Mesjanizm prometeizm prowidencjalizm, SZKOŁA, język polski, romantyzm


. Mesjanizm prometeizm prowidencjalizm

Przekonanie o posłannictwie Polski wobec innych narodów było w romantyzmie bardzo popularne .

Mesjanizm narodowy - to wiara w to , że Polska jest narodem wybranym , że zabory - to jej męczeństwo , które odkupi winy innych krajów , że emigranci polscy to apostołowie wolności , za którą cierpi ich ojczyzna . Słowem jest to słynne hasło : “Polska Chrystusem narodów”. Rózne ujęcia mesjanizmu znajdujemy w utworach romantycznych :

- “DziadyAdama Mickiewicza . Tu hasło mesjanizmu narodowego zostało chyba najpełniej i najbardziej obrazowo zrealizowane . Mickiewicz - gorący zwolennik tej ideologii - zamieścił wizję Polski jako Zbawiciela w Widzeniu ks. Piotra (III Cz. Dziadów) . Ksiądz Piotr ujrzał historię Polski na kształt męki Chrystusa - poprzez sąd , drogę krzyżową , ukrzyżowanie i wniebowstąpienie . Proroctwo przyszłości jaką ujrzał , jest zapowiedzią wyzwolenia . Taka właśnie interpretacja dziejów kraju jest najpełniejszą realizacją hasła mesjanizmu narodowego .

- “Księgi narodu polskiego i Księgi pielgrzymstwa polskiego” A.Mickiewicza stylizowane na wypowiedź biblijną , zawierają bezpośredną wykładnię mesjanizmu narodowego . Znów dzieje Polski interpretowane są na wzór dziejów Chrystusa , jej niewolajako cierpienie za inne narody , a polscy emigranci (pielgrzymi) jako apostołowie wolności .

- “Kordian” J.Słowackiego - prezentuje nieco inne “wydanie” mesjanizmu narodowego . Tu Polska jest Winkelriedem narodów europejskich . Słowacki przywołał historię Winkelrieda- szwajcarskiego rycerza , który dla zwycięstwa poświęcił życie . Mesjanizm w tej postaci posiada mniej boski wymiar , realia historyczne (powstanie listopadowe) znajdują bardziej polityczne niż religijne wyjaśnienie - lecz to taklże jest koncepcja poświęcenia się za inne kraje.

- “Marsz w przyszłość” - wiersz Ryszarda Berwińskiego , zawierający obraz Polski jako narodu wybranego , który przez “czerwone morze krwi” podążą do Ziemi Obiecanej . Jest to typowe ujęcie (na wzór Mickiewicza ) , nawiązujące do Biblii , należy tylko zwrócić uwagę na rewolucyjne zakończenie utworu - wezwanie do walki nawet wbrew Bogu .

Prometeizm - postawa człowieka , który na wzór Prometeusza poświęca się dla dobra ogółu : narodu , państwa , grupy społecznej - nawet wbrew nakazom Boga . Mitologiczny Prometeusz ukradł Bogom z Olimpu ogień i podarował go ludziom , za co został okrutnie ukarany : przykuty do skały na Kaukazie , a orzeł wyszarpywał mu wciąż odrastającą wątrobę . Prometeizm stał się postawą modną w epoce romantyzmu ; stał się cechą przypisaną bohaterowi romantycznemu , zbuntowanemu przeciwko Bogu i pragnącemu poświęcić się dla ludzkości - jak np.Konrad z III części “Dziadów” (patrz punkt 17 - Analiza Wielkiej Improwizacji ) .

Prowidencjalizm - przekonanie , iż historia jest wyłącznie wynikiem wyroków boskich , a nie sferą ludzkiego działania . Bez względu na poczynania człowieka , na jego plany i precyzję ich wykonania - finał danego wydarzenia musi być zgodny z wolą Boga . Pogląd taki prezentuje w “Nie-Boskiej komedii” Zygmunt Krasiński . Ukazuje wizję abstrakcyjnej rewolucji - walki arystokratów z ludem . Założenie brzmi : Świat rozwija się przez przelew krwi i niszczenie starych form - dlatego ludzie wszczynają rewolucje . Lecz bez oparcia w Bogu nie może narodzić się postęp , najwyżej zło i kara . Stąd w zakończeniu “Nie-Boskiej komedii ” o ostatecznym wyniku walki decyduje interwencja Boska . Działania ludzkie (zło walczy ze złem) ocenione są negatywnie , nie mogą dać nic dobrego , dlatego autor “odgórnie” rozstrzyga losy rewolucji , niszcząc dzieło komedii ludzi .



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Portret romantycznego młodzieńca poety boh Byroniczny i Weterowski, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja poety i poezji w utworach romantycznych, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Martyrologia narodu polskiego, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja bohatera III cz Dziadów dlaczego ponosi klęskę, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Granice czasowe, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Ewolucja bohatera romantycznego, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Bóg czlowiek szatan, SZKOŁA, język polski, romantyzm
01DZIADY jako dramat romantyczny, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja patriotyzmu w ujęciu romatyków Mickiewicz Slowacki Norwid, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Cechy gatunkowe ballady na przykładzie kilku ballad Mickiewicza, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Historiozofia dziejów w Nie Boskiej Komedii, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Dziady jako dramat romantyczny, SZKOŁA, język polski, romantyzm
KONCEPCJA POETY I POEZJI W UTWORACH ROMANTYCZNYC1, SZKOŁA, język polski, romantyzm
CHARAKTERYSTYKA NARODU POLSKIEGO W dziadach3, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Ocena postawy społeczeństwa polskiego w III cz Dziadów, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Bohater romantyczny i jego poprzednic1, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Bohater romantyczny i jego poprzednicy, SZKOŁA, język polski, romantyzm
MIŁOŚĆ NIEJEDNO MA IMIĘ, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja bohatera w konradzie wallenrodzie, SZKOŁA, język polski, romantyzm

więcej podobnych podstron