lukami podanymi wyrazami: pamiątki, przeszłość, stare, ukochane, pomniki, płyty, tablice, kopce, pamięci, legendy, podania
Kraków to ....................... i ......................... nasze miasto. Tutaj na każdym kroku spotykamy drogie sercu ...................... Zaklęta w kamienie ........................ narodu. Wszędzie ........................., ..........................., ..........................., ........................................... i wspomnienia. Z tym miastem związane są liczne ..................... i ............................ Są tak piękne, że trwają w ludzkiej ......do dziś.
Zadanie 2. Rozwiąż krzyżówkę:
1. Miejsce na rynku w Krakowie, gdzie kupcy sprzedawali swoje towary.
2. Miecz koronacyjny polskich królów.
3. Jak nazywa się wieża, z której rozlega się hejnał?
4. Miejsce spoczynku królów polskich.
5. Kraków najeżdżany był przez...
6. Nazwa zamku królewskiego w Krakowie.
|