Państw. Inspekcja Sanit.-struktura: szczebel centr., region., oddziały:
1)O.EPIDEMIOLOGII: nadzór sanit. nad zapobieg. i zwalcz. chorób zakaź. mogących szerzyć się epidemicznie; wywiady i rejestr. chorób, prewencja; dystryb. szczepionek; kontrola sterylizacji(wyjaławianie), dezynf(odkaż.), dezyns(owady), deratyz(odszczurz.); nadzór nad odpadami med.; uczestn. w otwieraniu nowych placówek Sł.Zdr., opiniuje, nadzór sanit. placówek. PANDEMIA- rozprzestrzenianie się jedn. chorob. we wsz. krajach i wsz. kontyn. STERYLIZ.-plac.Sł.Zd., gab.kosm., gastronomia
2)O.HIGIENY KOMUNALNEJ: kontrola wymagań higienicznych, zdrow. dot.: jakości wody przezn. do spożycia (wodociągi,ujęcia), jak. wody w basenach, kąpiel., czyst. powietrza atm. (monitoring), st. higienicz. nieruchomości i obiektów/urządzeń użyt. publ.(zakł. usług., obiekty rekreac.,plac.sł.zdr.), st. higienicz. środków transp.publ.(przewóz żywności).
3)O.HIG.ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA i PRZEDM.UŻYTKU (HŻŻiPU): nadz. nad subst. używanymi w produkcji i obrocie żywności z wył. prod. poch. zwierz., nadz. nad wyrobami i mat. przenaczonymi do kontaktu z żywnością, dba o war. higien.-sanit. zakł. i ich wyposaż., wymaga przestrzeg. zasad higieny w proc. produkcji i obrocie żywn., opiniuje nowobudow. obiekty żywieniowo-żywnościowe, uczestn. w odbiorach tych ob., udział w opracowaniach ognisk zatruć pokarm.-> współprac. z O.Epidem., wywiad z os. zakaż. i środ. rodzinnym, ocenia spos. żywienia w plac. żyw. zamkniętego.
4)O.HIG.PRACY: zapobieg. chorobom zaw. i związ. z war. pracy przez typowanie czynników szkodl.(fiz,chem,biol), ocena zgodności war. pracy z obowiązującymi normatywami higienicz., kontrola n. przestrzeganiem przepisów/ustaw przez os. wprowadz. subst. niebezp. do obrotu i stos. je w działaln. zawodowej, kontr. wyposaż. zakł w środki ochrony zbiorowej i indywid., kontr. wykonań profilakt. badań lekarsk. zatrudnionych prac. (wstępne,okres.), ocena st. sanit.-higienicznego zakł., wydawanie decyzji w spr. chorób zawod., nadzór bieżący nad war. środ. pracy w celu zapobieg. chor. zawod. i innych związ. z war.pr.
5)O.HIG. DZIECI I MŁ.: żywienie i dożywianie w szkołach i plac., opinie sanit. i kwalifikacje w placówkach sezonowych przed rozpocz. akcji „zima/lato w mieście”, kontr. war. nauki, sanitarnych plac. naucz., nadzoruje war. pobytu dzieci w plac. wychow. (właść. ogrzewanie, oświetl., wentyl. pomieszcz.), ust. plan zajęć dydakt.-wychow. i dostosow. mebli szkolnych do war. ergonomii, kontr. ochrony środowiska, uzgodnienia wydawania decyzji o środ., czy projekt może powstać na d. terenie, zapobiegawczy nadzór sanit. opiniuje przedsięwz. zgodnie z pr. ochr. środ., wydaje opinie w spr.szczegółowych wymagań sanitarnych w zakł. kosmet.,fryz. Zapobieg. nadzór sanit. uzgadnia plany zagospodar. przestrzeni, opinie o war. bezp. i higieny plac. publ.
ZAGROŻ. PRAC. SŁ.ZDR. na drodze krwiopochodnej: HIV, HBV, HCV.
HIV: ludzki wirus utraty odporności, AIDS: zespół nabytego upośledz. odporn. PROFILAKTYKA: I-rzęd.(ogół popul.), II-rzęd.(grupy podwyższ.ryzyka), III-rz. (zaw. aspekt leczniczo-rehabilitacyjny). ADRESACI PROFIL. PROGR. EDUKACYJNYCH: lekarze zabiegowi, stomatolodzy, prac.stacji dializ, laboranci, prac. sł. ratowniczych, os. sprzątające w plac., pielęgniarki, położne, prac. prosektoriów. EDUKACJA PERSONELU MED.: Kraj.Centrum ds.AIDS, Gł.Inspekt.Sanit(GIS), Uniwersyt.Medyczne, woj. (i powiatowe) stacje sanit-epidem. (WSSE i PSSE), firmy farmaceut. -leki retrowirusowe zmniejszają zakażalność HIV, nie likwidując go. KIERUNKI DZIAŁAŃ w PROMOCJI ZDR. wynikają z założeń Nar.Progr.Zdrowia, wytycznych Gł.Insp.Sanit (w oparciu o zalec. WHO) , sytuacji epidemiolog., analizy potrzeb i diagnozy lokalnej. Potrzeby-brak czegoś niezbędnego do życia (biolog.=fizjolog., psychol., społ.) Akcja prozdrowotna -krótkotrwała, Program Prozdr. -długofalowy, na przestrz. lat. Niezbędna wiedza personelu med.: świadomość istnienia ryzyka zawod.; znajomość metod zapobieg. zakaż. HIV i inn.ch.zakaź. i znajomość procedur inform. i postępowania po ekspozycji (każdy wynik + musi być zweryfikowany),; zapewnienie środków ochrony osobistej (rękaw.,okulary, maska, fartuch); mycie rąk wodą z mydłem przed i po; dost. do pojemników na zużyte igły, śr. odkażające, dokładna dezynf. i steryliz. sprzętu; zapewn. poradnictwa poekspozycyjnego, możliwość leczenia i opieki wraz z odległą obserwacją st. zdr.; zapewn. opieki pracown. sł. zdr. zakażonym wir. HIV,HBV,HCV i możliwość zmiany stanowiska jeśli nie szkodzi innym. DROGA ZAKAŻENIA: sposób i mechanizm przenoszenia mat. zakaźnego do ustroju jedn. MAT.ZAKAŹNY: mat. biologiczny zawierający ilości wirusa wystarcz. do zakażenia. IPIM: Inny Potencjalnie Infekcyjny Materiał. DROGA WERTYKALNA: zakażenie podczas ciąży, porodu, karmienia dziecka przez matkę. ZASADY BHP: każdy pacjent powinien być trakt. jako potencj. źródło zakaż., profilakt. lekami antyretrowir. prowadz. powinna być 4 tyg., bad. na obecność przeciwciał anty-HIV należy wykonać po 6tyg, 3 i 6 mies. po ekspoz. PROGR. EDUKACYJNE: „Inwestujmy w zdrowie, budujmy lepszą przyszłość” (do 2012), Świat. Dzień Zdr. (7.04-pamiątka powst. WHO).