plotka, Dyskurs


Według słów twoich będziesz usprawiedliwiony i według slow twoich będziesz potępiony

( Mt 12, 37)

Plotka i obmowa w tradycji Judaizmu i Chrześcijaństwa

-Interesuje mnie problem tzw.czystości mowy.

-Czy to prawda, że p. Bóg karze ..plotkarzy?

-Czy pogląd jakoby -plotkarze, oszczercy żyli krócej - ma uzasadnienie teologiczne?

- w dobie wszechobecnejobmowy ..może warto `zatrzymać' się nad tym tematem.

Zwróćmy uwagę na kilka aspektów;

1. Czyż Pan mówił z samym tylko Mojżeszem? Czy nie mówił również z nami? (Lb 12,2)- buntuje się Miriam, siostra Mojżesza….obmawiając swego brata...

Reakcja Pana na te słowa jest bardzo ostra. Pan wprawdzie rozmawia z nimi, ale w obłoku, nie tak jak z Mojżeszem - twarzą w twarz.

Bóg wyraźnie podkreśla też wyjątkową pozycję Mojżesza: Słuchajcie słów moich: Jeśli jest u was prorok, objawię mu się przez widzenia, w snach będę mówił do niego. Lecz nie tak jest ze sługą moim, Mojżeszem. Uznany jest za wiernego w całym moim domu. Twarzą w twarz mówię do niego - w sposób jawny, a nie przez wyrazy ukryte. On też postać Pana ogląda. Czemu ośmielacie się przeciwko memu słudze, przeciwko Mojżeszowi, źle mówić? I zapalił się gniew Pana przeciw nim. Odszedł Pan, a obłok oddalił się od namiotu, lecz oto Miriam stała się nagle biała jak śnieg od trądu. Gdy Aaron do niej się zwrócił, spostrzegł, że była trędowata (Lb 12,6-10).

Kara spotkała Miriam w obliczu całej wspólnoty.

Karą za grzech obmowy …jest trąd!

Według prawa żydowskiego osoba trędowata musiała zostać wykluczona ze społeczności. Po tym wydarzeniu Aaron prosi Mojżesza, aby wstawił się za nią. Mojżesz wypowiada głośno krótką modlitwę do Pana: O Boże, spraw, proszę, by znowu stała się zdrowa (Lb 12,13). Pan przychyla się do modlitwy Mojżesza, jednak Miriam musi pozostać przez siedem dni poza obozem i dopiero potem może powrócić (Lb 12,14-15).

Zastanawia mnie ta historia i ..niepokoi. Plotkowanie - jest przecież takie..powszechne w dzisiejszym świecie..

2. Klaus Thiele-Dohrman w rozdz.; „Plotka jako ulubiona forma komunikacji międzyludzkiej” w książce „Psychologia plotki', (PWN. W- wa 1980, s.18ns) podaje;

„…przez plotkę powszechnie rozumie się obgadywanie osób nieobecnych, niepotrzebne rozgłaszanie nowin z życia prywatnego innych ludzi, często złośliwe pomówienie, które może prowadzić do zniesławienia. Większość dzisiejszych rozmów to plotkowanie, niekontrolowana gadanina, bezmyślne wysłuchiwanie i powtarzanie niepewnych informacji i subiektywnych opinii o innych ludziach..”

Biblijny nakaz niepowtarzania niesprawdzonych informacji lub nieprawdy o innych zawarty jest w przykazaniu „Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu”.

U Lutra zaś tak oto brzmi komentarz do tego przykazania:

„Powinniśmy bać się i kochać Boga tak, byśmy fałszywie nie okłamywali naszego bliźniego, nie zdradzali go, nie pomawiali, nie spotwarzali, lecz usprawiedliwiali go, mówili o nim dobrze i wszystko obracali w najlepsze”.

Zapewne do najważniejszych motywów plotki, obmowy - należy ciekawość.

To, co nieznane pobudza wyobraźnię zwłaszcza gdy chodzi o sprawy uchodzące za ważne. Własną niepewność człowiek stara się usunąć za pomocą fantazjowania, plotkując wypełnia luki niewiedzy…

3.Szulchan Aruch autorytatywny zbiór Żydowskich praw z XVI w taki oto sposób określa oszczerstwo;

. „..ma ono miejsce wtedy, gdy człowiek mówi o kimś w sposób znieważający, mimo że mówi prawdę. Jeśli ktoś złośliwie wymyśla jakąś nieprawdę o danej osobie jest winny również zniesławienia osobowości. Oszczerca jest kimś kto mówi; „Taki a taki uczynił tak a tak, takimi a takimi byli jego rodzice, słyszałem taką a taką rzecz o nim”. Natura tych wypowiedzi prowadzi do zniesławienia danej osoby. Dekret unicestwienia naszych przodków na pustkowiu został przypieczętowany tylko z powodu ich skłonności do oszczerstwa”

Szulchan Aruch - we współczesnym judaizmie to podstawowy kodeks prawa żydowskiego, ułożony został przez Josefa Karo. Wydano go w Wenecji w 1565 r. Szulchan Aruch powstał z myślą o udostępnieniu prawa religijnego wszystkim Żydom, stąd autor pominął w nim komentarze etyczne, cytaty z Biblii, źródła halachiczne oraz imiona autorów poszczególnych rozwiązań prawnych. Składa się z czterech części:

  1. Orach Chaim - prawa dotyczące dni powszednich, szabatu

  2. Jore Dea - prawa dotycząca uboju rytualnegokoszeru, czystości, żałoby, konwersji i in.

  3. Ewen Haezer - prawa dotyczące małżeństw i rozwodów

  4. Choszen Miszpat - prawo cywilne i kryminalne

Tak więc wg tej definicji - oszczerstwo ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy przytaczane fakty są prawdziwe. Jest to grzech, ponieważ te fakty zostały zebrane po to, aby zniesławić i pozbawić czci daną osobę.

Takie rozumienie oszczerstwa jest bliższe biblijnemu pojęciu niż współczesnemu jego rozumieniu.

4. W Talmudzie i Midraszach jest wiele opowieści o zgubnych skutkach złych relacji między ludźmi - jedna z nich jest ta oto;

„Powodem zburzenia Beit HaMikdasz, Świątyni w Jerozolimie była nienawiść między Żydami. Wówczas kontrolę nad Ziemia Izraela mieli Rzymianie, ale Świątynia stała i składano w niej ofiary.

W Jerozolimie mieszkał bogaty człowiek, który zorganizował wspaniałe przyjęcie dla świętowania „simcha”, radości. Otrzymanie zaproszenia na to przyjęcie było przedmiotem pożądań, a gospodarz wysłał specjalnego gońca dla dostarczenia go swemu przyjacielowi Kamcy. Posłaniec nie znał spraw osobistych swego patrona i przez omyłkę zaniósł zaproszenie osobie zwanej Bar Kamca. Nie było by to powodem katastrofy, gdyby posłaniec wiedział że jego patron jest wrogiem Bar Kamcy (w przeciwieństwie do Kamcy). Bar Kamca ze zdziwieniem przyjął list z zaproszeniem i pomyślał, że ma to być zaproszeniem do zgody.

Już po przyjściu na przyjęcie Bar Kamca zrozumiał, jakim błędem było przyjęcie zaproszenia. Bogacz wydający przyjęcie nie spuszczał z niego wściekłego spojrzenia i wrzeszczał: „Skąd się pojawiłeś w moim domu? Jak miałeś czelność przyjść tutaj? Wynoś się natychmiast!”

Wybuch gospodarza wzbudził powszechne zainteresowanie. Wszystkie oczy były zwrócone na Bar Kamcę, który błagalnym głosem wymamrotał: ”To musi być jakiś błąd w zaproszeniu mnie tutaj, ale nie wrzeszcz na mnie, przecież każdy na to patrzy”. Bogacz odpowiedział: ”Patrzcie na niego, i wiedzcie, że nie pozwolę by taki człowiek przebywał w moim domu”

Bar Kamca błagał „Nie krzycz, nie martw się, ja odejdę i moja noga nigdy tu nie stanie. Ale przynajmniej pozwól mi chwilę postać, aby uniknąć skandalu,. Pomóż mi, jestem gotów zapłacić za całe to przyjęcie, ale wybaw mnie z tego ambarasu i pozwól mi spokojnie odejść.” Na to bogacz „Nie mam zamiary robić z tobą interesów, błagania ci nie pomogą. Natychmiast wyjdź. To koniec”

Teraz już każdy oglądał całą te scenę jak największą atrakcję. Bar Kamca nie miał wyboru i wyszedł widząc jak pogardliwie każdy na niego patrzy. Mamrotał pod nosem: „Teraz mną gardzą, ale przyjdzie dzień, gdy będą cierpieć”.

Bar Kamca zaszokowany nietolerancją, z jaką się spotkał, ułożył plan zemsty na tych, którzy nim wzgardzili. Pojawił się przed Cesarzem Rzymskim i oskarżył swych żydowskich ziomków o konspirowanie przeciw Rzymianom. Dowodem miło być to, że Żydzi nie przyjmą ofiary dla Beit Ha Mikdasz wybranej przez Cesarza. Cesarz zapragnął to sprawdzić, wybrał do tego celu najpiękniejsze jałówki. Bar Kamca na statku wiozącym ofiary nieznacznie naciął im nozdrza, co spowodowało ze kapłani musieli odrzucić taką ofiarę. Oburzony Cesarz i wysłał swoje legiony, aby jeszcze zwiększyły działania dla zgnębienia Żydów. W rezultacie zburzono Beit HaMikdasz, a przyczyną tragedii była nienawiść między Żydami

[za „Menucha wesimcha” rabbi Mordechai Katz, JEP Publications, NJ 1982.]

Rabbi Mordechai Katz jest znanym ortodoksyjnym talmudystą, edukatorem.

Ciekawy dalszy ciąg tej historii znajduje w książce Francinne Klagsbrun „Voises of Wisdom”, Nj 1980:

„Rabini jednak chcieli przyjąć tę ofiarę, aby nie zrazić sobie Cesarza. Lecz Rabbi Zechariah ben Avkilus powiedział im: Lud może narzekać, że składamy ofiary z ze zwierząt, które maja wady”. Wtedy zaproponowano, aby zabić Bar Kamcę by uniknąć konfrontacji z Cesarzem. Lecz znowu Rabbi Zecharia ben Avkilus zaprotestował: ”Chcecie skazać na śmierć człowieka tylko za to, że spowodował, aby zwierzę nie nadawało się do złożenia go w ofierze?” W efekcie tego incydentu, jak mówi Rabbi Johanan „Przez skrupulatność Rabiego Zecharia ben Akwilusa nasz Dom został zniszczony, nasza Świątynia spalona, a nasz naród został wygnany.”

(Talmud Babiloński, traktat Gittin, strony 55b-56a).

( tłumaczenie - rabin Kichler)

5.W liście św. Jakuba czytamy ( Jk 4, 11-12)

„…bracia, nie oczerniajcie jeden drugiego. Kto oczernia brata swego lub sądzi go, uwłacza Prawu i osądza prawo. Skoro zaś sadzisz Prawo, jesteś nie wykonawcą Prawa lecz sędzią. Jeden jest Prawodawca i Sędzia w którego mocy jest zbawić lub potępić. A ty kim jesteś, byś sądził bliźniego?”

List św. Jakuba podkreśla, że panowanie nad naszym życiem uzależnione jest od panowania nad naszym językiem;( Jk 3,2-5)

„..wszyscy bowiem często upadamy. Jeżeli ktoś nie grzeszy mowa jest mężem doskonałym, zdolnym utrzymać w ryzach także swoje ciało. Jeżeli zatem zakładamy koniom wędziła do pysków by nam były posłuszne , to kierujemy całym ich ciałem….tak samo i język….Oto mały ogień a jak wielki las podpala”

6.Ciekawą interpretacje grzechu złośliwej obmowy i plotkarstwa znalazłam na portalu prawosławnym www.nadzieja.pl : Oto fragmenty;

PLOTKARZE UMIERAJĄ WCZEŚNIEJ

Nie mam zamiaru rozwodzić się na temat przyczyn i istoty zjawiska plotkarstwem zwanego. Chcę tylko wykazać, że to tak ulubione przez nas zajęcie ma niezwykle fatalny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie.

Zacznijmy od naszego mózgu. Składa się z 16-tu miliardów komórek połączonych w zespoły tysiąckomórkowe, posiada 3 tryliony połączeń. Niezwykły, lepszy od najlepszych komputerów, a tym ciekawszy, że wciąż przez nas nie poznany do końca. Wiemy jednak, że jest odpowiedzialny za myślenie, za nasze uczucia (radości, szczęścia, miłości, ale także nienawiści), zawiaduje całym organizmem, przyjmuje sygnały z zewnątrz, przetwarza je, wysyła swoje sygnały na zewnątrz, jest więc też odpowiedzialny za naszą komunikację. Wszystko to tylko w niewielkim stopniu jest zależne od naszej woli.

Nasze zwyczaje, nawyki, sposób odżywiania się — wszystko, co związane ze zdrowiem fizycznym, jak i psychicznym, ma ogromny wpływ na nasz mózg. Ale to nie koniec! Wpływ ten uwidacznia się jeszcze dalej: w działaniu mózgu na nasze ciało!

We Francji, Włoszech i Stanach Zjednoczonych zaczęła się rozwijać kilka lat temu nowa dyscyplina medycyny: psycho-neuro-endokryno-immunologia. Cóż kryje się za ta nazwa? Nasze stany psychiczne bezpośrednio oddziaływają na mózg — a więc na układ nerwowy — stąd składnik nazwy: psycho-neuro.

Podwzgórze, to część układu nerwowego, która przenosi nasze napięcia psychiczne — poprzez przysadkę na wszystkie gruczoły wydzielania wewnętrznego, inaczej — gruczoły endokrynowe. Stad nazwa: psycho-neuro-endokryno...

Narząd, dzięki, któremu posiadamy odporność immunologiczna na wiele chorób, to grasica. A gruczoły endokrynowe potrafią ją zniszczyć. Gdy dotrze do nich odpowiedni bodziec z mózgu. Stad: psycho-neuro-endokryno-immunologia. [0x01 graphic
]

Profesor medycyny, Julian Aleksandrowicz, wyjaśniał to w ten sposób: „[...] na wypadek stresu, jednym z etapów mechanizmu obronnego organizmu jest pobudzenie podwzgórza i wzmożone wydzielanie hormonu adrenokortykotropowego przez przysadkę. W następstwie tego kora nadnerczy wytwarza kortykoidy. Jednym z nich jest kortyzon, który powoduje zanik grasicy i porażenie immunologiczne”. Jednym słowem: czynniki psychiczne mogą doprowadzić organizm do utraty odporności. Są więc „praprzyczyną” chorób nowotworowych, bakteryjnych, wirusowych i autoimmunologicznych.

Co do tego wszyscy specjaliści są zgodni. Jedni uważają tylko, że napięcia psychiczne są odpowiedzialne aż za 90%, a inni, że za ponad 50% chorób somatycznych i psychicznych. Tak, czy inaczej — jest to niezwykle dużo, jeśli wziąć pod uwagę fakt, że współczesna medycyna wyodrębnia około 30 tysięcy jednostek chorobowych!

Teraz wiec, gdy wiemy już jak wielki wpływ na nasze zdrowie mają emocje, nie zdziwi nas wypowiedź dr McMillen'a, który badał ten problem. Podaje on, że „obgadywanie ludzi nie zachowuje nas w wolności od całego mnóstwa chorób umysłu i ciała. Słowne wyrażanie wrogości w stosunku do innych wywołuje wydzielanie pewnych hormonów z przysadki mózgowej, nadnerczy, tarczycy i innych gruczołów, i to w tak wielkim nadmiarze, że może to spowodować chorobę w każdej części ciała”. Wiele chorób może rozwinąć się w momencie, gdy sycimy niechęć przy wypowiadaniu jej w obecności innych ludzi.

To przecież od nas zależy, jak się do nich ustosunkujemy! Czy zareagujemy gniewem, zazdrością, depresją, żalem lub nienawiścią, które podkopią nasze zdrowie, czy też nauczymy się patrzeć na wszystko z dystansem, spokojni, opanowani, pełni radości i miłości, zakładający dobrą wolę innych? Pozytywne emocje również mają niesamowity wpływ na nasze zdrowie. Ale wpływ — pozytywny!

Nie proponuję nikomu wesołkowatego, beztroskiego patrzenia na świat. To nie zawsze jest takie realne! Każdego z nas dotykają problemy, ale zacznijmy może wreszcie zauważać również rzeczy piękne, dobre i radosne... Jako Polacy jesteśmy już znani z tego, że potrafimy tylko narzekać. Nawet jeśli prawdziwe problemy znikną — szybko znajdziemy sobie nowe, nawet urojone — byleby tylko móc pomarudzić. Bo nie wypada inaczej, bo taka teraz moda.... Czas jednak z tym skończyć! Czas zmienić swoje myślenie na pozytywne i pełne optymizmu!

 

 

 

7.Niemal identycznej obserwacji dokonuje chrześcijański nauczyciel - Św. Franciszek Salezy w swoim „ Wprowadzeniu o życia pobożnego”'

„Lekarze dowiadują się o stanie zdrowia i choroby osoby patrząc na jej język, natomiast nasze słowa są prawdziwa wskazówka stanu naszej duszy. „Bo na podstawie slow twoich będziesz uniewinniony i na podstawie słów twoich będziesz potępiony” - stwierdza Zbawiciel”

Ten sam Franciszek Salezy stwierdza w innym miejscu:

„Ach czemuż nie mam choćby jednego węgielka ze świętego ołtarza, abym mógł dotknąć nim warg ludzi, abym objął nieprawość z ich ust i abym oczyścił ich dusze z grzechu na wzór Serafina, który uświęcił wargi Izajasza. Kto zdołałby uwolnić świat od obmowy zmniejszyłby o połowę grzechy i nieprawości ludzkie”

Tak więc - wydaje się, że w tradycji Judeo-chrześcijańskiej jasne i oczywiste jest to, iż czystość mowy, języka ma potężny wpływ na naszą opinie, samopoczucie, powodzenie i zdrowie! Na ogólnie zwane - Boże Błogosławieństwo.

„Co z ust wychodzi pochodzi z serca i to czyni człowieka nieczystym. Z serca bowiem pochodzą złe myśli………fałszywe świadectwa, przekleństwa. To właśnie czyni człowieka nieczystym” (Mt 15, 18-20)

„ Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą” ( Mt 5,8)

„Z obfitości serca - mówią usta wasze”.

Pamiętajmy o tych słowach naszego Pana i Mistrza - Jezusa Chrystusa - Mistrza z Nazaretu, dbając o czystość serca, mowy i uczynków - w dobrze rozumianym WŁASNYM…INTERESIE.

8.Mędrcy pogańscy mieli w tej sprawie identyczne przekonanie. Pytano się Ezopa:

„Co jest najlepszego na świecie?

-język - odpowiedział

-a co najlepszego?

-język”

Puenta;

W tradycji Żydowskiej wielki biblijny przykład oszczerstwa przedstawiony w incydencie Miriam oraz Aarona (rodzeństwa) mówiących przeciw bratu -Mojżeszowi (Lb 12. 1-2) przedstawia dwie ważne rzeczy; kłótnie rodzinną, która przechodzi w narzekanie.

Bóg zsyła na Miriam - inicjatorkę tej sytuacji - trąd , aby wskazać na jej czasową nieczystość przed Bogiem.

Sądzę, że ten fragment pomaga nam zrozumieć i wyjaśnić Żydowskie spojrzenie wcześniej wyrażone w cytacie z Szulchan Aruch: „Dekret unicestwienia naszych przodków na pustkowiu został przypieczętowany tylko z powodu ich skłonności do oszczerstwa”

Bożena Morawska,katechetka LO nr IV

str. 7



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tekst i dyskurs mgr
Dyskurs o wychowaniu w szkole
Dyskurs o metodzie na podst Z Uryga „Godziny polskiego”
PLOTKA
Etyka Dyskursu i Komunikacji
Plotkara 10 Ziegesar Cecily von Nigdy ci nie skłamię (Would I Lie To You)
Plotkara 9 Tylko w Twoich snach
Ziegesar?cily von Plotkara Nie zatrzymasz mnie przy sobie
Zagadnienia na dyskurs, WSPÓŁCZESNE PROBLEMY SFERY PUBLICZNEJ - ZAGADNIENIA (ST
Poetyka reklamy & Dzieje dyskursu publicznego dr Warchala, Dzieje dyskursu publicznego zagadnienia d
Inne religie, PROTESTANTYZM, PROTESTANTYZM: antyklerykalni plotkarze często za wzór katolikom stawia
Analiza tekstu w dyskursie medialnym Małgorzata Lisowska Magdziarz
Owens, Dyskurs Innych Feministki i postmodernizm
Plotkara 12 Zawsze będę cię kochać
Problematyka egzaminu z dyskursu publicznego, FILOLOGIA POLSKA, Dyskurs publiczny

więcej podobnych podstron