Zaimki względne - wprowadzenie
Pronombres relativos - introducción
Zaimki względne używane są do łączenia dwóch lub więcej zdań podrzędnych. W ten sposób
zastępujemy podmiot zdania podrzędnego zaimkiem względnym, np.
La mujer limpia la escalera en mi edificio. Kobieta sprząta schody w moim budynku.
+
La mujer es muy simpática. Kobieta jest bardzo sympatyczna.
=
La mujer que limpia la escalera en mi edificio es muy simpática. Kobieta, która sprząta schody w moim budynku, jest bardzo sympatyczna.
La niña está jugando con mi hijo. (Dziewczynka bawi się z moim synem.)
La niña se llama María. (Dziewczynka ma na imię María.)
La niña que está jugando con mi hijo se llama María. (Dziewczynka, która bawi się z moim synem, ma na imię María.)
Zaimkiem względnym w tym zdaniu jest zaimek que (który, która, które).
Do zaimków względnych należą:
• donde (gdzie)
• cuanto, cuanta, cuantos, cuantas (ile)
• cuyo, cuya, cuyos, cuyas (czyj, którego)
• que (który, która, które)
• quien (kto)
• quienes (którzy)
• el que, la que, los que, las que, el cual, la cual, los cuales, las cuales (ten co)
• lo cual, lo que (który, które)
• lo que (co)
UWAGA! W odróżnieniu od zaimków pytajnych, np. ¿dónde?, ¿qué?, ¿quién? zaimki względne nie mają akcentów graficznych:
¿Dónde está tu casa? (Gdzie jest twój dom?)
Dime dónde está tu casa. (Powiedz mi, gdzie jest twój dom.)
Voy donde tú tienes tu casa. (Idę tam, gdzie masz swój dom. )
Użycie zaimków względnych
• donde (gdzie)
Zaimka donde (gdzie) używamy do wyrażenia informacji na temat miejsca:
En el barrio donde vivo no hay ningún restaurante italiano. (W dzielnicy, gdzie mieszkam, nie ma żadnej włoskiej restauracji. )
W przypadku czasowników wyrażających ruch (ir a, viajar a) czasami używa się zaimka adonde (dokąd), który może zastąpić zaimek donde, np.
Ella va donde está Juan. (Ona idzie tam, gdzie jest Juan.)
Ella va adonde la envían. (Ona jedzie tam, dokąd ją wysyłają.)
• cuanto, cuanta, cuantos, cuantas (ile)
Zaimków cuanto, cuanta, cuantos, cuantas używamy do wyrażenia informacji na temat ilości. Oznaczają one:
cuanto = todo lo que |
ile = wszystko co (w połączeniu z rodzajem męskim) |
cuantos = todos los que |
ile = wszyscy co |
cuanta = toda la que |
ile = wszystko co (w połączeniu z rodzajem żeńskim) |
cuantas = todas las que |
ile = wszystkie co |
Zaimki te są odmienne, co oznacza, że muszą zachować zgodność z rodzajem i liczbą określanego rzeczownika, np.
Me devolvió cuanto dinero le presté. (Oddał mi tyle pieniędzy, ile mu pożyczyłem.)
Contrataron cuantos albañiles eran necesarios. (Zatrudnili tylu robotników, ilu potrzebowali.)
Ella le dio cuanta ayuda necesitaba. (Ona udzieliła mu tyle pomocy, ile potrzebował.)
Leo puso cuantas camas hacía falta para alojar a sus amigos en casa. (Leo wstawił tyle łóżek, ile było potrzeba, żeby przenocować swoich przyjaciół w domu.)
Rzadko używa się tych zaimków, dlatego też można je zastąpić konstrukcją typu todo lo que:
Me devolvió todo el dinero que le presté. (Oddał mi wszystkie pieniądze, które
mu pożyczyłem.)
Contrataron todos los albañiles que eran necesarios. (Zatrudnili wszystkich
robotników, których potrzebowali.)
Ella le dio toda la ayuda que necesitaba. (Ona udzieliła mu całej pomocy, jakiej potrzebował.)
Leo puso todas las camas que hacía falta para alojar a sus amigos en casa.
(Leo wstawił wszystkie łóżka, które były potrzebne, żeby przenocować swoich przyjaciół w domu.)
Należy zwrócić uwagę na położenie que w zdaniu:
todo + rodzajnik + rzeczownik + que
Można także użyć zaimka cuanto oraz konstrukcji todo lo que bez rzeczownika:
Mauricio trajo cuanto pudo.( Mauricio przyniósł tyle, ile mógł.)
Te traigo todo lo que he encontrado. (Przynoszę ci wszystko, co znalazłem.)
• cuyo, cuya, cuyos, cuyas (czyj, którego)
Tych zaimków używamy do określenia przynależności, posiadania. W przeciwieństwie do języka polskiego, zaimki te muszą zachować zgodność z rodzajem i liczbą rzeczy lub osoby posiadanej.
Pepe conoce a un chico, cuya hermana es cantante. (Pepe zna chłopaka, którego siostra jest piosenkarką.)
Esta casa pertenece a una familia, cuyo apellido suena muy extraño. (Ten dom należy do rodziny, której nazwisko brzmi bardzo dziwnie.)
Czasami zaimki mogą być poprzedzone przyimkiem:
Éste es Juan, con cuyo amigo fui al colegio. (To jest Juan, z którego przyjacielem chodziłem do podstawówki.)
Nos alegramos de la visita de la Sra. Martínez, sin cuya presencia esta celebración no sería igual.( Cieszymy się z wizyty Pani Martínez, bez której obecności ta uroczystość nie byłaby taka sama. )
Zaimków względnych wyrażających posiadanie używa się zazwyczaj w tekstach pisanych, rzadziej w języku mówionym (np. oficjalne przemówienia itp.)