11. Odziaływania Fundamentalne (4)
- Oddziaływanie grawitacyjne. Oddziaływanie grawitacyjne ma charakter przyciągający i dotyczy wszystkich cząstek. Źródłem oddziaływania grawitacyjnego jest masa (energia) cząstek. Oddziaływanie grawitacyjne odpowiedzialne jest za ciążenie ziemskie, ruchy planet, gwiazd i galaktyk. Oddziaływanie grawitacyjne słabnie z odległością, ale jego zasięg jest nieskończony.
-Oddziaływanie elektromagnetyczne. Elektromagnetycznie oddziałują cząstki obdarzone ładunkiem elektrycznym (lub momentem magnetycznym). Oddziaływanie elektromagnetyczne odpowiedzialne jest za przyciąganie bądź odpychanie się ładunków, magnesów. Wszelkie oddziaływania, które obserwujemy w życiu codziennym (poza oddziaływaniem grawitacyjnym), takie jak: zderzenia ciał, tarcie ciał o siebie, sklejanie się ciał, siły sprężystości itp., są tak naprawdę spowodowane oddziaływaniem elektromagnetycznym atomów, z których zbudowane są te ciała (patrz tak zwane ,,siły mechaniczne'').
-Oddziaływanie słabe Oddziaływaniu słabemu podlegają wszystkie cząstki. Oddziaływanie słabe odpowiedzialne jest za rozpady jąder atomowych, rozpady cząstek elementarnych i oddziaływania neutrin z materią.
-Oddziaływanie silne Silnie oddziałują cząstki złożone z kwarków, zwane hadronami (np. proton, neutron). Pozostałe cząstki materii zwane są leptonami i nie oddziałują silnie (np. elektron, neutrina). Oddziaływania silne pełnią podstawową rolę w budowie jąder atomowych i przebiegu zderzeń między nimi.
12.Zderzenie piłki i ścian odziaływanie elektromagnetyczne
Wynika ze zbliżenia powłok elektronowych obydwu ciał z co za tym idzie wzajemne odpychanie się powłok zbyt zbliżonych do siebie poprzez odziaływania atomów (elektromagnetyczne ).
13.Siła
Siła - Siła jest miarą wzajemnych oddziaływań między ciałami. Jednostką siły jest 1 N - niuton. Wszystkie siły są wielkościami wektorowymi. Każda siła ma więc wartość, kierunek i zwrot. Jeśli na ciało działa kilka sił, to zachowuje się ono tak, jakby działała na nie jedna siła, która jest sumą tych wszystkich sił. Nazywamy ją siłą wypadkową. Dodawanie sił odbywa się zgodnie z obowiązującymi w matematyce metodami dodawania wektorów. Jest ona wielkością wektorowa ponieważ da się ja zmierzyć oraz określić zwrot, kierunek, wielkość.
14. Zasady dynamiki Newtona
1 W inercjalnym układzie odniesienia, jeśli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające równoważą się, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym.( Gdy autobus rusza z przystanku, twoje ciało zachowuje się tak, jakby chciało pozostać w spoczynku. Jeżeli siedzisz przodem do kierunku jazdy, zostajesz wciśnięty w fotel. I odwrotnie - hamujący autobus powoduje ruch twojego ciała do przodu.)
2Jeśli siły działające na ciało nie równoważą się (czyli wypadkowa sił Fw jest różna od zera), to ciało porusza się z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do siły wypadkowej, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała. (spadające jabłko z drzewa, spadanie piłki z wysokości, ruch po okręgu wskutek niezrównoważonej siły dośrodkowej, samochód zwiększający swoją prędkość pod wpływem działania siły (której zwrot i kierunek jest zgodny ze zwrotem i kierunkiem wektora prędkości, i inn.
3Oddziaływania ciał są zawsze wzajemne. Siły wzajemnego oddziaływania dwóch ciał mają takie same wartości, taki sam kierunek, przeciwne zwroty i różne punkty przyłożenia (każda działa na inne ciało). (Chłopiec stojący w łódce na jeziorze przyciąga do siebie, za pomocą linii, drugą łódkę. Jeden z chłopców odpycha drugiego na łyżwach.)