Leptospiroza - ZOONOZA
Przebiega z objawami żółtaczki, hemoglobinurii, poronieniami oraz rodzeniem słabo żywotnego potomstwa.
Etiologia
Chorobę wywołują krętki z rodzaju Leptospira.cienkie,spirale,intensywny ruch.W obrębie rodzaju wyróżnia się ponad 200 serogrup, dzielących się na 23 serotypy. Serotypy najczęściej występujące u koni: L. Pomona, L. grippotyphosa
Źródła zakażenia
gryzonie - nosiciele bezobjawowi, główny rezerwuar,zwierzęta chore .
Wydalanie zarazków:mocz,nasienie,mleko.
Patogeneza
Wniknięcie zarazków drogą alimentarną, przez uszkodzoną skórę, spojówki, w trakcie krycia.
Przedostanie się do krwioobiegu (aktywny ruch) - bakteriemia.
2-7 dni - narządy miąższowe: głównie wątroba, nerki.
Powstanie swoistych przeciwciał - eliminacja z krwioobiegu, osiedlanie się w kanalikach krętych nerek (długotrwałe siewstwo z moczem).
Patogeneza
W trakcie bakteriemii dochodzi do uszkodzenia erytrocytów (działanie hemotoksyczne leptospir) anemia, żółtaczka, hemoglobinuria, hemoglobinemia,
a także do uszkodzenia naczyń krwionośnych, komórek narządów miąższowych, zaburzeń OUN.
Objawy kliniczne
Postać nadostra: temperatura 39,5 - 40,5, przyspieszona akcja serca i oddechów,osowiałość, brak apetytu, zaparcia,żółtaczka, ciemny mocz,
wybroczyny ,drgawki mięśniowe, zaburzenia ruchu, porażenia zadu,śmierć z objawami drgawek i duszności.
Objawy kliniczne
Postać ostra:
konie szybko się męczą i pocą,w 2-3 dniu żółtaczka z jednoczesnym spadkiem temperatury,krwawienie z nosa,martwica i owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i nosa,martwica skóry zwypadaniem włosa.
Postać podostra:
objawy jak wyżej, ale o mniejszym natężeniu,gorączka w typie przerywanym,silne wychudzenie,czas trwania 20 - 30 dni.
Postać przewlekła:
jest najczęściej zejściem poprzednich form,szybkie chudnięcie przy zachowanym apetycie,osłabienie,okresowe nawroty choroby z pojawieniem się gorączki, żółtaczki,wyniszczenie,sporadyczne poronienia.
Leptospirozowe zapalenie mózgu (meningoencephalitis leptospirotica equorum)
brak apetytu,krótkotrwała gorączka,ziewanie;3. dnia:osowiałość, depresja,pobudliwość, parcie na przeszkody,śmierć w 48 h od pojawienia się objawów nerwowych (5. dzień choroby);
Nawrotowe zapalenie błony naczyniowej
ślepota miesięczna, ERU - Equine Reccurent Uveitis, „moon blindness”pierwotne surowiczo-włóknikowe zapalenie tęczówki, ciałka szklistego, rogówki, brodawek n. wzrokowego,
łzawienie, światłowstręt, opuchnięcie powieki, mrużenie oczu, przekrwienie spojówek,zrosty, zmętnienie soczewki, ciałka szklistego, zanik tęczówki, ciałka rzęskowego, naczyniówki,częstym powikłaniem jest jaskra wtórna,charakterystyczna dla choroby jest cykliczność nawrotów - remisja może trwać od tygodni do lat,doprowadzenie do atrofii gałki ocznej, często obustronnej i całkowitej ślepoty;
Zmiany anatomopatologiczne
żółtaczka,skaza krwotoczna,martwica błon śluzowych,zwyrodnienie i obrzęk wątroby,nerki - powiększone, z wybroczynami, ogniskami martwiczymi w kłębuszkach, nacieki leukocytarne w miąższu,poronione płody - obrzęki podskórne w klatce piersiowej i jamie brzusznej, nerki z szarobiałymi ogniskami martwiczymi;
Rozpoznanie
wywiad,badanie kliniczne,zmiany anatomopatologiczne,badania laboratoryjne:bakteriologia - obecność zarazka w nerkach, wątrobie, moczu,
serologia - odczyn aglutynacji mikroskopowej (miano wyższe niż 1:80),PCR, immunofluorescencja pośrednia,oglądanie preparatu w ciemnym polu widzenia (charakterystyczny ruch),preparaty histopatologiczne z nerek (barwienie Levaditiego)przy ronieniach - IF pośrednia (łożysko, pępowina, nerki, wątroba;
Różnicowanie
niedokrwistość zakaźna koni,wirusowe zapalenie mózgu,zatrucia,morzyska,niezakaźne choroby przewodu pokarmowego;
Leczenie
podawanie surowic odpornościowych,antybiotykoterapia:streptomycyna, penicyliny, ampicylina, tetracykliny,leczenie objawowe, płynoterapia w przypadku biegunek,
ERU - vitrektomia - chirurgiczne usunięcie ciałka szklistego i zastąpienie go jałowym roztworem (w początkowym okresie choroby, gdy nie doszło jeszcze do zmian pozapalnych, skuteczność 70-80%); przy procesie przewlekłym - usunięcie gałki ocznej;
Zapobieganie
izolacja chorych zwierząt (14-16 tyg.),ograniczenie dostępu do wody stojącej,ograniczanie kontaktu ze zwierzętami będącymi rezerwuarem, deratyzacja,monitorowanie serologiczne stad podejrzanych o chorobę,tworzenie stad wolnych od choroby;Brak szczepionek dla koni.