Metodologiczne trendy. Koncepcje i paradygmaty, badacze. Problemy obecne w badaniach porównawczych.
koncepcje
I. Uniwersalizacja opisów systemów wychowawczych - twórcą był Jullien de Paris- zbierał wszelkie informacje o systemach edukacyjnych
- robił notatki
- uważał że trzeba stworzyć bank danych (raporty, ankiety), zebrać to co ważne i sformułować pewne ogólne prawidłowości o systemie edukacyjnym.
Jullien de Paris uważał, iż trzeba zbierać informacje o systemach edukacyjnych, zbierać i porównywać to, co wspólne. Ta metoda to uniwersalizacja opisu zjawisk edukacyjnych i wychowawczych.
Pedro Rossello - koncepcja uniwersalizmu (zasady P.R.):
- życie społeczne i polityczne coraz bardziej wpływa na edukację (przeciwnie sądził J de P)
- zmiana jakiegoś elementu w systemie edukacyjnym zmienia funkcjonowanie całego systemu (jednostki)
- postęp techniki wpływa na edukację, np. szkoły wirtualne
Mało obecnie mówi się o wspólnocie edukacyjnej, ponieważ państwa nie chcą zrezygnować z monopolu edukacyjnego w państwie.
Julian de Paris marzył aby edukacja była jak matematyka - poukładana i przejrzysta.
II. Konfrontacja zjawisk edukacyjnych polega na tym, że poprzez porównywanie można opisać oryginalność (różnicę) tego systemu (badanie oryginalności systemów edukacyjnych). Badano więc całość systemów edukacyjnych. Sadler stworzył tę koncepcję (wykład z 1900r.), aby można było wzajemnie od siebie uczyć się i wzbogacać swoją wiedzę. Jest to praktyczny cel pedagogiki porównawczej. Izaak Kandel zadał pytanie - dlaczego i z jakiego powodu występują oryginalności (różnice) w systemach edukacyjnych.
III. Koncepcja kooperacji badań edukacyjnych - Inicjatywy UNESCO
- komparyści spotykają się ze sobą, aby korzystać ze swoich doświadczeń, aby wypracować własny system
- współpraca dotyczy szczegółowych zagadnień edukacji
- debata na temat egzaminowania na świecie
- szczeble matury jak wygląda w innych krajach
Problemy obecne w badaniach porównawczych.
- głównym problemem polega na tym, żeby z jednej strony nie zatracić specyfiki zjawisk właściwych dla danej kultury, a drugiej - aby znaleźć takie kategorie ogólne do których odwołanie się uczyni zjawiska porównywalnymi
problemy teoretyczne -
rozwiązywanie problemów, nie tych które wzbogaciłyby teorię ale realizowanie tylko pewnych tematów, programów czy zadań badawczych, wybór problemów łatwych lub bezpiecznych, pominięcie tych trudniejszych, kierowanie się możliwością zbadania ich modnymi technikami statystycznymi, nie przynoszą dużego wpływu na rozwój teorii,
niejasna sprawa wyboru krajów do badań porównawczych -
- kierowanie się wygoda badacza,
- maksymalne podobieństwo kontekstu społecznego z wyjątkiem tych zjawisk, które były przedmiotem badania,
- maksymalna różnorodność kontekstów badanych zjawisk tak by wykryte podobieństwa i różnice zjawisk w badaniach w krajach mogły być interpretowane jako uogólniające cechy badanych zjawisk oraz
- „matryca czynnikowa” - podstawa wyboru krajów
techniki i procedury nie są realizowane do wybranego problemu badań (wybiera się takie które są dobre do wszystkiego)
wyniki badan nie są powiązane - co wpływa niekorzystnie na próby systematyzacji wiedzy i stosowalności wyników badań
brak wewnętrznej organizacji i struktury nagromadzonej wiedzy niezbędnego składnika w rozwoju każdej teorii
często jednostronne powierzchowne opisy systemów oświatowo-wychowawczych,
p.p. nie jest w stanie dostarczyć teoretycznie uzasadnionych wyjaśnień zjawisk i procesów oświatowo-wychowawczych ani sformułować prognoz
Problemy metodologiczne
podstawy porównania ((identyczność, ekwiwalencja)- z logiki porównania wynika konieczność znalezienia wspólnego mianownika tego, co ma być porównywane, ten podstawowy warunek badań porównawczych nie jest łatwy do spełnienia w obrębie nauk społecznych, ponieważ zjawiska społeczne, występują w określonym kontekście, (Są one powiązane z innymi zjawiskami w społecznymi i kulturowymi w systemach danego społeczeństwa i ich znaczenie jest uzależnione od danego kontekstu, w którym występują.
problem ekwiwalencji założeń badawczych i metod, które umożliwią naukowe porównanie,)
dwa oddzielne wy miary badanych zjawisk: ,
ekwiwalencja funkcjonalna - zamiast starań o uzyskanie identyczności badanych zjawisk dobór wskaźników ma zapewnić uzyskanie ekwiwalencji funkcjonalnej zakładającej odpowiedniość założeń teoretycznych do danego kontekstu,
którym występują badane zjawiska, jest ona zapewniona głównie w wyniku stosowania tych samych metod badawczych (metody doboru próby, opracowania dokumentów, analizy statystycznej, pracy w terenie itp.). Wiadomo jednak
ekwiwalencja pojęciowa - w sprawach pomiar wiąże się głównie z tym, czy narzędzia stosowane w różnych krajach mierzą w rzeczywistości to samo pojęcie, niezależnie od tego, czy treść i procedury są identyczne, czy też nie. Ekwiwalencja pojęciowa opiera się na założeniu, że pomiar pojęcia wymaga wyboru wskaźników, które mają ukazywać w pewnym stopniu dokładności właściwości pojęcia, które podlega po miarowi, różnych społeczeństwach te właściwości mogą być bardziej dokładnie zmierzone przez różne, a nie identyczne wskaźniki, aby były pojęciowo ekwiwalentne w różnych społeczno—kulturowych kontekstach. Dotyczy to np. populacji
ważnej jest redukowanie specyfiki kulturowej np. podniesienie pojęć do wyższego poziomu abstrakcji.- wiele pojęć w różnych społeczeństwach może mieć różne obszary znaczenia, a różnice te, jeśli nie są uchwycone, mogą wywrzeć niekorzystny wpływ na porównanie. Pojęcia w badaniu porównawczym muszą być
wyizolowane z miejscowej kultury